Căn cứ xem xét trách nhiệm của chủ tiệm

một ngày trướcBài gốc

Vụ việc nữ sinh lộ hình ảnh nhạy cảm ở tiệm chụp ảnh:

Khu vực các nữ sinh thay đồ sau đó bị phát tán hình ảnh nhạy cảm. Ảnh: T.A

Phòng thay đồ có camera giấu kín

Công an phường Bạch Mai (TP Hà Nội) đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ việc một phụ huynh ở Hà Nội có đơn tố cáo về việc con gái mình cùng nhiều nữ sinh khác bị quay lén trong phòng thay đồ tại một tiệm chụp ảnh phong cách Hàn Quốc. Cụ thể, ông N.D.T (trú tại phường Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết, khoảng 8h30 sáng 23/9, con gái ông là K (SN 2007) cùng 3 người bạn đến tiệm chụp ảnh phong cách Hàn Quốc có tên là P (địa chỉ tại phường Bạch Mai, TP Hà Nội).

Các nữ sinh vào phòng thay đồ, chụp ảnh rồi đi về. Tuy nhiên, đến ngày 24/10, một bạn cùng trường báo rằng trên “web đen” xuất hiện clip nhạy cảm trong phòng thay đồ có người rất giống K. Khi xem clip, gia đình K mới tá hỏa phát hiện đây chính là hình ảnh của K và các bạn trong phòng thay đồ của tiệm ảnh P. Sau đó, gia đình nạn nhân đã đến tiệm ảnh P và phát hiện trong phòng thay đồ có camera giấu kín. Gia đình nạn nhân đã làm đơn gửi đến cơ quan chức năng.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, việc sử dụng các thiết bị ghi hình để quay lén hình ảnh nhạy cảm của người khác không chỉ vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy thuộc vào nội dung hình ảnh clip, mục đích sử dụng clip, hậu quả gây ra, người thực hiện hành vi này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

“Phòng thay đồ là không gian riêng tư tuyệt đối, không được phép lắp đặt bất kỳ thiết bị ghi hình nào. Việc cơ sở chụp ảnh biện minh rằng “bị hacker xâm nhập” không thể làm giảm trách nhiệm pháp lý của họ”, luật sư Nguyễn Hồng Thái khẳng định.

Theo Điều 32, Bộ luật Dân sự năm 2015, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được sự đồng ý của người đó. Mọi hành vi quay lén, lưu trữ hoặc phát tán hình ảnh riêng tư khi chưa được cho phép đều vi phạm pháp luật.

Trách nhiệm hình sự?

Theo luật sư Nguyễn Hồng Thái, người phát tán clip là người có lỗi trực tiếp và nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên, chủ tiệm ảnh cũng không thể thoát trách nhiệm, bởi họ đã không đảm bảo quyền riêng tư cho khách hàng, không cảnh báo rõ ràng về việc có camera giám sát và thiếu trách nhiệm trong bảo mật hệ thống dữ liệu. Việc viện lý do “bị hacker nước ngoài tấn công” là không hợp lý. Theo Luật An ninh mạng năm 2018 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, chủ cơ sở vẫn phải chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin của khách hàng. Nếu hệ thống bị xâm nhập, điều đó càng cho thấy sự yếu kém trong công tác quản lý và bảo mật dữ liệu.

Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi tiết lộ hình ảnh hoặc thông tin đời tư của người khác có thể bị xử phạt hành chính từ 10 - 30 triệu đồng. Ngoài ra, việc lắp đặt camera tại khu vực thay đồ cũng có thể bị xử phạt độc lập theo Nghị định 12/2020/NĐ-CP vì đây là hành vi xâm phạm quyền riêng tư nghiêm trọng.

Về trách nhiệm hình sự, nếu clip nhạy cảm bị phát tán lên mạng, hành vi này có thể bị xem xét truy cứu theo Điều 326, Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”, với mức phạt tù lên đến 15 năm nếu sử dụng mạng Internet hoặc phát tán cho nhiều người. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 - 30 triệu đồng, cấm hành nghề từ 1 – 5 năm, đồng thời phải xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần cho nạn nhân theo Điều 592, Bộ luật Dân sự năm 2015. Mức bồi thường tổn thất tinh thần có thể lên đến 10 lần mức lương cơ sở, nếu các bên không đạt được thỏa thuận.

Chuyên gia pháp lý cũng cho rằng, lời giải thích “khách nên thay đồ trong nhà vệ sinh” của tiệm ảnh P là biện minh không thể chấp nhận. Sau khi vụ việc bị phát hiện, người quản lý cơ sở cho biết đã từng khuyên khách thay đồ trong nhà vệ sinh và đã tháo bỏ camera sau sự cố, tuy nhiên theo luật sư, cách xử lý này vừa thiếu chuyên nghiệp vừa thể hiện sự coi nhẹ quyền riêng tư của khách hàng.

“Nhà vệ sinh không phải là khu vực thay đồ hợp lệ. Tiệm ảnh có nghĩa vụ bố trí không gian riêng tư, an toàn và sạch sẽ cho khách hàng, chứ không thể đẩy trách nhiệm sang người tiêu dùng. Việc “tháo camera” chỉ là biện pháp khắc phục hậu quả, không thể xóa bỏ trách nhiệm pháp lý nếu hành vi lắp đặt ban đầu đã vi phạm”, luật sư Nguyễn Hồng Thái nói.

Vụ việc này không chỉ là xâm phạm quyền riêng tư cá nhân, mà còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ chụp ảnh. “Không thể viện cớ “bị hack” để trốn tránh trách nhiệm. Mỗi cơ sở kinh doanh phải có nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu và hình ảnh của khách hàng. Cơ quan chức năng cần vào cuộc nghiêm minh, làm rõ trách nhiệm từng bên và xử lý theo quy định pháp luật, nhằm đảm bảo công bằng và ngăn chặn tái diễn những vụ việc tương tự trong tương lai”, chuyên gia pháp lý nói.

Pháp luật quy định, người thực hiện hành vi này cũng có thể bị xử lý hình sự về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính” theo Điều 288, Bộ luật Hình sự với hình phạt có thể tới 7 năm tù. Nếu gây thiệt hại đến danh dự nhân phẩm uy tín của người khác, người gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Thiệt hại bao gồm chi phí để khắc phục hậu quả, danh dự nhân phẩm bị xâm phạm được tính toán và thực hiện theo quy định của pháp luật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo quy định của bộ luật dân sự hiện hành.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết, trong trường hợp phát hiện bị chụp lén, quay lén ngay tại thời điểm người vi phạm đang thực hiện hành vi thì bị hại nên lưu giữ lại chứng cứ, yêu cầu người có hành vi phải chấm dứt hành vi vi phạm, xóa bỏ tất cả hình ảnh đã chụp lén, video quay lén trong thiết bị điện tử của họ, hô hoán cho những người xung quanh biết để đảm bảo an toàn cho bản thân, liên hệ với người thân để được hỗ trợ. Sau đó, bị hại cần nhanh chóng trình báo sự việc đến cơ quan công an. Hiện nay việc trình báo, tố giác có thể thực hiện trực tiếp tại trụ sở cơ quan công an hoặc gián tiếp qua điện thoại, ứng dụng VneID trên điện thoại thông minh.

Trường hợp bị hại phát hiện hình ảnh chụp lén, video quay lén đã bị lan truyền trên các trang mạng xã hội, trang web (nghĩa là hành vi đã hoàn thành) thì bị hại cần lưu trữ, thu thập chứng cứ và trình báo cho cơ quan chức năng để xử lý theo quy định pháp luật. Đối tượng vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy từng trường hợp cụ thể. Bị hại có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng, phát tán hình ảnh, video và các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật, đồng thời yêu cầu đối tượng vi phạm bồi thường thiệt hại phát sinh (nếu có).

Thái An

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/can-cu-xem-xet-trach-nhiem-cua-chu-tiem-436515.html