Cần Giờ và hướng tiếp cận đô thị biển bền vững dựa trên công nghệ xanh

8 giờ trướcBài gốc

Tiến biển: xu hướng tất yếu khi quỹ đất đô thị truyền thống thu hẹp

Tại Đối thoại chuyên gia “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh” chiều 9/12, ông Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhận định, tiến ra biển không còn là lựa chọn tự phát mà đã trở thành chiến lược của nhiều quốc gia.

Trong bối cảnh nhu cầu đô thị tăng mạnh, không gian đất liền hạn chế, tiến biển xuất hiện như lời giải nhằm mở rộng không gian phát triển đồng thời thúc đẩy những mô hình đô thị mới, nơi tính bền vững, tính thích ứng và khả năng quản trị môi trường đóng vai trò cốt lõi.

Toàn cảnh buổi đối thoại. Ảnh: M.T.

Các mô hình thành công trên thế giới như Manhattan (Mỹ), Tokyo Bay (Nhật Bản), Marina Bay (Singapore) hay Songdo (Hàn Quốc) cho thấy, lấn biển không chỉ nhằm tăng quỹ đất mà còn mở ra động lực phát triển mới, tạo trung tâm kinh tế - dịch vụ - công nghệ gắn với giao thông công cộng, với hạ tầng hiện đại và tiêu chuẩn môi trường cao.

Từ câu hỏi liệu có nên “lùi sâu vào đất liền” để tránh rủi ro nước biển dâng, TS.KTS. Trương Văn Quảng,Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhấn mạnh: "Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài, các đô thị lớn đều gắn với sông, biển. Việc né tránh không gian biển không phù hợp quy luật phát triển đô thị và cũng không phải giải pháp trước biến đổi khí hậu. Thay vào đó, cần chủ động nâng cao năng lực thích ứng thông qua quy hoạch và công nghệ".

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh bổ sung: "Lấn biển trước đây có những dự án kém hiệu quả, nhưng bối cảnh hiện nay đã khác khi công nghệ xử lý nền móng tiến bộ hơn, hiểu biết về môi trường đầy đủ hơn và Việt Nam có cơ hội tiếp cận các mô hình quốc tế".

Một vấn đề lớn của Cần Giờ nhiều năm qua là đặc điểm địa chất yếu, khiến việc triển khai các cấu trúc đô thị quy mô lớn gặp rủi ro. Đó cũng là lý do các chuyên gia dành nhiều thời gian phân tích công nghệ xử lý bùn K-DPM của Nhật Bản, giải pháp đang được thử nghiệm tại đây.

Ông Okori Katsumi, chuyên gia Nhật Bản, đại diện Công ty TNHH Xây dựng AOMI cho biết, công nghệ K-DPM được phát triển để xử lý khối lượng bùn lớn ở các vùng ven biển Nhật Bản, nơi quỹ đất mới phụ thuộc nhiều vào lấn biển. Khác với phương pháp trộn xi măng truyền thống, K-DPM sử dụng khí áp để trộn phụ gia trực tiếp trong môi trường bùn, giúp tạo vật liệu ổn định trên diện rộng, rút ngắn tiến độ và hạn chế khai thác cát, yếu tố quan trọng trong bối cảnh tài nguyên cát toàn cầu suy giảm.

Ở góc nhìn doanh nghiệp thi công trong nước, ông Trần Thành Trung, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Tư vấn Đầu tư Công trình Hàng hải Việt Nam (MCIC Vietnam) phân tích, K-DPM cho phép điều chỉnh tính chất vật liệu theo nhu cầu kỹ thuật của từng hạng mục. Vật liệu sau xử lý nhẹ hơn nhiều so với vật liệu truyền thống, làm giảm áp lực lên nền đất, hạn chế lún và giảm nguy cơ sạt lở. Đây là những yêu cầu quan trọng cho các dự án tại vùng bùn yếu như Cần Giờ.

Ngoài ra, việc tái sử dụng bùn nạo vét ngay tại chỗ cũng giảm áp lực lên môi trường vì không cần tìm khu vực đổ thải, tránh các tác động thứ cấp do vận chuyển.

Cần Giờ trong bức tranh phát triển đô thị biển của Việt Nam

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam cho biết nhân loại đang đối diện hai thực tế: Quỹ đất đô thị truyền thống cạn kiệt và nhu cầu về dịch vụ, nhà ở, du lịch tăng nhanh. Các đô thị ven biển trở thành lựa chọn mới, miễn là có đủ công nghệ, quy hoạch và cơ chế quản trị rủi ro.

Trong bối cảnh đó, Cần Giờ được xem là trường hợp điển hình để nghiên cứu mô hình đô thị biển thế hệ mới, nơi các tiêu chuẩn môi trường phải đặt ngang hàng với các mục tiêu kinh tế. Báo cáo chỉ ra rằng khu vực này có vị trí chiến lược, đồng thời sở hữu hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc thù, đòi hỏi dự án phải cân bằng giữa phát triển và bảo tồn.

Mô hình ESG++ được nhắc đến không như một công cụ tiếp thị, mà như một yêu cầu khung cho đô thị biển hiện đại: môi trường - xã hội - quản trị đi kèm hai yếu tố bổ sung là tái sinh sinh thái và thích ứng khí hậu. Đây là hướng tiếp cận mà nhiều nước áp dụng, đặc biệt khi các kịch bản biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

Theo các chuyên gia, yếu tố quyết định của bất kỳ dự án lấn biển nào không chỉ nằm ở vị trí hay tài nguyên biển, mà ở khả năng triển khai đồng bộ hạ tầng, quản trị môi trường, kiểm soát kỹ thuật nền móng, cũng như sự giám sát liên tục của cơ quan quản lý.

Một điểm được nhiều chuyên gia đồng thuận: tiến biển chỉ có ý nghĩa khi gắn với hệ thống giao thông công cộng và kết nối liên vùng. Trong thông tin cập nhật tại sự kiện, UBND TP.HCM đã phê duyệt chủ trương đầu tư tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ, dự kiến trở thành trục giao thông mới kết nối khu vực biển phía Nam với trung tâm thành phố.

Cùng với đó là cầu Cần Giờ và đường ven biển kết nối Vũng Tàu - TP HCM - Long An, tạo thành mạng lưới liên kết vùng thay vì phát triển đơn lẻ. Hạ tầng này không chỉ phục vụ một dự án cụ thể mà định hình lại không gian đô thị biển của toàn Vùng TP.HCM.

Theo các chuyên gia, những thay đổi về địa giới hành chính, sáp nhập đơn vị cấp huyện, tỉnh thời gian qua cũng tạo ra không gian quy hoạch mới, giúp việc phát triển đô thị biển tại Cần Giờ có thêm điều kiện liên kết vùng, yếu tố quan trọng để giảm tải lên lõi TP.HCM.

Nhiều chuyên gia nhấn mạnh, Cần Giờ cần được nhìn như một mô hình thử nghiệm cho cách tiếp cận mới - quy hoạch đi trước, công nghệ xử lý nền móng làm nền tảng, đánh giá tác động môi trường theo chu kỳ dài, và cơ chế giám sát minh bạch. Đây là những yếu tố quan trọng để hướng tới phát triển đô thị biển bền vững, không đánh đổi môi trường và không đi theo mô hình lấn biển truyền thống trước đây.

Cần Giờ có điều kiện tự nhiên đặc thù, cũng có nhiều ràng buộc về sinh thái. Vì vậy, mọi quyết định phát triển đều cần dựa trên bằng chứng khoa học, công nghệ phù hợp và đánh giá liên ngành. Đối thoại lần này góp thêm góc nhìn cho bài toán đó, bài toán mà không chỉ Cần Giờ mà nhiều địa phương ven biển khác của Việt Nam sẽ sớm phải đối mặt.

Trang Mai

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/can-gio-va-huong-tiep-can-do-thi-bien-ben-vung-dua-tren-cong-nghe-xanh.html