Công nhân lớn tuổi lo ngại bị 'bỏ lại' khi nhiều doanh nghiệp 'số hóa'

4 giờ trướcBài gốc

Lao động lớn tuổi mất lợi thế

25 năm gắn bó với nghề may, chị Lê Thanh Thúy (TP.HCM), cho biết công việc trở nên khó khăn hơn khi tuổi tác tăng lên. Trước đây, chị có thể ngồi trọn ca làm việc, mắt nhìn đường chỉ rõ ràng, tay chân phối hợp thuần thục. Nhưng hiện tại, mắt chị mờ hơn, tay chậm, vùng vai gáy thường xuyên đau mỏi. Ngồi lâu thì mệt.

Những năm gần đây, dây chuyền sản xuất trong công ty được nâng cấp, đưa vào nhiều thiết bị máy móc hiện đại hơn.

Chị Thúy từng tham gia đợt đào tạo vận hành máy mới, có kỹ thuật hướng dẫn, nhưng thời gian ngắn và thao tác nhanh khiến chị cảm thấy khó tiếp thu. Người trẻ học nhanh, chị học chậm, dẫn đến áp lực.

Không chỉ thao tác, công việc may mặc hiện nay còn gắn với phần mềm theo dõi tiến độ và quản lý dữ liệu. Chị Thúy nói mình có nghe đến chuyện “công nghệ mới, số hóa”, nhưng vừa làm vừa học khiến chị “đuối”.

Nhiều lao động có thâm niên tự tin vào tay nghề của mình (Ảnh tư liệu Kim Dung)

“Giờ tuổi mình mà nghỉ thì cũng lãnh được lương hưu, vì cũng đã làm 25 năm rồi, cũng tích góp được một khoản. Dự định của tôi là về nhận lương hưu, rồi mở một xe nước nhỏ gần trường học gần nhà, bán nước giải khát cho các em học sinh”, chị Lê Thanh Thúy nói.

Câu chuyện của chị Thúy không phải cá biệt. Nhiều công nhân ngoài 40 tuổi tại TP.HCM cũng gặp áp lực tương tự: thể lực giảm, không theo kịp tốc độ chuyền, khó đáp ứng yêu cầu năng suất.

Không chỉ nữ công nhân, lao động nam cũng có chung nỗi lo.

Anh Lưu Quốc Bình, công nhân vận hành máy tại Công ty Coats Phong Phú cho biết: "Khi mình lớn tuổi, tư duy mình không bằng người mới vào công ty. Giờ các bạn trẻ vào thì tư duy cao hơn, tính ra mình vẫn thua họ. Giờ tuổi cũng 40 rồi, nếu giả sử mà công ty không cho làm nữa thì công ty khác họ cũng không nhận. Một là về quê, 2 là kiếm công việc tay chân nào đó để đi làm kiếm thu nhập chứ không ở không được".

Công nhân giờ tan ca tối (Ảnh CTV Minh Thy)

Trong khi đó, chị Lê Thị Yến Hương (40 tuổi), công nhân may tại Công ty Cổ phần Quốc tế Phong Phú, lại nhìn nhận theo hướng tích cực. Chị đã làm việc hơn 12 năm và thuộc nhóm công nhân có kinh nghiệm trong chuyền. Khi nhà máy đưa thêm máy móc mới, ban đầu chị cũng bỡ ngỡ, nhưng nhờ được hướng dẫn trực tiếp từ bộ phận kỹ thuật và bảo trì nên dần thích ứng.

Chị Hương thừa nhận tuổi tác khiến mắt và tay chậm hơn, nhưng kinh nghiệm giúp chị hiểu vật liệu, nắm quy trình, xử lý đường may tốt hơn người mới.

Theo chị Yến Hương, lớn tuổi không đồng nghĩa mất hết lợi thế:

"Thường lớn tuổi thì sẽ có một cái kinh nghiệm nào đó. Còn nhanh hay chậm là do bản năng của mình. Nhiều khi ngành may cũng đa dạng lắm, những mặt hàng mà mình quen rồi thường thường là đối với mình thì lúc nào mình cũng có lợi. Mặc dù lớn tuổi rồi nhưng vẫn thấy có lợi thế nhiều, có lợi hơn. Do vậy mình cứ cố gắng hết sức, khi không có cố gắng được nữa thì mình sẽ tìm mình định hướng tìm việc khác mà làm", chị Yến Hương chia sẻ.

Đại diện nhân sự của một công ty sản xuất các thiết bị vệ sinh tại TP.HCM cho hay, hiện nay công ty chỉ tuyển dụng lao động phổ thông từ 18 – 30 tuổi, để vừa dễ đào tạo, chi phí lương cũng thấp, sức khỏe tốt và nhanh nhạy. Đây cũng là yêu cầu của nhiều doanh nghiệp trên các trang tuyển dụng lao động.

Rèn luyện để ở lại thị trường lao động

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TP.HCM, chuyên gia dự báo nguồn nhân lực, nền kinh tế đang chuyển dịch theo hướng hiện đại, tăng tự động hóa, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng sạch và logistics hiệu quả.

Công nhân tăng gia sản xuất chuẩn bị hàng Tết (Ảnh tư liệu Lệ Hằng)

Khi doanh nghiệp ứng dụng công nghệ và tái cấu trúc dây chuyền để nâng cao năng suất, những phân đoạn lao động lặp đi lặp lại và yêu cầu tay nghề thấp sẽ dần thu hẹp. Điều này làm nhóm lao động lớn tuổi, thể lực hạn chế hoặc ít kỹ năng số dễ gặp khó khăn, có tâm lý lo lắng.

Ông Tuấn cũng ghi nhận xu hướng một bộ phận người lao động rời thành phố về quê do chi phí sinh hoạt đô thị cao, trong khi quê nhà ngày càng phát triển.

Tuy nhiên, nếu xu hướng này diễn ra ồ ạt, nguồn nhân lực ở các nhà máy sản xuất có thể mất cân đối.

Ông khuyến nghị người lao động cần chủ động rèn luyện kỹ năng, đặc biệt là khả năng sử dụng máy móc và thiết bị mới để duy trì việc làm. Phía doanh nghiệp cần chăm lo, coi trọng những người có thâm niên, có tay nghề để tạo ra những sản phẩm chất lượng.

Chị Lê Thị Yến Hương, công nhân may (Ảnh CTV Minh Thy)

"Các doanh nghiệp cũng nên xem nguồn nhân lực lớn tuổi là nguồn nhân lực rất đáng quý trọng. Mặc dù công ty có thể thay đổi bằng công nghệ nhưng cũng phải dựa trên cơ sở con người để tiếp tục phát triển phát triển kinh doanh. Vậy nên cần có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại để sử dụng cho tình hình mới", ông Trần Anh Tuấn nói.

Đại diện Ban Chính sách - Pháp luật, Liên đoàn Lao động TP.HCM cho biết, việc công nhân lớn tuổi nghỉ việc thời gian qua không phải do doanh nghiệp chủ trương loại bỏ.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp đều khẳng định họ không có chủ trương sa thải người lao động vì lý do tuổi tác. Tuy nhiên, khi yêu cầu về năng suất và KPI được đặt ra cao, một số lao động lớn tuổi cảm thấy không còn đáp ứng kịp.

Đặc biệt, lao động nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh thường gặp các vấn đề sức khỏe khiến việc duy trì cường độ lao động trở nên khó khăn.

Do vậy, công đoàn có nhiều hoạt động, phối hợp doanh nghiệp tổ chức khám sức khỏe định kỳ, phát hiện sớm vấn đề sức khỏe của công nhân. Bên cạnh đó, đào tạo lại và học tập suốt đời đang được xem là giải pháp quan trọng. Công đoàn TP.HCM tổ chức nhiều chương trình nhằm đẩy mạnh học tập, nâng cao trình độ cho công nhân lao động…

Kim Dung-CTV Minh Thy/VOV TPHCM

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/cong-nhan-lon-tuoi-lo-ngai-bi-bo-lai-khi-nhieu-doanh-nghiep-so-hoa-post1245468.vov