Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp gắn với phát triển du lịch Tháo gỡ vướng mắc, thực hiện có hiệu quả Dự án 6

một giờ trướcBài gốc

Bảo tồn di sản văn hóa trong các làng văn hóa truyền thống

Nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện

Mặc dù đạt nhiều dấu ấn, Dự án 6 vẫn gặp không ít vướng mắc từ cơ chế đến thực thi. Đó là, hệ thống văn bản hướng dẫn còn chồng chéo, một số nội dung giữa các bộ, ngành chưa thống nhất, việc dẫn chiếu nhiều quy định khác nhau khiến địa phương lúng túng khi triển khai. Trình tự thủ tục, hồ sơ thanh quyết toán phức tạp kéo dài thời gian, ảnh hưởng tiến độ thực hiện và giải ngân. Đặc thù đối tượng thụ hưởng làm tăng độ khó cho việc triển khai, nhiều chính sách yêu cầu đáp ứng tiêu chí riêng của từng nhóm DTTS; trong khi cán bộ cơ sở và cộng đồng chưa được đào tạo đầy đủ về quản lý, tham mưu, lập hồ sơ dự án; tài liệu đào tạo chính thức vẫn chưa được ban hành, khiến việc nâng cao năng lực cho đội ngũ thực hiện còn chậm.

Quy định về đầu tư cơ sở vật chất chưa phù hợp thực tiễn; mức hỗ trợ tối đa 30 triệu đồng/trang thiết bị cho một nhà văn hóa hoặc khu thể thao thôn còn quá thấp, khó đáp ứng nhu cầu tối thiểu; thiếu thống nhất trong hướng dẫn khiến chính sách hỗ trợ tủ sách cộng đồng chỉ thực hiện được ở cấp xã, không triển khai xuống thôn, buôn - nơi người dân có nhu cầu cao nhất và cần phát triển văn hóa đọc. Tiến độ ban hành văn bản còn chậm, các cơ chế chính sách, các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia vùng DTTS còn ban hành chậm, nội dung chưa phù hợp thực tiễn, mới ban hành nhưng đã sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện; hệ thống chính sách thiếu đồng bộ, vẫn còn tình trạng chồng chéo nội dung.

Một số quy định buộc địa phương chỉ được đầu tư thiết chế văn hóa, thể thao và trang thiết bị ở xã, thôn thuộc vùng DTTS và miền núi. Do vậy, nhiều địa bàn có đông đồng bào DTTS sinh sống nhưng không thuộc vùng được phân loại theo quy định lại không được thụ hưởng. Ngân sách và hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu bảo tồn văn hóa, kinh phí còn hạn chế, trong khi nhu cầu bảo tồn văn hóa vật thể, phi vật thể, tu bổ di tích, mở rộng không gian diễn xướng, trưng bày, tôn tạo cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động văn hóa, du lịch cộng đồng tại nhiều buôn làng… ngày càng lớn. Những khó khăn trên làm giảm khả năng kết nối văn hóa - du lịch, hạn chế việc hình thành sản phẩm du lịch đặc thù gắn với cộng đồng DTTS.

Nhiều hoạt động du lịch cộng đồng diễn ra tại các thiết chế văn hóa được đầu tư xây dựng từ Dự án 6

Giải pháp tháo gỡ, nâng cao hiệu quả

Từ thực tiễn 5 năm qua, Lâm Đồng đã định hướng nhiều giải pháp nhằm triển khai hiệu quả Dự án 6 trong giai đoạn tiếp theo như: Đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nhiều kênh thông tin ở vùng đồng bào DTTS, nhất là thế hệ trẻ để có sự hiểu biết sâu sắc và có ý thức tự hào về giá trị văn hóa của dân tộc mình, từ đó có những hành động cụ thể trong hoạt động giữ gìn, bảo tồn và phát huy. Rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn của chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm thống nhất, dễ hiểu, dễ áp dụng, dễ thực hiện. Các quy định, thông tư, cơ chế quản lý, điều hành và nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 mới phải được ban hành và sớm giao để địa phương có cơ sở xây dựng kế hoạch phù hợp điều kiện thực tế, tốt nhất trước ngày 31/12/2025.

Cùng lúc, Lâm Đồng sẽ củng cố hệ thống thiết chế văn hóa công lập để trở thành lực lượng nòng cốt trong nâng cao đời sống tinh thần. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ và thể thao ở cơ sở sẽ ưu tiên sử dụng chất liệu văn hóa bản địa, tăng tính gần gũi và sức lan tỏa. Duy trì nguyên tắc lập kế hoạch 5 năm và kế hoạch hàng năm; đồng thời thực hiện cơ chế giao vốn theo chu kỳ dài hơi để tỉnh chủ động hơn trong sắp xếp hoạt động và phân bổ nguồn lực. Việc phân bổ nguồn lực sẽ dựa trên nhu cầu thực tế, ưu tiên trọng tâm, trọng điểm để tạo thay đổi rõ nét cho đời sống đồng bào. Nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của người dân thông qua đầu tư thiết chế văn hóa cơ sở; tu bổ di tích; sưu tầm và truyền dạy giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể; khuyến khích cộng đồng loại bỏ hủ tục, giữ gìn bản sắc và thực hành tín ngưỡng đúng luật.

Dự án 6 tạo ra không gian sống thật, nơi người dân vừa gìn giữ bản sắc văn hóa, vừa làm du lịch

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Lộc - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng cho biết: “Điều chúng tôi hướng tới không chỉ là bảo tồn di sản, mà là biến văn hóa thành sinh kế và niềm tự hào của cộng đồng. Dự án 6 phải tạo ra những không gian sống thật, nơi người dân vừa gìn giữ bản sắc, vừa làm du lịch từ giá trị văn hóa truyền thống”. Giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh sẽ triển khai 14 hoạt động của Dự án 6, gồm nhóm 4 hoạt động đầu tư xây dựng: Bảo tồn và phát triển buôn làng văn hóa truyền thống, tạo không gian sống, trưng bày, trải nghiệm cho du khách; tu bổ và phát huy di tích; xây dựng, nâng cấp thiết chế văn hóa, thể thao phục vụ cộng đồng; hình thành điểm đến du lịch văn hóa tiêu biểu ở từng vùng dân tộc.

Nhóm 10 hoạt động hỗ trợ, gồm: Tổ chức các ngày hội, liên hoan nghệ thuật truyền thống; gắn lễ hội với du lịch đại ngàn, biển xanh, ngàn hoa; mở rộng không gian du lịch văn hóa; truyền dạy văn hóa phi vật thể, bảo tồn tiếng nói, chữ viết dân tộc, nghề truyền thống; phát triển mô hình bảo tồn gắn sản phẩm du lịch và sản phẩm OCOP; đẩy mạnh quảng bá trên hệ thống dữ liệu và không gian số; xây dựng thương hiệu du lịch văn hóa Lâm Đồng.

Với định hướng rõ ràng và thành quả đạt được trong 5 năm qua, Dự án 6 sẽ đưa giá trị văn hóa truyền thống có sức hấp dẫn lớn mời gọi du khách đến với Lâm Đồng, trở thành động lực phát triển của các cộng đồng DTTS.

Quỳnh Uyển .

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/bao-ton-phat-huy-gia-tri-van-hoa-truyen-thong-tot-dep-gan-voi-phat-trien-du-lich-thao-go-vuong-mac-thuc-hien-co-hieu-qua-du-an-6-406778.html