'Bước ngoặt' cho cà phê Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ

3 giờ trướcBài gốc

Buôn Ma Thuột xây dựng hình ảnh thành phố cà phê của thế giới, tôn vinh xứ sở robusta Việt Nam.

Mỹ áp thuế 50% lên cà phê Brazil được xem là thời cơ để cà phê Việt Nam gia tăng hiện diện tại thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới, trị giá khoảng 9 tỷ USD (năm 2024). Brazil hiện vẫn đang trong giai đoạn đàm phán với Washington và mức thuế cuối cùng chưa được ấn định, song theo nhiều chuyên gia, thị trường Mỹ đang “mở rộng cánh cửa” cho cà phê Việt Nam.

Thách thức của cà phê Việt Nam

Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent mới đây hé lộ khả năng chính quyền Mỹ sẽ có những động thái nhằm hạ nhiệt giá cà phê, cùng một số mặt hàng thực phẩm khác vốn chịu tác động mạnh từ các chính sách thuế quan đối ứng.

Trả lời phỏng vấn Fox News mới đây, Tổng thống Trump thông báo, Washington sẽ hạ một số mức thuế quan đối với mặt hàng cà phê. Tiếp sau đó, Bộ trưởng Tài chính Bessent cũng tiết lộ việc người dân Mỹ sẽ thấy “những thông báo quan trọng” trong những ngày tới, nhằm giảm giá các sản phẩm không được sản xuất tại Mỹ, như cà phê, chuối và các loại trái cây khác.

Theo nhận định của các chuyên gia, nếu Mỹ quyết định áp thuế nhập khẩu cao hơn đối với cà phê Brazil, trong khi giảm thuế, thậm chí có thể đưa mức thuế nhập khẩu cà phê từ Việt Nam về 0%, thì mặt hàng này của Việt Nam sẽ có cơ hội rất lớn, thậm chí bứt phá tại Mỹ.

Ông Nguyễn Tuấn Việt, Tổng giám đốc Công ty VIETGO nhận định, Brazil xuất khẩu khoảng 2,7 triệu tấn cà phê mỗi năm, trong khi Việt Nam xuất khẩu khoảng 1,7 triệu tấn cà phê trong năm 2024.

Riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu được 1,3 triệu tấn, dự kiến cả năm có thể đạt kim ngạch gấp đôi năm 2024, tương đương khoảng 10 tỷ USD cho năm 2025.

Hiện nay, cà phê Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh rõ rệt về giá so với cà phê Brazil. Khi chi phí nhập khẩu vào Mỹ được giảm đáng kể, doanh nghiệp Việt có thể cung ứng với giá bán hấp dẫn hơn, đồng thời gia tăng khả năng tiếp cận các nhà rang xay và chuỗi phân phối lớn tại thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới.

Dù vậy, qua đánh giá sơ bộ, ông Nguyễn Tuấn Việt cho biết, doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức như:

Thứ nhất, thị trường Mỹ và các nước Nam Mỹ hiện vẫn quen với hương vị cà phê arabica của Brazil. Do đó, để người tiêu dùng châu lục này chuyển dần sang cà phê robusta của Việt Nam sẽ cần một quá trình thích nghi, khoảng 2-3 năm.

Ngoài ra, Việt Nam cũng cần đa dạng hóa sản phẩm, điều chỉnh khẩu vị và tiêu chuẩn chế biến để đáp ứng gu thưởng thức của người dân Mỹ và Nam Mỹ, từ đó dần "lấn sân" thị trường quan trọng này.

Thứ hai, phần lớn cà phê Việt hiện vẫn ở dạng nguyên liệu thô, chưa qua rang xay hoặc phối trộn theo khẩu vị bản địa. Nên các doanh nghiệp Việt Nam cần hợp tác với các công ty rang xay của quốc tế, đặc biệt từ Mỹ và châu Âu, để phát triển sản phẩm phù hợp khẩu vị từng thị trường khó tính, yêu cầu cao trên.

Thứ ba, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cà phê nhân xanh, trong khi giá trị thực sự của loại hạt này nằm ở khâu chế biến, rang xay và phối trộn để tạo nên “hương vị thị trường”.

Nếu doanh nghiệp Việt liên kết, liên doanh với đối tác nước ngoài để xây dựng nhà máy chế biến, thì có thể nâng tầm chuỗi giá trị thay vì chỉ là nhà cung cấp nguyên liệu.

Thứ tư, với việc Mỹ áp thuế suất cao và đánh mất vị trí thị trường xuất khẩu chủ lực, Brazil sẽ phải tích cực tìm kiếm các thị trường thay thế khác. Điều này sẽ kéo theo việc giảm giá bán để cạnh tranh, tạo ra một đợt điều chỉnh ngắn hạn về giá trên thị trường thế giới, đặc biệt với dòng cà phê arabica.

Ngoài ra, ngành hàng cà phê Việt Nam cũng cần theo dõi diễn biến giá từ đợt điều chỉnh này, đồng thời lường trước một số tác động như biến đổi khí hậu, chiến tranh thương mại, tình hình đầu cơ tài chính, biến động tỷ giá…

Liệu cà phê Việt Nam sẽ rộng đường thâm nhập vào thị trường Mỹ? (Nguồn: Vietnam Tourism)

Câu chuyện thương hiệu và văn hóa cà phê Việt

Phân tích tiềm năng của cà phê Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty VIETGO cho rằng, song song với thách thức, ngành cà phê Việt Nam cũng có nhiều thời cơ thuận lợi với một số kịch bản lạc quan như:

Thứ nhất, là nhà xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới và còn nhiều tiềm năng tăng trưởng mạnh, Việt Nam có cơ hội rút ngắn khoảng cách với Brazil, thậm chí có thể soán ngôi quốc gia Nam Mỹ trong ngành hàng này trong tương lai gần.

Dự báo, ngành cà phê Việt Nam sẽ đạt được mốc bứt phá 10 tỷ USD trong năm 2025.

Thứ hai, động thái áp thuế lên mặt hàng cà phê của Mỹ nhiều khả năng vừa giúp Mỹ đa dạng hóa nguồn cung, vừa tránh phụ thuộc vào một thị trường cà phê Brazil duy nhất. Do đó, ngành cà phê Việt Nam cần nhanh chóng nắm bắt cơ hội và có sự chuẩn bị tốt nhất để đón đầu cơ hội này.

Trước mắt, Việt Nam cần có chiến lược dài hạn trong việc mở rộng vùng trồng cà phê arabica. Một số địa phương như Lâm Đồng, Sơn La hay Quảng Trị có điều kiện tự nhiên phù hợp nên phát triển loại cà phê này. Khi có đủ nguồn cung của cả hai loại arabica và robusta, Việt Nam hoàn toàn có thể ghi dấu ấn trên bản đồ cà phê thế giới.

Thứ ba, thời gian tới, nhiều khả năng Việt Nam sẽ đón ba làn sóng đơn hàng gồm: làn sóng nhập khẩu trực tiếp từ các nhà rang xay và phân phối của Mỹ; làn sóng thu mua từ các nhà buôn châu Âu – những người sẽ nhập hàng Việt để tái xuất sang Mỹ; và sự dịch chuyển đầu tư của các doanh nghiệp Mỹ đang đặt cơ sở tại Brazil sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về thuế quan.

Cuối cùng, chìa khóa để nâng tầm vị thế cà phê Việt trên thị trường Mỹ nằm ở chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia và kể được câu chuyện văn hóa cà phê Việt một cách hấp dẫn. Với người tiêu dùng Mỹ, ly cà phê không chỉ là hương vị, mà còn là hành trình: ai trồng, trồng ở đâu, theo tiêu chuẩn nào, được thu hái và chế biến ra sao. Những yếu tố đó tạo nên giá trị cảm xúc – thứ giúp sản phẩm bước vào phân khúc cao cấp.

Thành công của Trung Nguyên cho thấy khi câu chuyện thương hiệu đủ mạnh, cà phê Việt hoàn toàn có thể định vị khác biệt trên thị trường toàn cầu. Việt Nam cần nhân rộng mô hình đó để gây dựng hình ảnh chung cho ngành – một “thương hiệu quốc gia cà phê” đủ sức cạnh tranh quốc tế.

Hướng tới mục tiêu trở thành nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, Việt Nam phải chủ động hơn nữa, tăng cường liên kết với các nhà rang xay và thương hiệu quốc tế, thu hút đầu tư để hình thành hệ sinh thái sản xuất – chế biến hoàn chỉnh trong nước. Khi kết hợp được lợi thế nguyên liệu với chiến lược thương hiệu bài bản, cà phê Việt mới có thể bước vào sân chơi cao cấp và bứt phá thực sự.

Theo như ông Nguyễn Tuấn Việt nhận định: “Nếu chúng ta chỉ dừng ở khâu xuất khẩu nguyên liệu, giá trị gia tăng sẽ rất thấp. Nhưng nếu phát triển được sản phẩm cà phê chế biến sâu, nâng tầm cà phê thương hiệu Việt Nam, chúng ta không chỉ tăng kim ngạch mà còn chính thức bước vào phân khúc thị trường cao cấp của Mỹ và châu Âu”.

Hải Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/buoc-ngoat-cho-ca-phe-viet-nam-xuat-khau-sang-my-334328.html