Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, các ý kiến góp ý rất xác đáng, được nhìn nhận từ nhiều góc độ thực tiễn nhằm góp phần hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực xây dựng.
Mục tiêu chung là bảo đảm thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ pháp luật về xây dựng. Đồng thời tạo sự thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu, làm rõ các ý kiến của đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Ảnh: Media Quốc hội.
Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật được xây dựng theo hướng quy định khung pháp lý, một số nội dung mang tính chất kỹ thuật, cần được xử lý linh hoạt theo diễn biến nhanh của thực tiễn sẽ quy định ở nghị định và các thông tư hướng dẫn thi hành.
Dẫn số liệu hiện ngành Xây dựng có 15.300 tiêu chuẩn đang được áp dụng trong khảo sát, thiết kế, thi công… bảo đảm đáp ứng yêu cầu quản lý, Bộ trưởng cho biết, thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp thu, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức, đơn giá kinh tế kỹ thuật, đẩy mạnh số hóa nhằm bảo đảm đầy đủ hệ thống công cụ quản lý hoạt động xây dựng.
Về công tác lập, thẩm định, báo cáo nghiên cứu khả thi trong quá trình thiết kế xây dựng, nếu thực hiện theo quy định hiện hành, quy trình triển khai hết sức phức tạp, mất nhiều thời gian, trải qua nhiều bước như: tiền khả thi - khả thi - thiết kế kỹ thuật bản vẽ thi công, mỗi bước đều phải thực hiện chỉ định thầu hoặc đấu thầu và xin ý kiến các cấp có thẩm quyền.
Để khắc phục tình trạng trên, dự thảo Luật đã đề xuất giao quyền cho chủ đầu tư nhiều hơn trong thẩm định; lồng ghép thiết kế cơ sở và thiết kế kỹ thuật, tránh yêu cầu khảo sát, thiết kế nhiều lần.
Quy định thẩm định một bước giúp rút ngắn thời gian thực hiện; mặt khác, khi có khảo sát địa chất, thiết kế kỹ thuật đầy đủ cũng giúp công tác dự toán chính xác hơn.
Về cấp phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng, thực tế hiện nay còn bất cập. Trong quá trình thực hiện các bước quy hoạch, thẩm định dự án, thiết kế kỹ thuật, cơ quan quản lý đều đã kiểm soát đầy đủ yêu cầu về quy mô, mục tiêu đầu tư, kết cấu, an toàn phòng cháy chữa cháy; tuy nhiên, trước khi thực hiện, người dân, doanh nghiệp vẫn phải xin giấy phép là vô lý.
Khắc phục điều này, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định chỉ cấp phép đối với các công trình ngoài phạm vi quy hoạch hoặc có quy mô công trình lớn hơn 7 tầng.
Với các công trình dự án đặc biệt vẫn cần phải có tư vấn thiết kế nhưng được đơn giản hóa thủ tục, không yêu cầu hồ sơ phức tạp, cầu kỳ. Đồng thời rút ngắn thời gian thực hiện từ 30 ngày xuống còn từ 7- 10 ngày nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn theo quy định tại Nghị định 06/2021 về an toàn kết cấu, kiến trúc, phòng cháy chữa cháy, điện, nước.
Về mô hình ban quản lý dự án, theo Bộ trưởng, hiện nay tồn tại nhiều loại hình ban quản lý từ trung ương đến địa phương, gây phân tán nguồn lực. Dự thảo Luật định hướng chỉ duy trì hai loại hình ban quản lý gồm: Ban quản lý chuyên nghiệp cấp bộ/ngành/tỉnh và ban quản lý dự án cấp xã. Trong đó, cấp xã có thể tự tổ chức ban quản lý hoặc thuê tư vấn nếu thiếu năng lực, chi phí lấy từ chi phí quản lý dự án.
Các đại biểu tham gia phiên họp sáng 14/11 Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Media Quốc hội.
Về quản lý chất lượng công trình, Bộ trưởng cho biết, từ trước đến nay đều được thực hiện theo đầy đủ các bước từ nghiệm thu từng công việc, theo hạng mục, nghiệm thu chuyển giai đoạn, hoàn thành giai đoạn, nghiệm thu đưa vào sử dụng, khi hết thời hạn bảo hành và nghiệm thu thiết bị…
"Quy định này đều đã thể hiện rõ trong trình tự quy trình nghiệm thu và các nghị định cũng như thông tư hướng dẫn của ngành xây dựng. Những năm qua, việc thực hiện được triển khai rất chặt chẽ", Bộ trưởng thông tin.
Nhắc đến một số vụ việc liên quan đến chất lượng công trình như vụ cầu sông Lô đang được cơ quan chức năng điều tra làm rõ nguyên nhân, Bộ trưởng khẳng định về mặt pháp lý, hiện quy định pháp luật đã đầy đủ, việc triển khai thực hiện do chủ đầu tư, tư vấn, giám sát, thực hiện.
Liên quan đến ý kiến của một số đại biểu về vật liệu xây dựng, Bộ trưởng cho biết, ngành xây dựng đã có các tiêu chuẩn, quy chuẩn để sử dụng vật liệu đáp ứng điều kiện về khu đô thị xanh, sạch, thông minh. Vì thế đề nghị khi thực hiện các dự án cần nghiên cứu áp dụng để đảm bảo môi trường, sức khỏe cho người dân.
Về chứng chỉ hành nghề xây dựng, chứng chỉ năng lực của doanh nghiệp theo các cấp, Bộ trưởng cho rằng cần bỏ để tránh cơ chế xin – cho, tiêu cực đối với các tổ chức cấp chứng chỉ.
"Năng lực của doanh nghiệp đã được khẳng định khi tham gia đấu thầu, chỉ định thầu, bao gồm các điều kiện về năng lực, máy móc phương tiện, trình độ đội ngũ cán bộ, khả năng tài chính… Do đó, quy định chứng chỉ năng lực doanh nghiệp không cần thiết", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Về trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động xây dựng, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh: Dự thảo Luật đã quy định rõ chủ đầu tư và tư vấn phải chịu trách nhiệm tối đa về chất lượng công trình, không còn tình trạng "hợp đồng chỉ mang tính tham khảo" như trước đây, giúp giảm sai sót, rủi ro khi thực hiện.
Yến Chi