Cuối tuần trước, Alluvia - chuỗi cửa hàng chocolate, đã khai trương flagship store đầu tiên tại Mỹ Tho. Theo Nhà sáng lập kiêm CEO Nguyễn Ngọc Điệp, đây là một cột mốc đánh dấu 11 năm hình thành và phát triển của thương hiệu chocolate này.
Theo thông tin tự công bố, Alluvia sở hữu chuỗi 21 cửa hàng trải dài từ Hà Nội đến Đồng Tháp và một cửa hàng ở Campuchia.
“Hiện 60% đến 70% khách hàng của Alluvia là khách du lịch nước ngoài. Nên du lịch Việt Nam tốt thì công việc kinh doanh của Alluvia sẽ tốt và cao điểm bán hàng sẽ rơi vào đợt Lễ Tết cuối và đầu năm.”, bà Điệp cho hay.
Vậy nên, Alluvia chủ yếu mở cửa hàng ở các thành phố mạnh về du lịch và khu vực tập trung đông du khách quốc tế. 6 cửa hàng của công ty tại TP HCM đều ở khu vực trung tâm Quận 1 (cũ) với mật độ dày.
Không chỉ Alluvia, thời gian qua, hàng loạt thương hiệu chocolate cao cấp bản địa của Việt Nam cũng nổi lên như một làn gió mới trên thị trường. Có thể điểm qua những cái tên như Marou, Mekong Cocoa,...
Nhà sáng lập kiêm CEO Nguyễn Ngọc Điệp của Alluvia (Ảnh: Alluvia)
Vị thế của chocolate Việt
Vậy tại sao chocolate Việt Nam, nhiều sản phẩm mặc dù giá không hề rẻ nhưng được nhiều du khách trên thế giới ưa chuộng?
Theo ông Olivier Nicod – chuyên gia chocolate và cố vấn kỹ thuật quốc tế, lý do là bởi sản phẩm của nhiều thương hiệu Việt Nam được làm từ những hạt cacao tại đồng bằng sông Cửu Long.
Với những đặc tính riêng, cây cacao chỉ phù hợp với những vùng chung quanh xích đạo. Hiện tại, châu Phi đang cung cấp 71% cacao cho thế giới, châu Á là 18% và Nam Mỹ là 11%. Tại châu Á với chủ lực khu vực Đông Nam Á, có Việt Nam, Indonesia và Malaysia đều trồng được cây cacao. Malaysia có hãng chocolate Beryl’s khá nổi tiếng ở châu Á.
Cũng giống như cà phê, hương vị của hạt cacao mỗi vùng đất khác nhau luôn khác nhau. Trong đó, hạt cacao trồng ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long được đánh giá là có chất lượng hạng nhất thế giới.
“Hạt cacao ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long có hương vị đặc trưng của trái cây có múi như cam/chanh, có chút vị chua và hương hoa nhiệt đới, cũng như có chút vị chát nhẹ. Tất cả tổng hòa tạo nên vị chocolate đặc trưng không thể lẫn lộn với các vùng đất khác.”, ông Olivier Nicod miêu tả. Ông Olivier Nicod từng làm trong nhà hàng hai sao Michelin ở Pháp.
Vị chuyên gia giải thích, với việc tự thực hiện từ lên men hạt cacao đến ra thành phẩm các thanh chocolate, thương hiệu Việt Nam có thể tự kiểm soát đầu ra lẫn đầu vào, khiến chất lượng sản phẩm luôn đồng đều. Dù đang là cường quốc chocolate, song nguyên liệu cacao để làm chocolate của các công ty tại châu Âu đều phải nhập khẩu.
Theo ông, xu hướng tiêu dùng tại chỗ với việc đề cao đặc sản và nông sản địa phương cũng khiến chocolate bản địa được các du khách quốc tế đến Việt Nam ưa chuộng hơn là các hãng chocolate cao cấp nổi tiếng như Meji, Lotte, Lindt & Spugli, Hershey’s, Ferrero Rocher…
Một câu chuyện minh chứng nữa cho sự trỗi dậy của ngành chocolate Việt Nam ở phân khúc cao cấp là thương hiệu Marou.
Tháng 5/2025, Marou Chocolate đã có hai sản phẩm chiến thắng hạng mục "Chocolate ngon nhất năm" và "Bao bì được ban giám khảo yêu thích nhất" tại giải Prix Épicures de l’Épicerie Fine 2025 (Pháp).
Sản phẩm lấy cảm hứng từ ly cà phê sữa - một thức uống quen thuộc hàng ngày với đời sống và văn hóa người Việt. Sản phẩm có hương vị kết hợp giữa đắng của cà phê Robusta hữu cơ, ngọt của sữa tươi, cùng với chocolate đen nguyên chất được rang xay từ cacao Việt Nam.
Hay trong giỏ sản phẩm chocolate của AEON Shop, loạt sản phẩm của thương hiệu Việt Nam nổi bật được kể tên như: Legendary Chocolatier, Queenam, Mekong Cocoa, Vietnam Cacao…
Bệ phóng từ nông sản bản địa
Ngoài chất lượng hạt cacao thì sự phong phú và danh tiếng của nông sản Việt Nam cũng giúp chocolate Việt được nâng tầm.
Hiện chocolate cao cấp Việt Nam có các hướng phát triển như sau: chocolate thanh đen/nâu cơ bản, chocolate kết hợp với hạt hạch như óc chó/macca/hạt điều/hạnh nhân/cà phê, chocolate kết hợp với trái cây miếng như xoài/chuối/dừa, chocolate kết hợp với chất lỏng như rượu/siro xoài/siro chanh dây, chocolate kết hợp với gia vị như tiêu/ớt/mắc khén/chanh/quế/gừng….
Còn theo ông Trần Dương Xuân Vũ – Nhà sáng lập và CEO của TIM Corp, công ty ông đang là nhà cung cấp trang thiết bị sản xuất chocolate, các nguyên liệu bản địa Việt Nam có thể thay thế 100% nguyên liệu làm chocolate kinh điển của thế giới.
Chẳng hạn, mới đây, Bittersweet với cách tiếp cận thị trường độc đáo đã giành giải Nhất Bảng B - Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh.
Bittersweet là dự án khởi nghiệp về chocolate của Huỳnh Hoàng Nhật Trường với xuất phát điểm từ Phú Quốc. Thông qua sáng tạo trong hương vị như kết hợp chocolate với tiêu rừng Phú Quốc, trà xanh Bảo Lộc hay dừa Bến Tre; nên dù Phú Quốc không trồng được cây cacao, Bittersweet vẫn được Ban giám khảo đánh giá cao.
Bittersweet cũng đã được thương hiệu khách sạn toàn cầu Marriott International mời đến tham gia trưng bày trong một sự kiện về ẩm thực vào tháng 10/2025.
Ông Trần Dương Xuân Vũ – Nhà sáng lập và CEO của TIM Corp (Ảnh: BSA Media)
Trong phòng lab của TIM Corp, ông Olivier Nicod cùng các nhân sự của công ty đã dùng rượu Phú Lễ để thay cho Cognac và Rhum trong dòng Brandy Chocolate, lấy dừa làm gelato cho món kem bọc chocolate, lấy đường thốt nốt thay cho đường trắng bình thường….
Mặt khác, các đơn vị cung cấp giải pháp trong nước như TIM Corp hiện đã có thể cung ứng dây chuyền hiện đại, giúp các nhà sản xuất nội địa tiếp cận công nghệ thế giới dễ dàng hơn mà không cần nhập khẩu trực tiếp vất vả như trước.
Cơ hội cho ngành cacao Việt Nam
Ông Justin Jacquat, Quản lý Cacao khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Puratos Grand Place, chia sẻ hồi tháng 6/2025 rằng, dù sản lượng 3.500 tấn/năm của Việt Nam nhỏ bé so với các quốc gia như Malaysia hay Indonesia (200.000 tấn/năm), nhưng hương vị riêng biệt giúp cacao Việt Nam chiếm lĩnh phân khúc cao cấp.
Theo thông tin tự giới thiệu, Puratos Grand Place đang là nhà cung cấp cacao và nguyên liệu làm chocolate tại thị trường Việt Nam, chiếm 60% - 65% thị phần. Puratos Grand Place Việt Nam xuất khẩu hạt cacao chủ yếu sang Bỉ, nhưng có khách hàng đầu cuối ở cả Mỹ, Tây Ban Nha, Nhật Bản và Trung Quốc.
“Sản lượng nhiều chưa hẳn đã ngon. Hơn nữa, sản lượng cacao của châu Phi đang ngày càng giảm do biến đổi khí hậu cũng như thế hệ kế thừa của nhiều đồn điền ở đây đã sang châu Âu học tập – sinh sống và không về nữa. Đây có thể là cơ hội của khu vực Đông Nam Á, như Việt Nam.”, ông Olivier Nicod bổ sung.
Còn theo ông Vũ, hiện hầu hết sản lượng cacao của Việt Nam là dùng cho nhu cầu trong nước, chỉ một ít là xuất khẩu. Điều này giúp Việt Nam có thể giữ được hầu hết giá trị của cây cacao. Tuy nhiên, phần chia của nông dân vẫn con ít – chỉ chiếm từ 6% đến 7% trong chuỗi giá trị và điều này đang trở thành một trong những rào cản lớn khiến ngành cacao Việt Nam chưa thể phát triển dù có tiềm năng.
Ở khía cạnh khác, theo bà Điệp, sự ra đời của nhiều doanh nghiệp làm chocolate khiến nhu cầu tăng cao cộng với việc giá hạt cacao tăng trưởng lớn trong năm 2024-2025, đã phần nào hồi sinh cây cacao tại đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.
Một thuận lợi nữa, theo CEO TIM Corp, là cây cacao khá hiền và khi được trồng xen canh dưới tán dừa, nó sẽ “ăn” những dưỡng chất còn thừa từ cây dừa. Xen canh dừa và cacao là phương án khá tối ưu, vì dừa lâu mới được thu hoạch trong khi cacao sẽ thu hoạch lai rai cả năm. Giá dừa có thể lúc lên lúc xuống, song giá cacao lại khá ổn định.
“Hiện tại, chưa có công cụ để đập trái cacao lấy hạt, chủ yếu vẫn dùng sức người và đập bằng tay. Bên cạnh đó, vỏ trái cacao cũng chưa được nghiên cứu chế biến ra sản phẩm gì đó để tăng giá trị, hiện tại vẫn dùng cho dê ăn hoặc bán với giá 500.000 đồng/kg. Nếu có thể tăng giá trị cho vỏ cacao, người nông dân sẽ có thêm một nguồn thu nhập đáng kể.
Đây là hai bài toán mà các startup Việt Nam cần giải quyết để chuẩn bị cho sản lượng cacao ngày càng lớn hơn trong tương lai.”, ông Vũ khuyến nghị.
Quỳnh Như