Biến rác thành phân hữu cơ

3 giờ trướcBài gốc

Hàng ngày, lượng rác sinh hoạt của mỗi gia đình trên địa bàn tỉnh rất lớn. Tuy nhiên, để xử lý nguồn rác này, hiện cơ bản các địa phương mới chỉ dừng lại ở việc thu gom và đổ ra bãi tập kết. Hầu hết tại các huyện, thành phố, rác chưa được phân loại chuyên nghiệp và chưa có nhà máy xử lý rác thải nên đây là “bài toán khó” trong vấn đề xử lý rác thải của tỉnh.
Chiều cuối tuần, tranh thủ trời tạnh ráo, chúng tôi có dịp đến thăm gia đình bà Phạm Thị Phận ở tổ 1 (phường Tân Phong, thành phố Lai Châu). Tại đây, chúng tôi choáng ngợp trước cơ ngơi khang trang và rực rỡ màu sắc của các loại hoa, cây cảnh. Vườn rau được quy hoạch cạnh ao cá với những cây bắp cải, súp lơ... tươi tốt. Lúc này, bà Phận cùng các con đang tỉ mẩn chăm sóc hoa, vườn rau.
Dừng tay, bà dẫn chúng tôi đi thăm vườn. Vừa đi, bà vừa chia sẻ: Đó là công sức cải tạo đất, chăm bón từ nhiều năm qua của gia đình, đặc biệt là nhờ sử dụng phân hữu cơ từ rác thải hàng ngày.
Trước đây, gia đình bà Phận ngày nào cũng phải đổ rác thải sinh hoạt, các loại rác bỏ chung 1 thùng và cuối ngày mang ra cho công nhân vệ sinh môi trường thu gom. Nhưng từ cuối năm 2023, được cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thành phố tuyên truyền về việc phân loại rác thải sinh hoạt, giới thiệu cách để tận dụng rác làm phân bón, bà mạnh dạn thử nghiệm.

Bà Phạm Thị Phận ở tổ 1 (phường Tân Phong, thành phố Lai Châu) rắc men vi sinh ủ rác hữu cơ làm phân bón.

Bà Phận tâm sự: Tôi được tặng 2 thùng để đựng rác hữu cơ và rác vô cơ. Tôi lựa chọn những loại rác có thể tái chế gom lại để góp cùng với bà con trong tổ bán phế liệu lấy tiền gây quỹ; còn rác hữu cơ như: lá rau già, thức ăn thừa bỏ đi từ thực phẩm hàng ngày, vỏ trứng, các loại trái cây, rau củ quả, bã chè... tôi bỏ vào thùng riêng. Khi rác gần đầy, tôi rắc men vi sinh vào ủ. Loại men này không gây mùi hôi thối nên môi trường sống không bị ảnh hưởng. Sau 7-10 ngày hoặc có thể lâu hơn, tôi lấy bón cho các loại hoa, cây cảnh, rau trong vườn. Nhờ đó, nhiều năm nay, tôi không mất tiền mua phân bón mà cây vẫn tươi tốt, có sản phẩm sạch, yên tâm sử dụng.
Không chỉ bà Phận, nhiều hộ có diện tích trồng rau ở cùng tổ với bà Phận như: Nguyễn Thị Năm, Đỗ Thị Nghiên... cũng thực hiện phân loại rác và dùng men vi sinh ủ rác hữu cơ làm phân bón. Thấy hiệu quả, nhiều hộ ở các phường khác cũng học theo. Bà Vũ Thanh ở phường Đoàn Kết cho hay: Dù ở phố nhưng gia đình tôi cũng trồng diện tích nhỏ rau, hoa. Được người bạn ở phường Tân Phong chia sẻ về việc sử dụng men vi sinh để ủ rác thành phân hữu cơ, tôi áp dụng theo và thấy cây trồng rất tươi tốt. Do rác hữu cơ phần lớn sử dụng ủ làm phân bón nên mấy ngày gia đình mới phải đổ rác một lần, khối lượng rác giảm giúp công nhân môi trường thu gom rác cũng đỡ vất vả. Thấy cách làm này hay, tôi lại hướng dẫn bà con, bạn bè, người thân cùng làm để góp phần bảo vệ môi trường.

Nhiều hộ thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, mô hình trên do Phòng TN&MT thành phố thí điểm triển khai, trong đó chị Nguyễn Thị Dung là cán bộ tâm huyết với mô hình này. Từ năm 2022, chị Dung đã ấp ủ về cách xử lý rác thải. Thực tế, việc phân loại chất thải sinh hoạt tại nguồn theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 ở tỉnh Lai Châu nói riêng và cả nước nói chung đang có nhiều hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu. Do đó, trước mắt để bước đầu hình thành thói quen phân loại, theo chị Dung cần phân thành rác hữu cơ, vô cơ và đặc biệt là tận dụng rác ủ làm phân, vừa xử lý được rác, vừa bảo vệ môi trường lại tiết kiệm được tiền mua phân bón. Với đặc thù thành phố Lai Châu, số hộ làm nông nghiệp nhiều, kể cả ở nhà phố thì vẫn có bồn hoa, cây cảnh hoặc cây xanh trồng trước vỉa hè cần chăm bón. Sau nhiều lần tham khảo ở các tỉnh, chị thấy sử dụng men vi sinh ủ rất hiệu quả nên tự đầu tư mua gần trăm gói để gia đình thí điểm sử dụng, rồi tặng cho người dân quanh tổ cùng thực hiện. Thấy có tín hiệu khả quan, chị mạnh dạn đề xuất lên phòng để tham mưu thành phố triển khai thực hiện.
Năm 2024, Phòng TN&MT tham mưu UBND thành phố ban hành kế hoạch tuyên truyền các quy định về quản lý chất thải và thí điểm mô hình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn. Trong đó, đã triển khai thực hiện mô hình phân loại rác thải trong khu dân cư tại tổ 1 (phường Tân Phong) và tổ 27 (phường Đông Phong). Theo đó, Phòng TN&MT phối hợp với 2 phường tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung mô hình đến nhân dân; phát 962 thùng nhựa 19 lít, 16 xe đẩy 500 lít (theo 2 màu: xanh lá cây, đen) để các hộ thu gom rác sau phân loại; tổ chức cho các hộ ký cam kết thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn. Bên cạnh đó, Phòng TN&MT còn phối hợp với 2 xã: San Thàng, Sùng Phài tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt, ký cam kết không phát thải rác có khả năng tái chế và rác hữu cơ ra ngoài môi trường; hỗ trợ men vi sinh xử lý rác hữu cơ tại nhà cho 976 hộ (trong đó: 660 hộ tại xã San Thàng, 316 hộ ở xã Sùng Phài).
Theo các chuyên gia, việc sử dụng phân bón hóa học tiềm ẩn nhiều mối nguy hại cho sức khỏe, môi trường. Nhưng việc ủ rác thành phân hữu cơ mang lại nhiều lợi ích cho cây trồng, đất đai, làm giảm các nguy cơ gây hại cho sức khỏe của con người; giúp tiết kiệm chi phí mua phân bón trong khi các bước thực hiện lại đơn giản, dễ làm. Hy vọng cách làm này được nhiều người dân biết đến và đón nhận để tận dụng được nguồn rác thải hàng ngày, tạo ra phân bón hữu cơ chất lượng cao, an toàn, góp phần bảo vệ môi trường.

Thảo Nguyên

Nguồn Lai Châu : https://baolaichau.vn/khoa-hoc-doi-song/bien-rac-thanh-phan-huu-co-667818