Bà con làng Ơp tổ chức nhiều hoạt động phục vụ du khách như giã gạo, làm rượu ghè, đan lát…
Nhà nhà, người người chung tay làm du lịch
Đến hẹn lại lên, đầu tháng 11 - thời điểm mùa mưa Tây Nguyên vừa dứt, dã quỳ vàng rực len lỏi khắp buôn làng - con đường vào làng Ơp hiện lên đẹp như cổ tích, mang dáng dấp một cộng đồng đang cùng chung tay làm du lịch. Anh Puih Ly, người dân làng Ơp, vừa khéo tay đan lát, vừa tham gia biểu diễn cồng chiêng trong các buổi đón khách.
Anh kể, vài năm trở lại đây, nhờ du lịch mà đời sống các gia đình ổn định hơn. Những phong tục như cúng nhà rông, bỏ mả, cồng chiêng… vốn là di sản ông bà để lại, nay tiếp tục được gìn giữ và truyền cho con cháu. Từ chỗ khó khăn, bà con giờ ai cũng có kinh tế vững vàng.
Không chỉ biểu diễn văn hóa, các hộ trong làng còn mở rộng nhiều hoạt động phục vụ du khách như dệt thổ cẩm, nấu ăn, làm rượu ghè, đan lát, hướng dẫn tham quan. Những ngôi nhà sàn được chỉnh trang khang trang, có nhà vệ sinh sạch sẽ, cảnh quan đẹp để đón khách lưu trú. Với bà con, bản sắc chính là sinh kế. Những giá trị văn hóa truyền thống được giữ gìn và trở thành nguồn lực phát triển bền vững. Khách đến làng Ơp không chỉ để ngắm cảnh, mà còn để sống chậm, lắng nghe và hòa mình vào không gian văn hóa Gia Rai.
Bà Hoàng Thị Hảo, du khách từ Cao Bằng chia sẻ: “Làng Ơp rất đẹp. Bà con thân thiện nên mang lại cảm giác thật thanh bình. Trang phục, tượng gỗ và bản sắc văn hóa nơi đây rất đặc sắc. Tôi chắc chắn sẽ quay lại để tham quan và tìm hiểu thêm”.
Hiện làng có hai đội cồng chiêng, người lớn và thanh thiếu niên, cùng đội múa xoang hơn 20 thiếu nữ. Nhiều nghệ nhân lớn tuổi vẫn truyền dạy cách đánh chiêng, múa xoang, chơi nhạc cụ để giữ cho mạch văn hóa trong từng gia đình không mai một.
Thôn trưởng Rơ Mah Hur tự hào cho biết, làng Ơp có hơn 200 hộ dân Gia Rai, trước chủ yếu chỉ làm nương rẫy, nay gần như cả làng cùng hướng tới làm du lịch cộng đồng. Ông vui mừng và tự hào khi làng được chọn làm điểm đến đặc trưng, đồng thời bày tỏ mong muốn chính quyền phường Pleiku tiếp tục quan tâm, hỗ trợ xây dựng nhà rông, phục dựng văn hóa truyền thống, để phát huy hơn nữa tiềm năng du lịch trong thời gian tới.
Du lịch cộng đồng giúp các gia đình ở làng Ơp gìn giữ bản sắc, tạo sinh kế và phát triển bền vững
Gia đình làm hạt nhân gìn giữ văn hóa
Ngoài sự tham gia nhiệt tình của bà con, các cơ sở kinh doanh địa phương - phần lớn là những mô hình gia đình - cũng đang tích cực đồng hành cùng hướng phát triển này. Quán Plei Cồng chiêng, một trong những địa chỉ quen thuộc với khách du lịch do chị Nguyễn Thị Thùy Dung cùng gia đình quản lý, vừa phục vụ ẩm thực đậm hương vị bản địa, vừa tạo không gian để du khách thưởng thức cồng chiêng, tìm hiểu văn hóa Gia Rai một cách chân thực, gần gũi, mang đặc trưng núi rừng.
Nhờ lượng khách đều đặn quanh năm, quán trở thành điểm hẹn quen thuộc của các nghệ nhân, nơi họ có thể biểu diễn phục vụ du khách, vừa lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống, vừa tăng thêm thu nhập cho bản thân và cộng đồng làng Ơp. “Quán Plei Cồng chiêng chuyên về văn hóa. Khi tới quán, du khách được thưởng thức ẩm thực và tìm hiểu về văn hóa cồng chiêng của người Gia Rai cũng như người Ba Na”, chị Dung chia sẻ.
Bà Trần Thị Trà My, công chức Phòng Văn hóa - Xã hội phường Pleiku cho biết, chính quyền địa phương đã xác định rõ định hướng phát triển làng Ơp trở thành làng du lịch cộng đồng kiểu mẫu gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc. Thời gian qua, rất đáng mừng là các hoạt động này nhận được sự đồng thuận của cả làng. Theo bà My, hiện người dân đã sẵn sàng đón và phục vụ du khách đến trải nghiệm văn hóa, nghề truyền thống và ẩm thực Gia Rai. Bà kỳ vọng sẽ có thêm nhiều hoạt động kích cầu và tour du lịch để người dân làng Ơp được phục vụ nhiều du khách hơn nữa.
Nếu trước kia tiếng cồng chiêng chỉ vang trong lễ hội, thì nay vang lên mỗi khi có đoàn khách ghé thăm. Và nếu thổ cẩm chỉ để mặc trong dịp đặc biệt, thì nay được dệt để bán, trưng bày, để du khách mang về làm kỷ niệm. Những điều tưởng như nhỏ bé ấy lại đang giúp các gia đình ở làng Ơp gìn giữ bản sắc, tạo sinh kế và phát triển bền vững.
PHAN HIẾU