80 năm tỏa sáng 'ngọn đèn' đất học Hà Tĩnh

5 giờ trướcBài gốc

Từ mái lá đơn sơ năm 1945 đến ngôi trường rực sáng hôm nay, Trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Tĩnh) đã đi qua 80 năm bền bỉ kiến tạo tri thức và giá trị nhân văn. Ngọn lửa được thắp từ những người thầy đầu tiên nay vẫn sáng rỡ như linh hồn của đất học Hà Tĩnh.

Những ngày tháng Mười một, khuôn viên Trường THPT Phan Đình Phùng luôn náo nức những bước chân trở về. Trong muôn vàn cảm xúc có nỗi hân hoan, có niềm xúc động, có niềm vui hội ngộ, có ngậm ngùi của chia ly; những mái đầu xanh bên mái đầu điểm bạc đều như cùng cất lên niềm tự hào về ngôi trường trung học có lịch sử lâu đời nhất của ngành giáo dục Hà Tĩnh. Người trẻ ngắm những bước chân trở về với lòng ngưỡng mộ còn những cựu học sinh lại nhìn lũ học trò mới đầy kỳ vọng. Và ngôi trường 80 năm tuổi như một chứng nhân trầm tĩnh, chứng kiến bao thế hệ thầy trò lớn lên, rời đi, rồi trở lại, để tìm về một phần ký ức của chính mình.

Trong những bước chân trở về thăm lại trường xưa đều có nỗi bồi hồi, xúc động và biết ơn, tự hào.

Từ những bước chân trở về ấy, ký ức mở ra như trang sách cũ. Tháng 9 năm 1945, khi đất nước vừa giành độc lập, Hà Tĩnh đã tích cực hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và ra Chỉ thị thành lập một ngôi trường THPT để hoàn thiện hệ thống giáo dục. Dưới sự chỉ đạo của ông Phan Đăng Tài - Phó Chủ tịch Ủy ban hành chính tỉnh và ông Trần Hậu Toàn - Thanh tra Giáo dục Tiểu học tỉnh, ba thầy giáo là Nguyễn Kim Mạc, Phan Tử Long, Đào Thuần đã được mời đứng ra thành lập nên ngôi trường trung học đầu tiên của tỉnh.

Từ trên xuống dưới, trái qua phải: Thầy Trần Văn Đệ (hàng sau, thứ 2 bên phải) nguyên là giáo viên khóa 1957 - 1959 của Trường Phan Đình Phùng, đại biểu được tham gia đoàn gặp Bác Hồ. Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng 3 của nhà trường. Tháng 6/1967, Trường Phổ thông cấp III Phan Đình Phùng tiễn học sinh lên đường nhập ngũ năm 1961. Tiểu đội tự vệ lớp 9 Trường THPT Phan Đình Phùng khóa 1965 - 1966. Đội ngũ tích cực tham gia lớp đối tượng Đảng khóa 1964 - 1967. Học sinh Trường Phan Đình Phùng đắp đê ngăn mặn tại xã Đại Nài, TP Hà Tĩnh cũ. Ảnh tư liệu.

Đây là sự kiện lịch sử vô cùng quan trọng, mở ra mốc son mới trong sự nghiệp phát triển giáo dục của tỉnh nhà. Trường được đặt tên theo danh nhân Phan Đình Phùng - một chí sĩ yêu nước của đất học Tùng Ảnh - như muốn khơi dậy khát vọng vươn lên dựng xây, kiến thiết đất nước, như muốn nhắc nhớ về truyền thống hiếu học của người Hà Tĩnh. Trường Trung học Phan Đình Phùng khai giảng năm học mới trong những ngày đầu Cách mạng tháng Tám thành công đã phản ánh đúng tâm tư nguyện vọng và đáp ứng nhu cầu học tập của người dân Hà Tĩnh.

XỨNG DANH “NGỌN ĐÈN” ĐẤT HỌC

Hà Tĩnh vốn nổi tiếng là đất hiếu học, khoa bảng. Từ xa xưa, trên các miền quê núi Hồng - sông La đã hình thành nhiều dòng họ hiếu học, làm nên truyền thống văn hóa đặc biệt cho miền quê ven biển miền Trung quanh năm nắng gió. Sau ngày đất nước giành độc lập, từ ngôi trường mái lá đơn sơ, tinh thần hiếu học ấy lại được tiếp nối và lan tỏa. Trải qua chiến tranh, đói nghèo, bao thế hệ người Hà Tĩnh nói chung, thầy trò Trường Trung học Phan Đình Phùng nói riêng vẫn kiên trì cùng cả nước diệt giặc dốt.

Trong hành trình lớn lên cùng đất nước, Trường THPT Phan Đình Phùng đã nhiều lần được ghi nhận bằng những danh hiệu vẻ vang.

Vượt lên những khó khăn của nền kinh tế - xã hội, vượt lên những khắc nghiệt của thiên tai, các thế hệ thầy và trò Trường THPT Phan Đình Phùng đã cùng nhau tô đậm truyền thống và thắp sáng ngọn đèn đất học. Trong suốt hành trình 80 khóa đào tạo, thầy và trò nơi đây luôn ghi sâu lời dạy của Bác Hồ: “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”. Ở ngôi trường mang tên người anh hùng của phong trào yêu nước Cần Vương, lời dạy ấy như được khắc tạc thành cốt lõi văn hóa, để việc dạy và học không chỉ để giúp con người lập thân, lập nghiệp mà còn để tỏa sáng đạo lý làm người. Đó là lý do vì sao trong suốt 80 năm, giữa gian khó và biến động, những lớp học của ngôi trường mang tên danh nhân Phan Đình Phùng chưa bao giờ nguội đi những khát vọng vươn lên.

Thế hệ mới của ngôi trường 80 năm tuổi đang từng ngày viết tiếp những trang mới, làm dày lên thành tích mà thế hệ cha anh đã đặt nền móng.

Trong những hồi tưởng hôm nay, các thế hệ thầy trò Trường THPT Phan Đình Phùng đều không quên nhắc lại hình ảnh những lớp học đầu tiên với mái tranh đơn sơ, bàn ghế giản dị, thế nhưng, ánh mắt người thầy vẫn sáng, giọng giảng bài vẫn đầy tin yêu và lớp lớp học trò vẫn say sưa đi tìm con chữ. Từ ngọn đèn dầu năm ấy, tri thức đã lan đi, soi sáng bao thế hệ. Cùng với sự phát triển của ngành giáo dục nước nhà, 80 năm qua trường đã đào tạo được 79 khóa học với gần 3,5 vạn học sinh tiếp bước nhau tỏa ra mọi miền đất nước và cả ở nước ngoài. Trong đó, nhiều học sinh đã chiếm đỉnh cao trên nhiều lĩnh vực.

Họ là những giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành của cả nước, tiêu biểu như: GS-TS Phan Đình Diệu, GS-TS Võ Quý, GS-TS-AHLĐ-NGND Trần Vĩnh Diệu, GS-NGND Phan Huy Lê, GS Hà Văn Tấn, GS-TS Hồ Sĩ Thoảng, TS Trịnh Hồng Dương, PGS-TS-NGND Nguyễn Duy Huề... Noi gương thế hệ đi trước, các thế hệ tiếp nối của nhà trường đã tiếp tục chinh phục đỉnh cao trên con đường nghiên cứu khoa học như: GS-TS Nguyễn Thái Chung, GS-TS Nguyễn Minh Huệ, PGS-TS Trần Trọng Phương, PGS-TS Lê Đình Tĩnh, PGS-TS Nguyễn Thanh Diệu, PGS-TS Trần Thị Tuyết Hạnh, PGS-TS Võ Hữu Công, PGS-TS Nguyễn Thị Hồng Vân, PGS-TS Nguyễn Trọng Khánh, PGS-TS Nguyễn Anh Tuấn…

Từ trên xuống, trái qua: Các cựu học sinh Trường Trung học Phan Đình Phùng: GS.TS.AHLĐ.NGND Trần Vĩnh Diệu, GS.NGND Phan Huy Lê, GS.TS Võ Quý, GS Hà Văn Tấn, GS.TS Phan Đình Diệu... là những hiền tài kiệt xuất của đất nước trên nhiều lĩnh vực.

Họ là những cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, từ Trung ương đến địa phương, là sĩ quan cao cấp trong lực lượng vũ trang như: Nguyễn Đình Tứ (nguyên UV Bộ Chính trị, Bí thư TƯ Đảng), Phan Văn Tiệm (nguyên Ủy viên BCH TƯ Đảng, Bộ trưởng, chủ nhiệm ủy ban vật giá nhà nước), PGS.TS Trung tướng Trần Đình Nhã (nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội), Đặng Quốc Tiến (nguyên thứ trưởng Bộ nội vụ), Phan Văn Dĩnh (nguyên thứ trưởng Bộ Tài chính), Thiếu tướng Phan Khắc Hải (nguyên thứ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin), Trung tướng Trần Hoài Sơn (cục trưởng cục tác chiến điện tử, Bộ Tổng tham mưu, Bộ Quốc phòng), TS Đặng Duy Báu (Nguyên Bí thư tỉnh ủy), ThS. Lê Thị Nga (UV BCH TƯ Đảng, UV UBTVQH, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Quốc hội), ông Trần Thế Dũng (nguyên Phó bí thư Thường trực tỉnh ủy)...

Và các thế hệ học sinh của Trường THPT Phan Đình Phùng còn ghi danh trên nhiều lĩnh vực của đời sống như kinh tế, nghệ thuật, thể thao... cống hiến cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của quê hương và đất nước.

NHỮNG NGƯỜI GIỮ LỬA

80 năm, biết bao thế hệ thầy cô đã cùng nhau bồi đắp lên lớp “phù sa” của ngôi trường trung học đầu tiên của tỉnh. Có những người tóc đã bạc, giọng đã trầm nhưng ánh mắt vẫn hiền và sáng như buổi đầu đứng lớp. Bao thế hệ học trò Trường THPT Phan Đình Phùng luôn ghi nhớ những giờ dạy chữ bằng đạo, những buổi truyền nghề bằng lòng nhân hậu của các thế hệ giáo viên. Họ đã gieo lên trên những “chuyến đò” không chỉ tri thức mà cả đạo làm người.

Ngôi trường mang tên chí sĩ Phan Đình Phùng ngày càng được bồi đắp thêm nhiều giá trị mới.

GIÁ TRỊ LỚN NHẤT KHÔNG CHỈ NẰM Ở NHỮNG DANH HIỆU, MÀ Ở TẤM LÒNG, Ở CÁCH MỖI NGƯỜI THẦY DỐC HẾT TÂM HUYẾT ĐỂ VUN ĐẮP CHO THẾ HỆ SAU, Ở CÁCH MỖI HỌC TRÒ NUÔI DƯỠNG KHÁT VỌNG VƯƠN LÊN, GÓP PHẦN DỰNG XÂY QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC.NG TRÍCH DẪN...

Thầy Nguyễn Nam Thắng - Hiệu trưởng Trường THPT Phan Đình Phùng

Trong khuôn viên rợp nắng mùa đông, thầy Nguyễn Nam Thắng - Hiệu trưởng Trường THPT Phan Đình Phùng không giấu được cảm xúc biết ơn và tự hào. Thầy chia sẻ: “Tám mươi năm, bao thế hệ thầy cô và học trò đã làm nên tên tuổi ngôi trường này và điều khiến chúng tôi luôn tự hào là bề dày truyền thống, là tinh thần nối tiếp. Ở THPT Phan Đình Phùng, giá trị lớn nhất không chỉ nằm ở những danh hiệu, mà ở tấm lòng, ở cách mỗi người thầy dốc hết tâm huyết để vun đắp cho thế hệ sau, ở cách mỗi học trò nuôi dưỡng khát vọng vươn lên, góp phần dựng xây quê hương, đất nước. Để cùng nhau giữ cho “ngọn đèn” đất học mãi sáng”.

Trong những bước chân trở về của các thế hệ thầy trò Trường THPT Phan Đình Phùng trong dịp kỷ niệm 80 năm thành lập, nhiều người không quên nhắc đến những thành tựu của trường với niềm tự hào sâu sắc. Đó là những danh hiệu cao quý như: Bằng khen của Chính phủ, Bộ GD&ĐT và các bộ, ngành trung ương, UBND tỉnh; Huân chương lao động hạng Ba (năm 1967), Huân chương lao động hạng Nhất (năm 1995, 2005, 2025) của Chủ tịch nước. Những ghi nhận đó đã khắc họa những nỗ lực cống hiến thời gian qua và tạo động lực, tiếp sức mạnh để hơn 100 cán bộ, giáo viên viết tiếp truyền thống tám mươi năm bằng tâm huyết và tinh thần đổi mới.

Những câu chuyện khát vọng đang được viết tiếp bằng khí thế thời đại ở ngôi trường trung học đầu tiên của tỉnh

Trong những ngày tháng Mười một này, khi mùa hiến chương các nhà giáo đang đến gần, trong từng bước chân cũ mới giữa sân trường Phan Đình Phùng luôn nồng ấm tiếng cười xen lẫn những cái siết tay thật chặt. Giữa những khối nhà mới hừng lên trong nắng vẫn thấp thoáng đâu đó giọt nước mắt của người trở về, họ khóc vì đã thấy lại mình trong lớp học trò hôm nay, họ khóc vì thấy những mong ước chưa tròn của mình đang được lớp trẻ viết tiếp bằng những khát vọng thời đại.

Ngôi trường nay đã khác, rộng hơn, sáng hơn, đẹp hơn nhưng trong từng góc nhỏ vẫn phảng phất hơi ấm của ký ức. “Với chúng tôi, diện mạo mới của ngôi trường chính là hiện thân rõ nhất của sự tiếp nối. Mái ngói, phòng học, bàn ghế, hàng cây... dẫu mới nhưng đều như trầm tích trong lòng nó biết bao giá trị đã được các thế hệ thầy trò kiến tạo. Chúng tôi muốn thế hệ hôm nay hiểu rằng, mỗi bước phát triển nơi đây đều được xây nên từ ký ức và niềm tin của bao thế hệ đi trước” - thầy Nguyễn Nam Thắng chia sẻ.

Học sinh Trường THPT Phan Đình Phùng hào hứng với các hoạt động ngoại khóa.

Trong buổi sáng mùa đông thâm trầm, đượm màu ký ức, khi tiếng trống trường vang lên, ai nấy đều như nghe âm vang từ 80 năm trước vọng về. Đó là tiếng trống của khát vọng, của lòng tận tụy, của niềm tin vào tri thức, của những thế hệ nối tiếp nhau trên hành trình dựng xây. Và Trường THPT Phan Đình Phùng hôm nay là biểu tượng của giá trị nhân văn và trí tuệ, là "ngọn đèn" sáng rỡ của đất học Hà Tĩnh.

BÀI: ANH HOÀI
ẢNH: PV-CTV & TƯ LIỆU
THIẾT KẾ: HUY TÙNG

Anh Hoài

Nguồn Hà Tĩnh : https://baohatinh.vn/80-nam-toa-sang-ngon-den-dat-hoc-ha-tinh-post299188.html