CSGT Hà Nội tiên phong 'thông minh hóa' hệ thống đèn giao thông

3 giờ trướcBài gốc

Bước chuyển từ quản lý thủ công sang điều hành thông minh

Hơn 560 nút giao trên địa bàn Hà Nội hiện do Phòng CSGT trực tiếp vận hành. Trong nhiều năm qua, hệ thống này phần lớn sử dụng công nghệ cũ, hoạt động theo chu kỳ cố định, chỉ phù hợp với lưu lượng giao thông thấp. Khi số lượng phương tiện tăng nhanh, cấu trúc đô thị dày đặc, những hạn chế của mô hình này ngày càng bộc lộ rõ: tắc đường kéo dài, mất cân đối lưu lượng giữa các hướng di chuyển, lực lượng chức năng phải trực tiếp điều tiết thủ công.

Chính vì thế, việc nâng cấp hệ thống điều khiển đèn tín hiệu bằng công nghệ AI và dữ liệu thời gian thực được coi là bước ngoặt. AI cho phép phân tích hình ảnh camera, dự đoán dòng phương tiện, điều chỉnh linh hoạt thời gian đèn xanh, đèn đỏ. Cụ thể, tại hai nút giao Võ Chí Công (Xuân La - Nguyễn Hoàng Tôn), sau giai đoạn thử nghiệm, thời gian chờ đèn đỏ đã giảm 20 - 30%, dòng xe lưu thông thông suốt hơn, giảm đáng kể hiện tượng ùn ứ trong giờ cao điểm.

CSGT Hà Nội đã rà soát toàn bộ hệ thống đèn tín hiệu và xác định nhiệm vụ trọng tâm là nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống điều khiển.

Điểm quan trọng là hệ thống mới có thể điều khiển đồng bộ nhiều nút giao trong cùng hành lang, tối ưu hóa lưu lượng toàn tuyến, điều mà mô hình cũ hoàn toàn không thể làm được. Đây là nền tảng công nghệ mà nhiều đô thị hiện đại trên thế giới đang áp dụng để hướng tới “giao thông tự thích ứng”.

Theo đại diện Phòng CSGT, hệ thống đèn mới được kết nối với bộ điều khiển thông minh (Traffic Light Controller), tự động cập nhật dữ liệu từ camera, phân tích mật độ phương tiện theo thời gian thực và điều chỉnh chu kỳ đèn. AI có thể đạt độ chính xác tới 95%, giúp phân bổ hợp lý thời gian đèn xanh, đèn đỏ theo từng hướng, từng thời điểm.

Điều này mang lại ba lợi ích lớn như: Giảm thời gian chờ và lượng khí thải: Khi luồng xe di chuyển liên tục, số lần phanh, khởi động giảm, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải ra môi trường. Nâng cao hiệu quả chỉ huy điều hành, CSGT có thể giám sát từ trung tâm thay vì phải trực tiếp đứng tại các nút giao, vừa tiết kiệm nhân lực, vừa đảm bảo an toàn. Tăng tính linh hoạt và khả năng xử lý tình huống, khi có sự cố, tai nạn hay mật độ bất thường, hệ thống có thể lập tức điều chỉnh chu kỳ đèn cho phù hợp. Có thể nói, việc “số hóa” điều hành đèn tín hiệu là mắt xích quan trọng trong quá trình xây dựng đô thị thông minh của Hà Nội, góp phần định hình mô hình quản trị giao thông hiện đại, hiệu quả, bền vững.

Khi thói quen giao thông cần thích ứng với công nghệ mới

Cùng với lợi ích rõ rệt, giai đoạn thử nghiệm cũng xuất hiện độ “vênh” giữa công nghệ và thói quen người dân. Việc tạm thời bỏ bộ đếm lùi, vốn quen thuộc với người đi đường khiến nhiều người bỡ ngỡ, thậm chí hoang mang khi không biết đèn sẽ chuyển màu lúc nào.

Tại các nút giao trên tuyến Trần Hưng Đạo như Ngô Quyền, Phan Chu Trinh, Hàng Bài, Quang Trung…, hệ thống mới chỉ nháy một lần trước khi chuyển màu. Một số người do chưa quen đã phanh gấp hoặc vượt đèn, gây mất an toàn. Anh Nguyễn Cao Sơn (quận Bắc Từ Liêm) chia sẻ: “Không có đèn đếm khiến người điều khiển xe thiếu chủ động, dễ phanh gấp hoặc vượt ẩu.”

Ngược lại, chị Lê Thị Hà (quận Thanh Xuân) lại cho rằng, bỏ đèn đếm giúp người dân tập trung quan sát thực tế, tránh tâm lý “tranh thủ giây cuối cùng” một trong những nguyên nhân gây tai nạn phổ biến tại các nút giao đông đúc.

Người tham gia giao thông cần chấp hành nghiêm những điều chỉnh mới.

Thực tế, theo thạc sĩ giao thông Vũ Hoàng Chung, việc bỏ đèn đếm ngược là cần thiết khi áp dụng hệ thống điều khiển linh hoạt, vì chu kỳ đèn thay đổi liên tục theo lưu lượng. Nếu vẫn giữ đếm giây, các tính toán của AI sẽ bị vô hiệu hóa. Quan trọng hơn, việc người dân “canh giây” để vượt qua nút giao là một hành vi nguy hiểm, dễ dẫn đến xung đột luồng giao thông và tai nạn.

Chuyên gia Vũ Hoàng Chung cũng khuyến cáo, công nghệ chỉ phát huy tối đa hiệu quả khi người dân chấp hành nghiêm luật giao thông và hình thành thói quen mới. Người đi đường cần dừng xe khi đèn vàng, không cố vượt; chú ý quan sát tín hiệu nháy trước khi đèn chuyển; tôn trọng hướng dẫn của lực lượng CSGT tại chỗ.

Về phía cơ quan chức năng, việc truyền thông, hướng dẫn, giải thích rõ cơ chế hoạt động của hệ thống mới là vô cùng cần thiết, nhất là trong giai đoạn đầu chuyển đổi. Cùng với đó, các biển chỉ dẫn, loa thông báo hoặc các chiến dịch tuyên truyền ngắn gọn, dễ hiểu có thể giúp người dân nhanh chóng thích nghi.

Bên cạnh đó, việc thu thập dữ liệu hành vi giao thông như phản xạ khi đèn chuyển màu, tốc độ trung bình, thói quen đi theo nhóm, cũng rất quan trọng để hoàn thiện thuật toán điều khiển. Công nghệ càng “hiểu” người dùng, hệ thống càng vận hành hiệu quả và an toàn hơn.

Trong bức tranh tổng thể phát triển đô thị, mỗi nút giao thông, dù chỉ vài chục mét vuông, lại phản chiếu trình độ quản lý, văn hóa giao thông và năng lực công nghệ của cả thành phố. Việc Hà Nội mạnh dạn thử nghiệm và tiến tới đồng bộ hóa hệ thống đèn tín hiệu tích hợp AI là bước đi mang tính chiến lược, thể hiện tầm nhìn đổi mới trong quản trị đô thị.

Từ góc độ chính sách, đây là hướng đi đúng, kịp thời, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số quốc gia và mục tiêu “xây dựng Thủ đô thông minh, xanh, hiện đại” mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã đề ra. Quan trọng hơn, đó là cách ứng dụng khoa học công nghệ để phục vụ trực tiếp đời sống người dân, giảm ùn tắc, nâng cao an toàn và hiệu quả giao thông.

Tuy nhiên, công nghệ không thể tách rời yếu tố con người. Cùng với hạ tầng thông minh, Hà Nội cần tiếp tục nuôi dưỡng “văn hóa giao thông thông minh”, trong đó mỗi người dân hiểu, tôn trọng và đồng hành cùng những thay đổi mới. Khi ý thức và công nghệ song hành, những “nút thắt” giao thông lâu nay sẽ dần được tháo gỡ, để Thủ đô thực sự vận hành trôi chảy, văn minh và hiện đại.

Hoài Anh

Nguồn Công Lý : https://congly.vn/csgt-ha-noi-tien-phong-thong-minh-hoa-he-thong-den-giao-thong-501320.html