Bài cuối: Từ hộ kinh doanh đến doanh nghiệp - hành trình phát triển tất yếu

5 giờ trướcBài gốc

Xóa bỏ thuế khoán - cơ hội để hộ kinh doanh phát triển chuyên nghiệp, bền vững

Bài 2: “Thời cơ vàng” để chuyển đổi và nâng hiệu quả hoạt động

Bài 3: “Cầm tay chỉ việc” để hộ kinh doanh chuyển đổi sang kê khai thuế

Bài 4: Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc hỗ trợ hộ kinh doanh

Xem xét các yếu tố liên quan, cân nhắc lợi thế để quyết định

Trước câu hỏi: "Hộ kinh doanh có nên chuyển đổi lên doanh nghiệp hay không?", ông Nguyễn Việt Anh - Giám đốc Công ty TNHH Manabox Việt Nam (chuyên cung cấp dịch vụ kế toán, thuế, đào tạo cho các doanh nghiệp FDI) cho rằng, câu trả lời sẽ không nghiêng về phương án tuyệt đối là nên hay không nên. Tuy nhiên, ông cũng đưa ra 3 yếu tố để hộ kinh doanh cân nhắc về việc này.

Đầu tiên, hộ kinh doanh phải xác định được tệp khách hàng của mình. Trường hợp khách hàng, đối tác của hộ kinh doanh là các doanh nghiệp và họ cần lấy hóa đơn giá trị gia tăng khi có quan hệ giao dịch kinh tế, thì hộ kinh doanh phải trở thành doanh nghiệp mới có thể phát hành hóa đơn cho khách hàng.

Công chức thuế không quản ngày nghỉ xuống các khu chợ hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang kê khai. Ảnh: Lê Dũng

Thứ hai, trong nhiều trường hợp và đặc biệt là với những ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thì bắt buộc chỉ có doanh nghiệp mới có thể xin được giấy phép chuyên ngành. Trong trường hợp này, hộ kinh doanh có thể cân nhắc để trở thành doanh nghiệp.

Thứ ba, yếu tố không thể không tính đến chính là tổng quan về nghĩa vụ thuế. Giữa doanh nghiệp và hộ kinh doanh có sự khác nhau trong phương pháp tính thuế cũng như thủ tục về kê khai và nộp thuế. Theo đó, hộ kinh doanh cần tính toán xem chi phí thuế có chiếm tỷ trọng lớn hay không và có ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh hay không, để lựa chọn hoạt động theo mô hình hộ kinh doanh hay chuyển lên doanh nghiệp.

“Doanh nghiệp là một pháp nhân và có những ưu thế riêng liên quan đến lợi thế thương mại, thương hiệu, nên xét trong dài hạn, doanh nghiệp có thể tiếp cận được các nguồn tài chính lớn hơn và nhận được nhiều ưu đãi cao hơn từ Chính phủ so với hộ kinh doanh. Từ những phân tích ở trên, có thể thấy, việc chuyển lên doanh nghiệp sẽ có nhiều lợi thế hơn so với mô hình hộ kinh doanh” - ông Việt Anh nêu quan điểm.

Thông điệp nhẹ nhàng, hiệu quả hơn một mệnh lệnh cứng nhắc

Trao đổi với phóng viên Thời báo Tài chính Việt Nam, cũng với câu hỏi: "Hộ kinh doanh có nên chuyển đổi lên doanh nghiệp hay không?", chuyên gia tài chính Nguyễn Minh Thư không đưa ra câu trả lời, mà chia sẻ câu chuyện của chính mình. Bà kể, năm ngoái, trước một chuyến đi nước ngoài, bà thực sự lo lắng rằng mình có thể bị cấm xuất cảnh, lý do đơn giản là không biết còn nợ một khoản thuế thu nhập cá nhân nào đó hay không.

Bà Thư chia sẻ thêm, bạn của bà là chủ một doanh nghiệp nhỏ đã nói rằng, những cải cách thuế gần đây thực sự giúp ông “dễ thở hơn”. Doanh nghiệp của ông không còn phải khó xử khi đối tác yêu cầu xuất hóa đơn, không còn mất thời gian cho những thủ tục vụn vặt. Đặc biệt, trong đợt thanh tra thuế gần đây, cán bộ thuế ghi nhận doanh nghiệp thực thi chính sách cơ bản tốt, giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong các hoạt động.

“Nếu ngành Thuế kể được những câu chuyện bằng sự chân thành và minh bạch, tôi tin, người dân sẽ hiểu được thuế không chỉ là nghĩa vụ, đồng thời thấu hiểu sâu sắc những nỗ lực bền bỉ của hàng vạn cán bộ, công chức ngành Thuế đang âm thầm giữ cho ngân khố quốc gia vận hành mỗi ngày”.

Bà Nguyễn Minh Thư - chuyên gia tài chính

Bên cạnh đó, bà Thư cho biết, năm 2024, số tiền hoàn thuế cho doanh nghiệp vượt 150.000 tỷ đồng. Hệ thống hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động đã được triển khai, nhiều người nhận lại tiền chỉ sau vài ngày thực hiện thủ tục hoàn thuế. Bộ thủ tục hành chính thuế được tinh gọn còn 219 thủ tục và hơn 61% trong số đó có thể thực hiện hoàn toàn trực tuyến…

"Đó là những con số biết nói, đồng thời cho thấy những chuyển động rất tích cực" - chuyên gia tài chính Nguyễn Minh Thư khẳng định.

Những câu chuyện trên cũng cho thấy, vẫn còn một khoảng cách lớn giữa chính sách và cảm xúc của công dân. Vì vậy, theo bà Thư, rất cần một chiến lược truyền thông từ phía Nhà nước. Chiến lược truyền thông này cần được xây dựng trên một triết lý hoàn toàn mới, chuyển từ “áp đặt” sang “đồng hành”, từ “cưỡng chế” sang “khuyến khích”.

Vị chuyên gia tài chính này góp ý, thay vì những khẩu hiệu khô cứng, cần phải kể những câu chuyện đời thật chạm đến trái tim. Hãy cho người dân thấy một con đường mới được xây dựng ở quê hương họ đến từ đâu. Một bệnh viện ở vùng cao đang cứu người mỗi ngày được vận hành nhờ nguồn thu ổn định ra sao. Hay một doanh nghiệp nhỏ đã trưởng thành nhờ chính sách hoàn thuế kịp thời như thế nào.

Hoặc thay vì nói rằng: “Hãy nộp thuế đúng hạn”, thì hãy đưa ra thông điệp, ví dụ: “Thuế hôm nay - trường học cho ngày mai”... Thông điệp cần khơi gợi được tính tự giác, niềm tự hào, chạm đến tình cảm của người dân.

"Tâm lý học đã chứng minh, một cú hích nhẹ nhàng thường hiệu quả hơn một mệnh lệnh cứng nhắc. Vì vậy, chúng ta có thể gửi những thông báo được cá nhân hóa. Thông điệp cá nhân hóa là điều mà rất nhiều ứng dụng đã làm, dựa vào dữ liệu từng nhóm khách hàng, từng kịch bản cụ thể được thiết lập" - bà Thư nhấn mạnh.

Một thông điệp cụ thể được bà Thư đề xuất là: “85% người cùng khu vực với bạn đã hoàn thành kê khai, bạn chỉ còn 3 ngày nữa thôi”. Bà cho rằng, thông điệp này giúp thông điệp của cơ quan thuế gửi đến người dân trở nên thân thiện, bớt cứng nhắc hơn. Thông điệp áp lực từ chuẩn mực xã hội này là một động lực rất mạnh mẽ, chắc chắn sẽ mạnh mẽ hơn thông điệp “Hãy nộp thuế đúng hạn”.

Ngoài ra, bà Thư góp ý thêm, nên thiết kế giao diện cổng thông tin về thuế thân thiện hơn, với các lựa chọn tích cực được mặc định sẵn như “đồng ý nhận thông báo nhắc thuế” để giảm bớt các bước ra quyết định cho người dân. Mọi ứng dụng điện tử đều cần sự đơn giản, để giảm thiểu rào cản với người dùng.

Bà Minh Thư cho rằng, từ những kết quả đạt được, có thể khẳng định, ngành Thuế đã đi khá nhanh trên con đường cải cách, đến gần hơn với từng người dân, doanh nghiệp. Đó là những cải cách thực sự. Tuy nhiên, ngành Thuế chưa tận dụng được điểm sáng đó để nói về nỗ lực của mình, nó hiếm khi được kể lại như một câu chuyện thành công, đằng sau các con số về số tiền thuế được hoàn, thời gian hoàn thuế, hay giảm thủ tục thuế…

“Tôi biết, những cán bộ thuế ở Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ… và trên khắp mọi miền đất nước đã làm việc tới khuya trong mùa quyết toán; mở bàn hỗ trợ lưu động ở khu công nghiệp để giúp doanh nghiệp hoàn tất kê khai. Họ không lên truyền hình, không phát biểu, chỉ lặng lẽ giữ cho hệ thống vận hành trơn tru. Chính sự lặng lẽ đó tạo nên chất lượng thật của niềm tin công dân, thứ mà không khẩu hiệu nào có thể thay thế” - bà Thư bày tỏ.

Dù không đưa ra lời khuyên cụ thể cho hộ kinh doanh về việc có nên chuyển lên doanh nghiệp hay không, nhưng qua những câu chuyện mà chuyên gia tài chính Nguyễn Minh Thư chia sẻ, có thể thấy, thông điệp rất rõ ràng là cần phải thay đổi. Cần biến những quy định, chính sách khô khan trở nên thân thiện, dễ cảm hơn và như vậy, câu chuyện tuân thủ pháp luật thuế của hộ kinh doanh hay doanh nghiệp sẽ được lan tỏa.

Thông điệp đó cũng đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn cán bộ, đảng viên, công chức ngành Thuế: “Thu thuế phải thu được lòng dân”.

Văn Tuấn

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/bai-cuoi-tu-ho-kinh-doanh-den-doanh-nghiep-hanh-trinh-phat-trien-tat-yeu-186763.html