Cống Cái Bé (tỉnh Kiên Giang) đưa vào vận hành phòng chống hạn mặn hiệu quả 3 năm qua - Ảnh: VGP/LS
Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết từ ngày 24/2 đến ngày 04/3/2025 (27 tháng giêng đến mùng 5 tháng 2 âm lịch), xâm nhập mặn bắt đầu tăng dần với chiều sâu dự báo ranh mặn 4 g/l lớn nhất ở các cửa sông Cửu Long.
Cụ thể, chiều sâu ranh mặn 4‰ (4 g/l) tại các cửa sông chính: sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây phạm vi xâm nhập mặn 40 - 52 km; sông Cửa Tiểu, Cửa Đại 35 - 42 km; sông Hàm Luông 40 - 50 km; sông Cổ Chiên 35 - 42 km; sông Hậu 35 - 42 km; sông Cái Lớn 30 - 37 km.
Còn theo Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia, mùa khô 2024 - 2025 này, tình hình xâm nhập mặn sẽ ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, nhưng không gay gắt như mùa khô các kỳ 2023 - 2024, kỳ 2015 - 2016 và kỳ 2019 – 2020.
Tình hình xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mekong, triều cường và còn biến động trong thời gian tới. Độ mặn xâm nhập sâu trong sông, kênh rạch sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân trong khu vực. Cảnh báo độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long cấp II.
Cùng với việc cảnh báo, nhà chức trách cũng khuyến cáo các địa phương trong vùng cần cập nhật kịp thời các thông tin dự báo khí tượng thủy văn và có các biện pháp chủ động phòng, chống xâm nhập mặn; tranh thủ tích trữ nước ngọt khi triều thấp phục vụ nông nghiệp và dân sinh, đồng thời cần hạn chế tưới nhằm giảm thiểu thiệt hại sản xuất.
Ông Nguyễn Hồng Khanh, Phó Cục trưởng Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) khuyến cáo các địa phương vùng ĐBSCL cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, nguồn nước, xâm nhập mặn trong các bản tin dự báo cập nhật của các cơ quan chuyên ngành để có giải pháp quản lý nguồn nước hiệu quả, tổ chức vận hành hợp lý công trình thủy lợi để tranh thủ lấy nước khi độ mặn ở mức cho phép để tăng cường tích trữ nước vào nội đồng ngay từ thời điểm này khi độ mặn ngoài sông còn thấp. Khi lấy nước tưới cho cây trồng, nhất là khu vực trồng cây ăn quả cần kiểm tra chặc chẽ độ mặn ngoài sông.
Đồng thời, rà soát diện tích vườn cây ăn trái và vườn giống cây ăn trái, chủ động ứng phó với thời kỳ xâm nhập mặn tăng cao, sử dụng tối đa nguồn vật liệu hữu cơ (rơm rạ, cỏ khô, lá khô, lục bình…) hoặc màng phủ nông nghiệp để phủ gốc để giữ ẩm cho cây; cắt tỉa cành, tạo tán gọn, tỉa bớt nụ, hoa để hạn chế thoát hơi nước.
Biểu đồ nhận định ranh xâm nhập mặn ĐBSCL năm 2025.
Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu, nước biển dâng (báo cáo EPCCPL 2023-(Environmental Protection and Climate Change Policies and Law 2023) và đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất so với các vùng khác. Các nghiên cứu cho thấy, trong 30 năm qua, mực nước biển đã dâng khoảng 20 cm, đỉnh triều tăng nhiều hơn chân triều, dẫn đến năng lượng dòng triều tăng.
Toàn vùng châu thổ sông Cửu Long có 17 cửa sông với tổng chiều rộng khoảng 25 km, dẫn đến sự trao đổi nước từ biển vào đã và tiếp tục gia tăng từ 25% - 65%, khiến diện tích bị ngập triều và xâm nhập mặn tăng theo. Cùng với đó, việc tiêu thoát nước cũng khó khăn, dẫn đến tăng diện tích ngập do lũ, do triều và kéo dài thời gian ngập.
Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam cùng gần 150 quốc gia đã có những cam kết mạnh mẽ đưa mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Cam kết này một lần nữa được Việt Nam khẳng định lại tại Hội nghị COP27.
Các cam kết về giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu trong những năm gần đây không còn giới hạn ở các quốc gia phát triển có mức phát thải cao, mà bao gồm cả những quốc gia đang phát triển, dễ bị tổn thương trước những tác động của biến đổi khí hậu.
Minh Thành