Cảnh báo từ Euroclear làm chao đảo kế hoạch dùng tài sản Nga hỗ trợ Ukraine

3 giờ trướcBài gốc

Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Euroclear, đơn vị lưu ký đang nắm phần lớn tài sản Nga bị phong tỏa, đã cảnh báo kế hoạch dùng tài sản Nga để tạo khoản vay bồi thường cho Ukraine là mong manh, khó lường và ẩn chứa nhiều rủi ro pháp lý - tài chính. Tại Brussels, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever và Thủ tướng Đức Friedrich Merz bước vào cuộc họp khẩn cùng Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen để tìm lối thoát trước khi các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) họp thượng đỉnh vào ngày 18/12.

Euroclear cho biết cấu trúc của đề xuất hiện nay chứa quá nhiều yếu tố pháp lý mới và thiếu cơ chế bảo đảm, khiến hệ thống tài chính châu Âu đối mặt nguy cơ thoái vốn hàng loạt nếu các nhà đầu tư quốc tế xem đây là một hình thức tịch thu tài sản quốc gia. Cơ chế này dự kiến khai thác tài sản bất động sản của Ngân hàng Trung ương Nga và chuyển lợi nhuận từ việc phong tỏa thành khoản vay lãi suất 0% cho Ukraine. Kiev chỉ phải hoàn trả sau khi Nga đồng ý bồi thường thiệt hại chiến tranh, điều mà giới phân tích đánh giá gần như không có khả năng xảy ra.

Ủy ban châu Âu đặt mục tiêu huy động 90 tỷ euro từ tài sản Nga để bù đắp phần lớn nhu cầu tài chính 135 tỷ euro của Ukraine cho giai đoạn 2026 - 2027. Tuy nhiên, phương án này cần sự đồng thuận của Bỉ, quốc gia nơi phần lớn tài sản Nga được lưu ký thông qua tổ chức Euroclear.

Chính phủ Bỉ và Euroclear bày tỏ lo ngại từ đầu quá trình thảo luận. Brussels cảnh báo rủi ro Nga thắng kiện và yêu cầu trả lại tài sản, khiến ngân sách Bỉ chịu lỗ tương đương mức chi liên bang hằng năm. Euroclear cũng lo ngại khả năng thiếu thanh khoản nếu các lệnh trừng phạt bị dỡ bỏ sớm hơn dự tính mà các nước thành viên không kịp huy động 185 tỷ euro bảo đảm. Ngoài ra, Euroclear đang nắm giữ khoảng 17 tỷ euro tài sản tại Nga và có nguy cơ đối mặt với hành động trả đũa, bao gồm việc Moskva tịch thu tài sản của khách hàng được lưu ký tại thị trường Nga.

Để trấn an các nước hoài nghi, EC đề xuất cơ chế “đóng băng dài hạn” bằng biểu quyết đa số, nhằm tránh một thành viên đơn lẻ có thể chặn kế hoạch. Ủy ban cũng cam kết cấp vốn khẩn cấp cho những nước gặp khó khăn trong việc bảo đảm mức cam kết tài chính. Tuy nhiên, các câu hỏi pháp lý lớn vẫn chưa có lời giải, đặc biệt liên quan đến việc xử lý tài sản của đối tác Nga tại châu Âu nếu xảy ra trả đũa.

Euroclear cảnh báo việc sử dụng tài sản quốc gia để phát hành khoản vay có thể tạo hiệu ứng lan truyền, kéo theo lo ngại về các quyết định đơn phương trong tương lai. Theo đơn vị này, điều đó có thể làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư vào eurozone, khiến chi phí vay của các nước thành viên tăng lên và dòng vốn quốc tế rời khỏi thị trường châu Âu.

Thủ tướng De Wever nhiều lần viện dẫn các cảnh báo của Euroclear và khẳng định ưu tiên tối cao của ông là bảo vệ lợi ích của người nộp thuế Bỉ, dù phần lớn lãnh đạo châu Âu ủng hộ phương án khoản vay bồi thường. Hungary và Slovakia cũng phản đối nhưng vì các lý do khác nhau.

Trong thư gửi các nhà lãnh đạo EU, bà von der Leyen thừa nhận rủi ro nhà đầu tư quốc tế có thể xem đây là hành động mang tính tịch thu tài sản, dù bà vẫn khẳng định cơ sở pháp lý của EC là chắc chắn và coi đây là phương án khả thi nhất để hỗ trợ Ukraine.

Ngoài châu Âu, Mỹ được cho là đang vận động một số nước thành viên EU bác bỏ kế hoạch, lo ngại cơ chế này có thể làm kéo dài chiến tranh trong bối cảnh Washington thúc đẩy thỏa thuận chấm dứt xung đột.

Nếu không đạt được tiến triển trước thượng đỉnh ngày 18/12, EU sẽ phải quay trở lại phương án phát hành nợ chung để huy động 90 tỷ euro hỗ trợ Ukraine, lựa chọn đơn giản hơn về mặt pháp lý nhưng cần đồng thuận chính trị rộng hơn.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/canh-bao-tu-euroclear-lam-chao-dao-ke-hoach-dung-tai-san-nga-ho-tro-ukraine-20251207070801447.htm