Cán bộ y tế xã Yên Bình thăm khám cho bệnh nhân tại Trạm Y tế
Theo số liệu của Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế (IDF), năm 2025 có 11,1% người trưởng thành trên thế giới từ 20 đến 79 tuổi đang sống chung với bệnh đái tháo đường tương đương với 1/9 dân số. Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra toàn quốc của Bệnh viện Nội tiết Trung ương năm 2020, tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường tại Việt Nam là 7,3%; tỷ lệ tiền đái tháo đường là 17,8%. Trong đó điều cần hết sức quan tâm đó là tỉ lệ người mắc đái tháo đường chưa được chẩn đoán tại Việt Nam hiện còn khoảng hơn 60%.
Tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn, công tác quản lý và điều trị bệnh đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình được thực hiện từ năm 2019 đến nay; 100% trung tâm y tế khu vực, trạm y tế xã thực hiện khám, cấp phát thuốc điều trị bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh trong quá trình điều trị.
Bác sĩ Đặng Văn Hà, Trưởng Trạm Y tế xã Thái Bình cho biết: Trạm Y tế xã hiện đang thực hiện quản lý, điều trị 21 bệnh nhân đái tháo đường. Để phục vụ người bệnh, hằng tháng, đơn vị thực hiện khám, cấp phát thuốc cho các bệnh nhân. Bên cạnh đó, sau khi bệnh nhân được khám, cấp phát thuốc, cán bộ y tế tại trạm cũng tổ chức các buổi tư vấn, tuyên truyền về chế độ dinh dưỡng, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để giúp người bệnh có thể trạng, sức khỏe tốt để phòng chống bệnh tật.
Việc quản lý, điều trị bệnh đái tháo đường tại y tế cơ sở giúp bệnh nhân được theo dõi, chăm sóc sức khỏe thường xuyên, giúp giảm thiểu thời gian, chi phí đi lại cho người dân cũng như giảm áp lực cho hệ thống y tế tuyến trên.
Tính đến hết tháng 9/2025, tổng số người mắc bệnh đái tháo đường trên địa bàn toàn tỉnh là là 9.481 người, trong đó 6.546 người được quản lý điều trị chiếm tỷ lệ 69%, còn lại 31% bệnh nhân chưa được quản lý. Trong tổng số 6.546 bệnh nhân được điều trị thì có 3.734 bệnh nhân điều trị đạt đường máu mục tiêu. Điều đó cho thấy những biến chứng của bệnh đái tháo đường là vấn đề đáng quan tâm đối với sức khỏe cộng đồng, khi mà tỷ lệ bệnh nhân được phát hiện, quản lý điều trị, hiệu quả điều trị còn ở mức thấp.
Đê chủ động phòng, chống bệnh đái tháo đường, ngành y tế tích cực triển khai với nhiều giải pháp như: triển khai hoạt động khám sàng lọc cho người dân từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc bệnh; đẩy mạnh truyền thông giáo dục sức khỏe về bệnh đái tháo đường tại tất cả hệ thống y tế; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý, điều trị cho cán bộ y tế tuyến cơ sở… Mục tiêu hoạt động khám sàng lọc nhằm tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế sự gia tăng tỷ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm do đái tháo đường.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ đầu năm 2025 đến nay đã có 4.386 người được khám sàng lọc về đái tháo đường, tổng số người được xét nghiệm đường huyết là 6.398 (bao gồm các bệnh nhân đái tháo đường và các bệnh nhân khám sàng lọc có nguy cơ cao). Qua sàng lọc, đã phát hiện mới 592 người mắc bệnh đái tháo đường, đưa vào quản lý, điều trị.
Thạc sĩ Lê Thị Kiều Oanh, Phó trưởng khoa phụ trách Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm và dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Để phòng ngừa bệnh, mọi người cần có chế độ ăn uống hợp lý nhằm kiểm soát cân nặng và lượng mỡ dư thừa, cần ăn nhiều rau, trái cây, thực phẩm tự nhiên còn tươi, tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm nhiều chất béo. Nói không với hút thuốc lá, không lạm dụng rượu, bia; tăng cường hoạt động thể lực, chọn một môn thể thao phù hợp để luyện tập. Chủ động xét nghiệm đường máu là cách tầm soát bệnh đái tháo đường để sớm phát hiện bệnh. Việc kiểm tra phát hiện sớm bệnh đái tháo đường có ý nghĩa rất quan trọng nhằm kịp thời tư vấn, hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp để giảm tiến triển đến bệnh đái tháo đường.
Bình An – Trung tâm KSBT