AI và Big Data - chìa khóa cho thế hệ tăng trưởng mới của thương mại điện tử Việt Nam

một ngày trướcBài gốc

Quang cảnh diễn đàn về ứng dụng AI và Big Data trong thương mại điện tử.

AI định hình lại thương mại điện tử

Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ, thương mại điện tử đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới. Trong đó, để kiến tạo một thế hệ tăng trưởng vượt trội, vai trò của AI và Big Data là không thể thiếu. AI không chỉ là công cụ mà còn là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, kinh tế số là mô hình sử dụng dữ liệu và công nghệ số làm yếu tố đầu vào chủ đạo, hướng tới đổi mới mô hình kinh doanh và tối ưu hóa năng suất, trong đó thương mại điện tử giữ vai trò tiên phong.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương.

Theo thống kê, doanh thu bán lẻ thương mại điện tử toàn cầu năm 2025 dự kiến đạt 6,86 nghìn tỷ USD, tăng 8,3% so với năm trước.

Tại Việt Nam, thương mại điện tử đạt quy mô 25 tỷ USD năm 2024, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước, với tốc độ tăng trưởng hơn 25%, thuộc nhóm 10 quốc gia phát triển nhanh nhất thế giới.

Ông Tuấn cho biết, AI đang trở thành “trợ lý số không thể thiếu”, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh doanh và mang lại trải nghiệm cá nhân hóa vượt trội cho người tiêu dùng.

Với người mua, AI gợi ý sản phẩm phù hợp, hiển thị ưu đãi đúng nhu cầu. Với người bán, AI hỗ trợ chăm sóc khách hàng tự động 24/7, tối ưu hình ảnh, gợi ý sản phẩm nổi bật trong livestream và lên lịch phát hiệu quả.

Theo Báo cáo AI in eCommerce Statistics 2025, hơn 80% nhà bán lẻ trực tuyến đã ứng dụng AI trong kinh doanh, với quy mô thị trường AI trong thương mại điện tử toàn cầu đạt 8,65 tỷ USD.

Các xu hướng nổi bật gồm: AI tạo sinh trong tìm kiếm và trải nghiệm mua sắm; cá nhân hóa hành trình khách hàng; tự động hóa vận hành; tối ưu quản lý tồn kho thông minh và dự báo nhu cầu.

AI cũng hỗ trợ mạnh mẽ trong phân tích dữ liệu-dự đoán hành vi, tối ưu hóa tìm kiếm và gợi ý sản phẩm, marketing tự động-quảng cáo theo mục tiêu, cùng với việc triển khai chatbot và trợ lý ảo.

Ngoài ra, AI đóng vai trò quan trọng trong phát hiện, ngăn chặn gian lận và tối ưu chuỗi cung ứng.

Tại Việt Nam, 66% doanh nghiệp cho biết đã ứng dụng AI trong giao tiếp khách hàng và 63% dùng AI để tìm kiếm khách hàng mới. Nhờ đó, trải nghiệm mua sắm trở nên thông minh-nhanh gọn-cá nhân hóa, giúp người tiêu dùng dễ dàng so sánh, lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.

Thương mại điện tử đang trở thành động lực then chốt trong chuyển đổi số ngành bán lẻ toàn cầu. Trong bối cảnh đại dịch và chuyển dịch hành vi người tiêu dùng, thương mại điện tử không chỉ là kênh bán hàng bổ sung mà đã trở thành mô hình kinh doanh cốt lõi, mang tính chiến lược.

Ông Tuấn khẳng định, những con số này là minh chứng cho thấy các doanh nghiệp trong việc đầu tư mạnh mẽ hơn vào thương mại điện tử không chỉ là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để duy trì lợi thế cạnh tranh. Việc xây dựng chiến lược dài hạn sẽ giúp bạn bắt kịp xu thế và khai thác tối đa tiềm năng từ những thống kê thương mại điện tử hiện tại.

Tại Việt Nam, 66% doanh nghiệp cho biết đã ứng dụng AI trong giao tiếp khách hàng và 63% dùng AI để tìm kiếm khách hàng mới.

Big Data - công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp bứt phá

Trong bối cảnh thương mại điện tử và kinh tế số phát triển mạnh mẽ, Big Data hiện cũng được xem là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam bứt phá. Theo dữ liệu của Công ty cổ phần Khoa học dữ liệu Metric từ 4 sàn thương mại điện tử lớn (Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop) trong giai đoạn từ 1/1-30/9/2025, tổng doanh số toàn thị trường đạt 305,9 nghìn tỷ đồng; riêng quý III/2025 đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng 2,6% so với quý II. Shopee dẫn đầu với 56% thị phần, trong khi TikTok Shop tăng trưởng 69%, đạt 41% thị phần.

Cục diện cạnh tranh cũng có sự thay đổi rõ nét khi Shopee tiếp tục dẫn đầu với 56% thị phần trong quý III/2025, nhưng mức tăng trưởng doanh số chỉ đạt 4% so với cùng kỳ 2024. Ở chiều ngược lại, TikTok Shop duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng với 69%, qua đó mở rộng thị phần lên 41% và trở thành đối thủ bám đuổi đáng gờm.

Bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường của Công ty cổ phần Khoa học dữ liệu Metric.

Bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường của Metric cho biết, điểm nổi bật là nhóm shop Mall (cửa hàng chính hãng) chỉ chiếm 2,36% tổng số cửa hàng nhưng đóng góp tới 32,39% doanh số toàn thị trường, khẳng định vai trò chủ lực của kênh chính hãng.

Theo bà Hương, trong bối cảnh thị trường liên tục biến động, việc khai thác dữ liệu lớn không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn duy trì lợi thế cạnh tranh.

Thực tế cho thấy, việc kết hợp nghiên cứu thị trường cùng Big Data có thể giúp tăng 54% khả năng tăng doanh thu trực tiếp và tăng 25% cơ hội đạt lợi nhuận gấp đôi, nhờ việc doanh nghiệp kịp thời nắm bắt xu hướng, hành vi người tiêu dùng, sản phẩm, đối thủ và những “insight” mới của thị trường.

Việc kết hợp nghiên cứu thị trường cùng Big Data có thể giúp tăng 54% khả năng tăng doanh thu trực tiếp và tăng 25% cơ hội đạt lợi nhuận gấp đôi.

Bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường của Metric

“Nhân viên kinh doanh không ngủ”

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải ứng dụng công nghệ để tối ưu quy trình bán hàng, nâng cao năng suất và cải thiện trải nghiệm khách hàng.

Một trong những xu hướng nổi bật hiện nay chính là AI Sales Agent - “nhân viên kinh doanh không ngủ”, giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo giúp doanh nghiệp tự động hóa hoạt động bán hàng và chăm sóc khách hàng 24/7.

Với khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên, phân tích dữ liệu và cá nhân hóa tương tác, AI Sales Agent đang dần thay đổi cách doanh nghiệp tiếp cận và phục vụ khách hàng trong kỷ nguyên số.

Ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc Khối kinh doanh Công ty cổ phần MISA.

Ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc Khối kinh doanh Công ty cổ phần MISA nhấn mạnh, AI Sales Agent đang trở thành công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp bứt phá trong kinh doanh trực tuyến. Ông cho biết, AI Sales Agent có thể tư vấn, giải đáp, gợi ý sản phẩm và chốt đơn tự động 24/7, như một “nhân viên kinh doanh không ngủ”.

Điểm nổi bật của AI Sales Agent nằm ở khả năng phân tích hành vi người dùng, học từ dữ liệu tương tác để ngày càng thông minh hơn, cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, nâng cao tỷ lệ chuyển đổi và giảm chi phí vận hành. Theo ông Nghị, đây là bước đi tất yếu để doanh nghiệp thích ứng với xu hướng thương mại điện tử và kinh tế số.

Bà Trương Thị Minh Nguyệt, Giám đốc sản phẩm và giải pháp, Accesstrade Việt Nam.

Đồng tình với ông Nguyễn Phi Nghị về vai trò của AI trong tự động hóa hoạt động kinh doanh, bà Trương Thị Minh Nguyệt, Giám đốc sản phẩm và giải pháp, Accesstrade Việt Nam cho hay, AI đang thay đổi căn bản hoạt động marketing, giúp marketer sản xuất nội dung chất lượng cao với quy mô lớn và chuyên nghiệp.

Theo bà Nguyệt, 1 marketer bình thường, với năng suất sáng tạo 1 video 1 ngày có thể sản xuất ra 1.000 video 1 ngày trên hàng chục kênh mà vẫn chất lượng, hiệu quả nhờ toàn bộ quy trình từ khám kênh, tìm kiếm sản phẩm, sản xuất video, kiểm duyệt chất lượng, tự động đăng bài, chăm sóc khách hàng, ghi nhận doanh thu và báo cáo cải tiến đều được tự động hóa.

Bà khẳng định, trong kỷ nguyên AI, doanh nghiệp phải sở hữu năng lực sáng tạo nội dung bằng AI mới có thể tiếp cận khách hàng, đối tác của mình hiệu quả.

Tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm Việt

Ông Nguyễn Trung Thành - đồng sáng lập và Giám đốc Phát triển giải pháp, NextGenAI (thuộc Tập đoàn MediaSoft).

Tiếp nối chủ đề này, ông Nguyễn Trung Thành, đồng sáng lập và Giám đốc Phát triển giải pháp của NextGenAI nhấn mạnh vai trò của AI Automation và Zalo Chatbot AI trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh thương mại điện tử.

Ông Thành cho biết: “AI không chỉ giúp tự động hóa các tác vụ lặp lại như tư vấn, xử lý đơn hàng hay nhắc nhở khách hàng, mà còn phân tích dữ liệu để gợi ý sản phẩm phù hợp, tối ưu chiến dịch marketing và nâng cao tỷ lệ chuyển đổi”.

Ông Thành cũng đặc biệt nhấn mạnh khả năng của Zalo Chatbot AI trong việc tương tác trực tiếp với khách hàng 24/7, cung cấp thông tin nhanh chóng, cá nhân hóa thông điệp và duy trì trải nghiệm liền mạch trên nền tảng Zalo.

Theo ông, sự kết hợp giữa AI Automation và Chatbot AI giúp doanh nghiệp tối ưu nguồn lực, tăng hiệu quả vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh trong thị trường thương mại điện tử ngày càng phát triển.

Ông Kiều Tiến Anh, Giám đốc vận hành sàn F2C Hi1 Thuần Việt.

Trao đổi về “Ứng dụng AI trong mô hình F2C (Factory to Consumer)”, ông Kiều Tiến Anh, Giám đốc vận hành sàn F2C Hi1 Thuần Việt nhấn mạnh, F2C là mô hình giúp nhà sản xuất bán trực tiếp tới người tiêu dùng, cắt giảm trung gian và tối ưu chi phí.

Ông cho biết, Hi1 Thuần Việt hướng tới xây dựng một nền tảng không thu phí sàn, không thu phí quảng cáo, giúp thương hiệu Việt giảm gánh nặng chi phí và tăng lợi nhuận thực.

Theo ông, AI chính là “chìa khóa” để mô hình này vận hành hiệu quả với chi phí thấp. AI giúp dự báo nhu cầu, tối ưu sản xuất-tồn kho, tự động hóa chăm sóc khách hàng và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, từ đó giảm chi phí vận hành, tăng tỷ lệ chuyển đổi và nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm Việt.

Ông Kiều Tiến Anh cho rằng, F2C ứng dụng AI sẽ mở đường cho hàng Việt đến tay người tiêu dùng với giá tốt hơn, minh bạch hơn và tạo lợi thế bền vững cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.

TRUNG HƯNG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/ai-va-big-data-chia-khoa-cho-the-he-tang-truong-moi-cua-thuong-mai-dien-tu-viet-nam-post919906.html