Cơ khí chính xác: Bệ đỡ để doanh nghiệp Việt Nam bước vào chuỗi giá trị công nghệ cao

8 giờ trướcBài gốc

Đối với Việt Nam, khi Chính phủ đặt mục tiêu thu hút các tập đoàn lớn đầu tư vào sản xuất chip và linh kiện điện tử, vai trò của cơ khí chính xác càng trở nên thiết yếu, bởi đây là ngành đảm nhiệm việc chế tạo các chi tiết nền tảng có độ chính xác cực cao, vốn quyết định chất lượng và độ ổn định của thiết bị.

Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, trong chuỗi giá trị bán dẫn, cơ khí chính xác xuất hiện ở hầu hết các công đoạn: từ thiết kế và sản xuất khuôn mẫu cho bo mạch, giá đỡ wafer, chi tiết máy quang khắc, đến vỏ linh kiện và bộ gá trong đóng gói chip. Các chi tiết này đòi hỏi độ chính xác ở mức micron, bề mặt mịn hoàn hảo và khả năng chịu nhiệt tốt.

“Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư máy CNC 3-5 trục, máy mài – doa siêu chính xác, máy đo CMM và công nghệ xử lý bề mặt tiên tiến để đáp ứng yêu cầu của các tập đoàn FDI như Samsung, Foxconn hay Amkor. Một số doanh nghiệp tại Hà Nội, Hải Phòng và Bắc Ninh đã sản xuất được linh kiện đạt độ chính xác dưới 10 micron, cho thấy năng lực nội địa đang cải thiện rõ rệt”, cơ quan quản lý đánh giá.

Nhiều lĩnh vực công nghiệp mới đòi hỏi nhu cầu cao về cơ khi chính xác

Ngoài bán dẫn, năng lượng tái tạo cũng là lĩnh vực tạo ra nhu cầu lớn về cơ khí chính xác. Các chi tiết của tuabin gió như trục rotor, ổ đỡ, hệ thống truyền động, cánh quạt đòi hỏi quy trình gia công nghiêm ngặt, độ bền cao và khả năng chịu tải lớn trong môi trường khắc nghiệt. Nhiều doanh nghiệp cơ khí Việt Nam đã tham gia sản xuất khung đỡ pin mặt trời, cấu kiện thép chịu lực và linh kiện inverter. Tỷ lệ nội địa hóa trong các dự án điện gió và điện mặt trời đã được nâng lên đáng kể nhờ các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư công nghệ hiện đại.

Theo các chuyên gia, phát triển cơ khí chính xác không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn là nền tảng hình thành năng lực tự chủ công nghệ quốc gia. Muốn tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nghiên cứu vật liệu mới như thép hợp kim, hợp kim nhôm – titan, composite; đồng thời phát triển phần mềm mô phỏng thiết kế, hoàn thiện năng lực đo kiểm theo chuẩn quốc tế và xây dựng hệ thống trung tâm thử nghiệm quốc gia hỗ trợ kiểm định, chứng nhận chất lượng.

Những yêu cầu này càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh chiến lược tái cơ cấu ngành công thương đến năm 2030 đặt mục tiêu đưa chế biến - chế tạo trở thành trụ cột, đóng góp 30% GDP. Theo ông Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam (VAA), để hiện thực hóa mục tiêu đó trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp phải đẩy mạnh đổi mới công nghệ, tăng tốc chuyển đổi số, phát triển mô hình sản xuất thông minh và tối ưu hóa vận hành. Quan trọng hơn, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động kết nối với mạng lưới sản xuất toàn cầu để mở rộng thị trường, nâng cao năng lực tham gia chuỗi giá trị ở những khâu có giá trị gia tăng cao.

Đồng thời, nhiều ý kiến cũng tin rằng, nguồn nhân lực cũng là yếu tố then chốt. Nhiều dữ liệu đã chỉ ra, mỗi năm các ngành cơ điện tử, cơ khí chính xác và tự động hóa cần thêm khoảng 20.000 kỹ sư có trình độ cao. Tuy nhiên, con số đào tạo thực tế vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Do đó, việc liên kết giữa viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp cần được thúc đẩy mạnh hơn để đào tạo theo nhu cầu thực tiễn. Các chương trình chuyển giao công nghệ, học kỳ doanh nghiệp và trung tâm thực hành số đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng cho kỹ sư trẻ.

Về phía Nhà nước, Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia NAFOSTED cho rằng, việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn cơ khí chính xác, chính sách ưu đãi thuế cho đầu tư công nghệ cao, hỗ trợ tín dụng đổi mới sáng tạo và xây dựng chương trình phát triển ngành cơ khí - tự động hóa đến năm 2030 sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy ngành phát triển. Cơ khí chính xác, với vai trò là “trái tim” của sản xuất công nghệ cao, sẽ góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại trong thập kỷ tới.

Hồng Quang

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/co-khi-chinh-xac-be-do-de-doanh-nghiep-viet-nam-buoc-vao-chuoi-gia-tri-cong-nghe-cao-174762.html