Sáng 12/11, sau khi nghe các ý kiến thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và dự án Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an thay mặt cơ quan soạn thảo phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang phát biểu tiếp thu, giải trình các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu trong phiên thảo luận ở hội trường sáng 12/11. (Ảnh: DUY LINH)
Bộ trưởng cho biết, việc xây dựng và ban hành hai dự án luật nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và cơ chế thi hành án hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn.
5 nguyên tắc về quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của phạm nhân
Đối với dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), về quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể của phạm nhân, Bộ trưởng Lương Tam Quang nêu rõ, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra chỉnh lý trong dự thảo luật trên cơ sở nguyên tắc:
Thứ nhất, phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi bảo đảm đủ các điều kiện như tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể, đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể.
Thứ hai, bảo đảm sức khỏe để tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.
Thứ ba, phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.
Thứ tư, người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án còn dưới 3 năm.
Thứ năm, hiến mô, bộ phận cơ thể cho thân nhân của phạm nhân.
Về quyền lưu trữ trứng và tinh trùng của phạm nhân, một số ý kiến đại biểu cho rằng những quy định này mang tính nhân văn, nhân đạo và tiến bộ, nhưng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi, do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn, khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi báo cáo Quốc hội thông qua dự án luật.
Quang cảnh phiên thảo luận ở hội trường sáng 12/11. (Ảnh: DUY LINH)
Khắc phục hậu quả là tiêu chí bắt buộc phải có khi tiến hành xét giảm án, tha tù trước thời hạn
Về xếp loại thi hành án phạt tù, Bộ trưởng Công an nhấn mạnh, quy định của dự thảo luật về đánh giá kết quả chấp hành án của phạm nhân không loại bỏ tiêu chí khắc phục hậu quả khi xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện. Thực tế cho thấy, hiện nay nhiều phạm nhân có kết quả tốt trong học tập, lao động, cải tạo nhưng do hoàn cảnh khó khăn chưa có điều kiện để bồi thường, khắc phục hậu quả nên không được chấp hành án loại khá tốt.
"Ở đây, chúng tôi chỉ phân loại chấp hành trong quá trình thi hành án, do chưa được khắc phục nên theo quy định hiện hành thì chỉ có trung bình và yếu, kém, sẽ không công bằng và cũng không khích lệ được phạm nhân trong quá trình phấn đấu và cải tạo. Mặt khác, căn cứ kết quả khắc phục do hành vi phạm tội gây ra thì xếp loại chấp hành án phạt tù không ảnh hưởng đến khắc phục hậu quả", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói.
Theo đó, khắc phục hậu quả do phạm tội gây ra quy định tại Điều 23 và Điều 27 dự thảo luật là tiêu chí bắt buộc phải có khi tiến hành xét giảm án, tha tù chức thời hạn có điều kiện hoặc đặc xá khi phạm nhân có đủ các điều kiện về chấp hành án. Đây cũng là một điều kiện để phạm nhân tích cực vận động người thân, gia đình nộp tiền, tài sản để được hưởng khoan hồng trong điều kiện thi hành án. "Quy định như trong dự thảo luật là nhân văn, khách quan, khả thi và phù hợp với thực tiễn của công tác thi hành án phạt tù", Bộ trưởng khẳng định.
Quan điểm là không bố trí tràn lan các buồng tạm giữ
Đối với dự án Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết sẽ có quy định cho chính quyền, giao cho Trưởng Công an xã có trách nhiệm trực tiếp giúp Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, theo dõi người bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Bộ trưởng Công an cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ rà soát và tiếp thu theo hướng đồn biên phòng đóng quân ở nơi xa các cơ sở giam giữ được tổ chức buồng tạm giữ để quản lý. (Ảnh: DUY LINH)
Về ý kiến của các đại biểu liên quan đến đề nghị bổ sung tất cả các đồn biên phòng được bố trí buồng tạm giữ, Bộ trưởng nêu rõ hiện nay trong luật đã quy định những đồn biên phòng đóng ở vùng sâu, vùng xa được bố trí buồng tạm giữ. Cơ quan soạn thảo sẽ rà soát và tiếp thu theo hướng đồn biên phòng đóng quân ở nơi xa các cơ sở giam giữ được tổ chức buồng tạm giữ để quản lý. Quan điểm là không bố trí tràn lan buồng tạm giữ này.
Về chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam, Bộ trưởng Lương Tam Quang nêu rõ, trong dự thảo luật đã quy định theo hướng người bị tạm giữ, tạm giam hoặc thương tích vượt quá khả năng y tế của cơ sở giam giữ thì được đưa đến cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước nơi gần nhất, đủ điều kiện. Trường hợp cấp cứu thì cũng sẽ đưa đến nơi gần nhất, đồng thời phải giao cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước phải xây dựng hoặc bố trí khu buồng riêng để khám bệnh đối với những trường hợp này cho người tạm giữ hoặc người bị tạm giam.
Về vấn đề thu thập thông tin sinh trắc học, Bộ trưởng Công an nhấn mạnh, việc bổ sung này nhằm nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý người bị tạm giam, tạm giữ; đồng thời, việc thu thập thông tin sinh trắc học của người bị tạm giam, tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thu thập này chỉ áp dụng đối với những người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi họ chưa có thông tin sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu căn cước.
VĂN TOẢN