Bộ GD&ĐT: 'Lương đặc thù cho nhà giáo không phải ân huệ'

2 giờ trướcBài gốc

Bộ GD&ĐT đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp đối với nhà giáo để hướng dẫn thi hành Luật Nhà giáo.

Thời gian gần đây, khi nội dung dự thảo được đưa ra lấy ý kiến, có ý kiến cho rằng đề xuất hệ số lương đặc thù không có cơ sở pháp lý và phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương chung.

Liên quan đến vấn đề này, ngày 14-11, Bộ GD&ĐT cho biết: "Hệ số lương đặc thù không phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành".

Lương đặc thù không phá vỡ thiết kế hệ thống lương hiện hành

Trước hết, theo Bộ, hệ số đặc thù là giải pháp cụ thể để thực hiện chủ trương xuyên suốt suốt 29 năm qua của Đảng về việc “lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”.

Chủ trương này đã được thể hiện trong nhiều văn bản quan trọng như Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII (1996) về phát triển giáo dục và đào tạo, Nghị quyết 29 (2013) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, kết luận 91-KL/TW (2024), và gần nhất là Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, trong đó nêu rõ: “Có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho nhà giáo".

Trên cơ sở đó, Quốc hội quy định tại Điều 23 Luật Nhà giáo rằng lương nhà giáo phải được xếp cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp, đồng thời được hưởng các phụ cấp theo tính chất công việc và vùng miền. Quy định này tạo căn cứ pháp lý vững chắc để Chính phủ cụ thể hóa bằng hệ số lương đặc thù.

"Như vậy, hệ số lương đặc thù là giải pháp chính sách cụ thể để thực hiện “lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”, có căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý", Bộ GD&ĐT nhấn mạnh.

Bộ GD&ĐT khẳng định đề xuất về hệ số lương đặc thù không phá vỡ thiết kế hệ thống lương hiện hành, nhằm bảo đảm nhà giáo được đãi ngộ xứng đáng. (Ảnh minh họa: TT)

Bộ GD&ĐT cũng khẳng định hệ số đặc thù không làm thay đổi thang bảng lương chung, bởi cách tính như sau:

Lương thực hiện từ 1-1-2026 = Lương cơ sở × Hệ số lương hiện hưởng × Hệ số lương đặc thù

Với cách tính này, Bộ GD&ĐT cho rằng lương của nhà giáo vẫn dùng hệ số lương hiện hành trong thang lương sự nghiệp công lập, chỉ bổ sung thêm hệ số đặc thù để đảm bảo nguyên tắc “xếp cao nhất”.

Đặc biệt, hệ số đặc thù không được sử dụng để tính phụ cấp, không liên quan đến hệ số chênh lệch bảo lưu theo Thông tư 07/2024 của Bộ Nội vụ.

Như vậy, cấu trúc hệ thống tiền lương và các chính sách liên quan không bị xáo trộn. Việc chuyển đổi sang chính sách tiền lương mới cũng được đảm bảo thuận lợi, giữ nguyên quyền lợi giáo viên.

Nghề giáo chưa được tôn vinh xứng đáng

Cũng theo Bộ GD&ĐT, mặc dù Đảng và Nhà nước đã xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu và nhà giáo cần được ưu tiên đãi ngộ, trên thực tế mức lương của giáo viên đang thấp hơn rõ rệt so với viên chức ở nhiều ngành khác.

"Việc xếp lương của nhà giáo thực tế không như chủ trương mà Đảng đã xác định 29 năm qua. Lương của nhà giáo hiện chưa được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, thậm chí đa số nhà giáo đang xếp ở thang lương thấp hơn", Bộ GD&ĐT cho hay.

Thống kê của Bộ GD&ĐT cho thấy có 88% nhà giáo đang xếp lương thấp hơn viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Cụ thể, 88% nhà giáo này có thể được hưởng hệ số lương cao nhất là 6,78; trong khi viên chức các ngành khác có thể được hưởng hệ số lương cao nhất là 8,0 (cao hơn gấp khoảng 1,18 lần). Trong khi đó, nhà giáo phải có trình độ đào tạo đáp ứng theo chuẩn quy định.

Toàn ngành giáo dục có khoảng 1,196 triệu nhà giáo, nhưng chỉ 1,17% nằm ở nhóm lương A3 - nhóm cao nhất. Trong khi đó, theo Bộ GD&ĐT, nhiều lĩnh vực khác có tới 10% viên chức được xếp nhóm lương A3.

Đáng chú ý, 100% giáo viên mầm non - lực lượng chiếm tỉ lệ lớn - đang được xếp vào thang lương thấp nhất hệ thống.

Cụ thể, hệ số khởi điểm hạng III của giáo viên mầm non là 2,10 (thấp hơn 2,34 của hạng III viên chức ngành khác). Hệ số khởi điểm hạng II là 2,34, trong khi ngành khác đạt 4,4 (cao gấp khoảng 1,88 lần).

Hệ số khởi điểm hạng I của giáo viên mầm non là 4,0, trong khi ngành khác đạt 6,2 (gấp 1,55 lần).

Hệ số lương tối đa giáo viên mầm non là 6,38 - thấp hơn đáng kể so với 8,0 của viên chức ngành khác.

Biểu đồ so sánh thang lương áp dụng giữa các chức danh nhà giáo với viên chức các ngành khác. Nguồn: MOET

Từ đó cho thấy, dù trình độ, trách nhiệm và tính chất lao động đặc thù, nhà giáo vẫn đang nhận mức lương thấp hơn đáng kể so với mặt bằng chung.

"Với cách xếp lương hiện nay, nghề giáo chưa được nhìn nhận, tôn vinh xứng đáng như các chủ trương của Đảng đã xác định", Bộ GD&ĐT nêu rõ.

Sự nghiệp “trồng người” đòi hỏi giáo viên phải liên tục cập nhật kiến thức, rèn luyện kỹ năng, làm gương cho học trò, nhưng mức thu nhập hiện tại chưa tương xứng. Việc bổ sung hệ số lương đặc thù là giải pháp để điều chỉnh sự bất bình đẳng kéo dài nhiều năm.

Nhà giáo kỳ vọng rất lớn vào hệ số lương đặc thù

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, trước khi Luật Nhà giáo được thông qua, ngành giáo dục đối mặt với nhiều khó khăn về nhân lực.

10% giáo viên nghỉ việc hoặc chuyển nghề (số liệu năm học 2022-2023).
Trong số này, 61% là giáo viên dưới 35 tuổi - lực lượng trẻ mà ngành cần giữ lại.
Nhiều địa phương thiếu giáo viên, đặc biệt ở các môn như Ngoại ngữ, Tin học, Mỹ thuật, Âm nhạc.
Tuyển sinh sư phạm giảm sút, điểm chuẩn thấp, ảnh hưởng chất lượng nguồn vào.

Tuy nhiên, theo Bộ GD&ĐT, sau khi Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo với điểm nhấn là chính sách lương mới, tình hình đã có chuyển biến tích cực: điểm chuẩn các trường sư phạm tăng trở lại; số người dự tuyển giáo viên cao gấp 7-10 lần chỉ tiêu ở nhiều địa phương; các môn khó tuyển trước đây nay đã có đông thí sinh đăng ký...

Nhà giáo cả nước kỳ vọng rất lớn vào Nghị định chi tiết của Chính phủ, đặc biệt là quy định hệ số lương đặc thù giúp lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp. Theo Bộ GD&ĐT, đa số ý kiến góp ý từ các bộ, ngành, địa phương đều đồng thuận với đề xuất này.

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh: “Xếp lương cao nhất cho nhà giáo không phải là một ân huệ, mà là đãi ngộ xứng đáng đối với vai trò quyết định tương lai dân tộc.”

Hiện, Bộ GD&ĐT đang tiếp tục lấy ý kiến, hoàn thiện dự thảo Nghị định, đồng thời phối hợp với cơ quan liên quan tính toán nguồn ngân sách, bảo đảm tính khả thi của chính sách.

Bộ Nội vụ: "Không có cơ sở quy định hệ số lương đặc thù cho nhà giáo"

Trước đó, tại công văn gửi Bộ GD&ĐT góp ý về dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp đối với nhà giáo, Bộ Nội vụ cho rằng việc quy định hệ số lương đặc thù cho nhà giáo là không có cơ sở chính trị, pháp lý, đồng thời nhấn mạnh cần giữ nguyên thiết kế hệ thống tiền lương thống nhất, tránh tạo sự bất hợp lý giữa các ngành nghề trong khu vực công.

Cụ thể, Bộ Nội vụ dẫn Kết luận 83-KL/TW ngày 21-6-2024 của Bộ Chính trị về cải cách tiền lương, trong đó xác định hệ thống lương mới phải bảo đảm tính thống nhất, công bằng, tương quan hợp lý giữa các ngành nghề trong khu vực công, đồng thời bỏ cơ chế thu nhập đặc thù trùng lặp với lương.

Theo Bộ Nội vụ, nguyên tắc thiết kế của chế độ tiền lương hiện hành là viên chức các ngành sự nghiệp công lập áp dụng một bảng lương chung, để thuận tiện cho việc xếp lương khi điều động, luân chuyển.

Các yếu tố đặc thù của từng ngành, lĩnh vực được thể hiện thông qua các chế độ phụ cấp (như phụ cấp ưu đãi nghề, phụ cấp trách nhiệm công việc, phụ cấp nặng nhọc, độc hại…), chứ không tách riêng thành một hệ số lương mới.

Cũng theo Bộ Nội vụ, hiện nay, nhà giáo áp dụng bảng lương chung và các chế độ phụ cấp lương ban hành kèm theo Nghị định 204/2004, bao gồm phụ cấp thâm niên nghề, phụ cấp ưu đãi nghề nhà giáo từ 25-70% nên tổng tiền lương và các chế độ phụ cấp lương của nhà giáo cao nhất trong các ngành sự nghiệp hiện nay.

Bộ Nội vụ cũng dẫn Nghị quyết 71 ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD&ĐT, trong đó đề nghị điều chỉnh phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo theo lộ trình. Do đó, tổng tiền lương và các chế độ phụ cấp lương của nhà giáo sẽ tiếp tục được tăng lên trong thời gian tới.

THANH TÚ

Nguồn PLO : https://plo.vn/bo-gddt-luong-dac-thu-cho-nha-giao-khong-phai-an-hue-post881352.html