Cảnh báo 'bẫy ưu đãi' trên nền tảng mua sắm trực tuyến

2 giờ trướcBài gốc

Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, thời gian gần đây, trên các trang web mua sắm trực tuyến tại Nhật Bản xuất hiện các quảng cáo đầy hấp dẫn như: "Chỉ với 1.980 yen, bạn có thể dùng thử dịch vụ chăm sóc da cao cấp"; "Chỉ một lần - Không cần hủy"… Tuy nhiên, không ít trường hợp ưu đãi “một lần” thực chất là bẫy đăng ký định kỳ, khiến khách hàng tưởng đã hoàn tất thanh toán trong một lần nhưng lại bị ràng buộc vào hợp đồng dài hạn. Trên khắp Nhật Bản, các trung tâm bảo vệ người tiêu dùng và các cơ sở khác đang ghi nhận nhiều phản ánh liên quan tới hành vi thiếu minh bạch và ghi nhãn mập mờ.

Vào tháng 11/2025, Cơ quan Bảo vệ Người tiêu dùng Nhật Bản đã ban hành lệnh đình chỉ kinh doanh 6 tháng đối với nhà bán lẻ trực tuyến BIZM có trụ sở tại Tokyo, do vi phạm Đạo luật về Giao dịch Thương mại Đặc thù. Dù quảng cáo “một lần duy nhất”, giao dịch thực tế lại là đăng ký theo gói. Cụ thể, sản phẩm kem của nền tảng này có giá niêm yết 22.110 yen (khoảng 140 USD, đã gồm thuế), nhưng ở màn hình xác nhận thanh toán cuối, nếu nhấn chọn phiếu giảm giá, người dùng sẽ thấy giá chỉ còn 2.420 yen (khoảng 15 USD). Dù hiển thị như một lần mua với giá rẻ, nhưng khi thanh toán xong, khách hàng thực tế bị tự động "đăng ký mua định kỳ" và sẽ phải mua thêm các lần sau. Nếu muốn hủy gói mà chưa nhận sản phẩm tiếp theo, họ sẽ phải trả 11.055 yen, bao gồm phí hủy.

Đáng chú ý, màn hình xác nhận không hiển thị từ “đăng ký định kỳ” và thông tin liên quan chỉ xuất hiện ở cuối phần điều khoản sử dụng, với phông chữ nhỏ, khó nhận biết. Nhiều khách hàng sau đó đã gửi phản ánh, cho biết họ tin rằng chỉ phải trả tiền trong lần đầu, nhưng thực tế bị ràng buộc vào mua định kỳ.

Đạo luật Giao dịch Thương mại Đặc thù có quy định một cơ chế gọi là “thời gian cân nhắc lại” (cooling-off), cho phép người mua được hủy hợp đồng hoàn toàn, không cần lý do và không bị phạt, miễn là việc hủy được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định sau khi đăng ký. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng cho các giao dịch phát sinh bất ngờ, không có thời gian cân nhắc (như bán hàng tận nhà) hoặc giao dịch phức tạp, rủi ro cao như đa cấp – khi người mua thường không có đủ thời gian đánh giá thông tin trước khi ký hợp đồng.

Tuy nhiên, mua sắm trực tuyến về nguyên tắc không thuộc diện được hưởng cơ chế trên. Dù vậy, nếu giao dịch online có dấu hiệu che giấu điều khoản, gây hiểu nhầm về bản chất hợp đồng hoặc dẫn người mua vào đăng ký dịch vụ lặp lại mà không được thông báo rõ ràng, nhà bán lẻ vẫn có thể bị xử lý theo đạo luật này. Đây là trường hợp của BIZM – nơi điều khoản “đăng ký định kỳ” không được hiển thị rõ trên màn hình thanh toán, khiến người tiêu dùng hiểu đây là giao dịch một lần.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý xác định BIZM cũng đã đưa ra quảng cáo phóng đại về hiệu quả của kem dưỡng da, khẳng định kem có thể xóa sạch vết thâm chỉ trong 7 ngày chỉ bằng bôi ngoài da, dù không có bằng chứng khoa học chứng minh.

Số trường hợp tư vấn về bán hàng đăng ký trực tuyến tại Nhật Bản đang gia tăng. Theo Trung tâm Bảo vệ Người tiêu dùng Quốc gia Nhật Bản - đơn vị tổng hợp thông tin từ các trung tâm bảo vệ người tiêu dùng trên toàn quốc, năm tài chính 2021 ghi nhận khoảng 58.000 yêu cầu, nhưng trong năm tài chính 2024, con số này đã tăng lên 89.000 - tăng gấp 1,5 lần. Một quan chức cho biết: "Trong số các trường hợp đặt hàng vận chuyển qua bưu điện, phần lớn liên quan mua sắm trực tuyến và có vẻ như mỹ phẩm và thực phẩm chức năng đặc biệt phổ biến".

Ông Kazuo Suzuki, luật sư tại Cơ quan Bảo vệ Người tiêu dùng, cho rằng quy mô thị trường thương mại điện tử tại Nhật đang tiếp tục mở rộng, một phần do tác động từ đại dịch COVID-19. Ông nhấn mạnh cùng với sự phát triển đó, khả năng xuất hiện quảng cáo sai lệch cũng tăng theo.

Năm 2023, Cơ quan Bảo vệ Người tiêu dùng đã tăng cường ứng phó, thành lập một nhóm chuyên gia để điều tra vấn đề này, tập trung vào quảng cáo trực tuyến phóng đại và bán hàng đăng ký gian lận. Trong năm tài chính 2024, cơ quan này và chính quyền các tỉnh đã thực hiện hành động hành chính đối với người bán hàng trực tuyến theo Đạo luật Giao dịch Thương mại Đặc thù trong 28 trường hợp, tăng mạnh so với 7 trường hợp trong năm tài chính 2023.

Luật sư Suzuki nhận xét: "Đã có sự gia tăng các trường hợp vi phạm liên quan đồng thời ở cả nội dung quảng cáo và màn hình xác nhận thanh toán. Vấn đề nằm ở một số doanh nghiệp cố tình dẫn người mua vào giao dịch thiếu minh bạch, nhưng người tiêu dùng cũng cần cảnh giác hơn trước những ưu đãi quá dễ dàng”.

Nguyễn Tuyến/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/canh-bao-bay-uu-dai-tren-nen-tang-mua-sam-truc-tuyen/398552.html