Cú hích thuế khóa và cuộc tái định vị thị trường ô tô Việt Nam

8 giờ trướcBài gốc

Thị trường xe hybrid trong nước đang tăng. Ảnh: LH

Mua xe hybrid giá sẽ "mềm" hơn

Từ ngày 1-1-2026, thị trường ô tô Việt Nam sẽ bước vào một giai đoạn đặc biệt khi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi chính thức có hiệu lực. Theo đó, xe hybrid, bao gồm cả HEV (hybrid tự sạc) và PHEV (hybrid cắm sạc), chịu 70% mức thuế TTĐB áp cho xe xăng cùng dung tích động cơ.

Việc mở rộng chính sách đã tạo ra cú chuyển dịch lớn: giảm giá bán mà không làm ảnh hưởng biên lợi nhuận doanh nghiệp, đồng thời thu hẹp đáng kể khoảng cách giá giữa xe xăng và xe hybrid.

Tác động giảm giá sẽ tùy từng phân khúc. Trưởng bộ phận bán hàng của một đại lý ô tô thương hiệu Nhật Bản tính toán, với mẫu xe có giá trị nhập 500 triệu đồng, mức thuế TTĐB hiện hành 45% tương đương 225 triệu đồng, đưa giá sau thuế lên gần 797 triệu đồng. Từ năm 2026, mức thuế giảm xuống khoảng 157 triệu đồng, kéo giá về khoảng 723 triệu đồng, tiết kiệm hơn 73 triệu đồng.

Ở phân khúc trung và cao, chênh lệch càng lớn. Với mẫu xe nhập khẩu trị giá 1,5 tỉ đồng, mức thuế TTĐB hiện là 750 triệu đồng; sang năm 2026 giảm còn hơn 515 triệu đồng, giúp người mua tiết kiệm khoảng 225 triệu đồng, mức đủ để xoay chuyển lựa chọn giữa bản xăng và bản hybrid.

Để được hưởng ưu đãi, xe hybrid phải đáp ứng tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu: mức tiêu thụ không vượt quá 70% mức trung bình của xe xăng cùng loại. Các giá trị chuẩn do Bộ Xây dựng công bố hằng năm từ cuối 2025 sẽ là căn cứ đánh giá mẫu xe. Đây là điều kiện quan trọng, bởi nó tạo động lực để các hãng nâng cấp công nghệ, đồng thời củng cố niềm tin người dùng rằng xe hybrid thực sự mang lại hiệu quả tiết kiệm nhiên liệu.

Thị trường ô tô bước sang năm 2026 trong bối cảnh đặc biệt: nhu cầu xe tiết kiệm nhiên liệu tăng nhanh do chi phí vận hành leo thang, nhưng doanh số chung vẫn giằng co vì tâm lý thắt chặt chi tiêu hậu suy giảm kinh tế. Trong tình thế đó, hybrid từng bị xem như phân khúc "lỡ cỡ" giữa xăng và điện, dự báo trở thành sự lựa chọn cho người mua lẫn các hãng muốn thúc đẩy lắp ráp trong nước.

Toyota đang dẫn đầu lượng tiêu thụ xe hybrid tại Việt Nam.

Người tiêu dùng hiện đứng trước ba lựa chọn: tiếp tục gắn bó với xe xăng có chi phí nhiên liệu ngày càng tăng; chuyển sang xe điện với những lo ngại chưa giải quyết như hạ tầng sạc mỏng và giá trị bán lại chưa ổn định; hoặc chọn hybrid, giải pháp trung dung, ít rủi ro hơn.

Ở các đô thị lớn, theo các chuyên gia ô tô, đặc thù kẹt xe và tần suất "stop-go" cao khiến lợi thế tái tạo năng lượng của xe hybrid phát huy cao.

Nhận thức người dùng cũng đang thay đổi. Nếu giai đoạn trước, hybrid bị coi là công nghệ quá phức tạp và chưa đủ xanh, thì hai năm gần đây, tiêu chí quyết định lại là "tối ưu chi phí". Người mua quan tâm hơn tới độ bền pin, chi phí thay thế, giá trị bán lại sau ba đến năm năm. Pin hybrid dung lượng nhỏ, bền, chi phí thay thế liên tục giảm theo quy mô sản xuất, trong khi cấu trúc vận hành không khác nhiều xe xăng, tạo cảm giác an toàn tâm lý cho nhóm khách hàng phổ thông.

Trong bối cảnh các thành phố lớn siết kiểm soát khí thải và đặt mục tiêu áp dụng chuẩn khí thải mức 3-4 trong những năm tới, người dùng xe xăng phải đối mặt chi phí tuân thủ và rủi ro chính sách ngày càng lớn. Hybrid, với mức phát thải thấp hơn đáng kể, thuộc nhóm ít chịu tác động hơn nếu quy định khí thải được thắt chặt.

Cuộc đua chiến lược của các thương hiệu...

Trong khi người tiêu dùng hưởng lợi từ giá bán và chi phí vận hành giảm, các hãng xe đứng trước một bước ngoặt chiến lược. Giai đoạn 2026-2030 được dự báo là "khoảng cửa vàng" để tái cấu trúc chuỗi cung ứng, nâng tỉ lệ nội địa hóa và định hình nền công nghiệp ô tô xanh.

Việc giảm thuế TTĐB cho hybrid cho thấy thay đổi trong tư duy phát triển: thay vì dựa vào thu từ xe xăng, chính sách hướng sang sản phẩm tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải. Những đề xuất như lệ phí trước bạ thấp cho xe hiệu suất cao, tín chỉ carbon hay ưu đãi theo mức CO₂ đang được xem xét. Khi khung chính sách đồng bộ, hybrid có khả năng trở thành phân khúc dẫn dắt, không còn chỉ là “cầu nối” sang xe điện.

Trong bối cảnh xe điện tăng trưởng chậm do chi phí sở hữu và hạ tầng sạc, hybrid nổi lên như lựa chọn cân bằng giữa nhu cầu thị trường và năng lực sản xuất hiện có. Nếu doanh số ô tô đạt 600.000-650.000 xe/năm sau 2026, với 20%-30% là hybrid, các hãng sẽ có cơ sở đầu tư sản xuất mô tơ điện, inverter, bộ điều khiển năng lượng và các cụm đặc thù.

Làm chủ các linh kiện cốt lõi này giúp tăng giá trị nội địa và giảm đáng kể chi phí nhập khẩu, đồng thời mở đường cho ngành điện - điện tử và vật liệu mới tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng.

Hyundai Santa Fe Hybrid ra mắt 3-12, giá 1,369 tỉ đồng (gồm VAT).

Trên thực tế nhu cầu thị trường đang tăng cao: 10 tháng 2025 đã tiêu thụ hơn 11.000 xe hybrid, tăng 58% so với cùng kỳ 2024.

Khi chính sách đã rõ ràng, các hãng lập tức tăng tốc. Toyota Việt Nam, hiện giữ hơn nửa thị phần hybrid với Corolla Cross, Innova Cross, Yaris Cross và Camry HEV, sẽ đầu tư hàng trăm triệu đô la vào dây chuyền lắp ráp hybrid tại Phú Thọ, nhằm chủ động nguồn cung và tận dụng ưu đãi thuế linh kiện.

Honda cũng chuyển CR-V e:HEV sang lắp ráp trong nước từ 2026, bổ sung phiên bản giá mềm để mở rộng dải sản phẩm, đồng thời làm mới hình ảnh hybrid theo hướng tiết kiệm nhưng vẫn mang tính thể thao.

Cuối năm 2025, phân khúc hybrid cũng trở nên sôi động với hàng loạt sản phẩm mới: Lynk & Co 08 PHEV, Hyundai Santa Fe hybrid, Kia Sorento hybrid 2026 từ THACO...

Ở nhóm giá phổ thông, Suzuki giữ lợi thế với XL7 Hybrid dưới 600 triệu đồng; nhóm xe sang có Mercedes GLE 400e PHEV, mẫu hybrid cắm sạc đầu tiên bán chính hãng. Làn sóng hybrid Trung Quốc với BYD Seal 5, Haval Jolion Hybrid, H6 Hybrid, Omoda & Jaecoo… tiếp tục gia tăng áp lực cạnh tranh về giá và công nghệ, đẩy thị trường vào giai đoạn cạnh tranh cao độ.

Khi ưu đãi thuế áp dụng đồng đều, cuộc đua giữa xe Nhật, Hàn, Đức và Trung Quốc sẽ xoay quanh công nghệ, khả năng tiết kiệm nhiên liệu và giá trị sử dụng thực tế. Trong lúc xe điện còn vướng hạ tầng sạc, hybrid đáp ứng tốt nhu cầu đa số người dùng: tiết kiệm trong đô thị, không phụ thuộc trạm sạc, chi phí vận hành thấp và giảm phát thải nhờ mô-tơ điện hoạt động ở tốc độ thấp. Điều này phù hợp với mục tiêu giao thông xanh giai đoạn tới.

Ở góc độ công nghiệp, hybrid mở cơ hội để Việt Nam chuyển từ "thị trường tiêu thụ" sang "trung tâm sản xuất". Nếu chiến lược được triển khai nhất quán, tỉ lệ nội địa hóa có thể đạt 40-45% vào năm 2030, giúp giảm nhập siêu linh kiện, nâng năng lực doanh nghiệp phụ trợ và tạo nền tảng cho công nghiệp cơ khí chính xác, điện tử công suất và vật liệu nhẹ.

Yếu tố giá bán sẽ mang tính quyết định. Khi nhiều mẫu hybrid bắt đầu được lắp ráp trong nước, giá bán dự kiến thấp hơn 80-150 triệu đồng so với xe nhập khẩu. Nếu Chính phủ xem xét kéo dài ưu đãi lệ phí trước bạ cho các dòng xe tiết kiệm nhiên liệu, tổng chi phí sở hữu xe hybrid hạng B hoặc C có thể chạm mức rất gần xe xăng, hay chỉ cao hơn 5-8% nhưng đổi lại 20-40% chi phí vận hành thấp hơn trong dài hạn.

Năm 2026 vì thế sẽ bắt đầu đổi trục của thị trường ô tô Việt Nam: người mua tiếp cận hybrid với giá hợp lý, rủi ro công nghệ thấp; các hãng xe mở rộng lắp ráp và tái cấu trúc sản xuất. Nếu chính sách hỗ trợ được hoàn thiện và chuỗi cung ứng nâng cấp kịp thời, hybrid sẽ không chỉ là lựa chọn của người dùng mà còn là bệ phóng để ngành ô tô Việt Nam bước vào giai đoạn xanh hóa chủ động, thực chất và có sức cạnh tranh khu vực.

Lê Hoàng

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/cu-hich-thue-khoa-va-cuoc-tai-dinh-vi-thi-truong-o-to-viet-nam/