Đặc sản Vĩnh Long có tên 'buồn rười rượi', khách sành ăn khen ngon, ngọt hơn cua

4 giờ trướcBài gốc

Chù ụ là một loài giáp xác họ nhà cua, thường sống ở các bãi bồi ven biển và cửa sông thuộc khu vực miền Tây, phổ biến hơn cả là ở Vĩnh Long (tỉnh Trà Vinh cũ).

Thoạt nhìn, chù ụ khá giống ba khía nhưng kích thước mập mạp và di chuyển chậm chạp hơn. Hai càng chù ụ to, màu đỏ rực trong khi càng ba khía nhỏ hơn, màu tím.

Chù ụ có vẻ ngoài "cọc cằn, ủ rũ" với những vết hằn sần sùi trên chiếc mai đen nhánh giống như hoa văn. Phần thân phía trước nhìn cũng tựa như một khuôn mặt đang giận dỗi.

Có lẽ bởi thế mà người dân địa phương đặt cho chúng cái tên chù ụ, liên tưởng đến biểu cảm “xị mặt”, không mấy vui vẻ của con người (theo cách gọi miền Tây).

Chù ụ (phải) và ba khía (trái). Ảnh: Ngọc Lan, Nhiem Nguyen

Chị Minh Tuyền (phường Duyên Hải, tỉnh Vĩnh Long) cho biết, chù ụ có quanh năm, khai thác vào mùa nào cũng được.

Thời điểm tháng 2-3 âm lịch là mùa chù ụ lột vỏ (còn gọi là chù ụ cốm). Lúc ấy, thịt của chúng được đánh giá là thơm ngon và béo ngậy hơn.

Theo chị Tuyền, dù chù ụ di chuyển chậm chạp nhưng khá khó bắt vì chúng có tập tính sống chui rúc trong hang sâu, càng lại to khỏe, sắc nhọn.

Việc bắt chù ụ đòi hỏi kinh nghiệm và sự khéo léo để tìm được hang của chúng. Khi phát hiện hang, người bắt thường dùng tay không lôi chù ụ ra, nếu không cẩn thận có thể bị chúng kẹp mạnh, gây đau, xước da hoặc chảy máu.

“Chù ụ ở rất sâu trong hang, khó bắt nên người giàu kinh nghiệm cũng chỉ kiếm được 2-3kg/ngày là nhiều.

Chưa kể việc bắt chù ụ cũng vất vả vì người dân phải di chuyển tới các khu rừng đước, bãi bồi nơi cửa biển, cửa sông, phải đối mặt với muỗi mòng, đỉa vắt và nhiều nguy hiểm khác”, chị Tuyền kể.

Con chù ụ mình tròn, hai mắt to, trên mai có nhiều vết sần sùi, tạo "dáng vẻ buồn rầu" nên được gọi với cái tên lạ tai như vậy. Ảnh: Nhiem Nguyen

Nữ tiểu thương cũng cho hay, trước đây, chù ụ chủ yếu được tiêu thụ tại địa phương nhưng dần được biết đến rộng rãi, trở thành món ăn đắt khách.

Bởi thế, sau khi bắt về, chù ụ nhanh chóng được vận chuyển tới các tỉnh thành lân cận. Nếu giao xa, người ta sẽ ướp lạnh để giữ được độ tươi ngon.

Trung bình, chù ụ được bán với giá khoảng 120.000-150.000 đồng/kg (tùy nơi, thời điểm và kích cỡ). Mỗi cân khoảng 12-13 con.

Trong điều kiện nhiệt độ thường, chù ụ chỉ sống được khoảng 1 ngày. Nếu muốn vận chuyển đi xa, người ta phải ướp lạnh để giữ được độ tươi ngon. Ảnh: Tuyền ba khía, Nhiem Nguyen

Tương tự như các loài “8 cẳng 2 càng” khác, ở Vĩnh Long, chù ụ cũng được chế biến thành nhiều món như nướng, luộc, hấp bia, làm mắm… nhưng ngon và phổ biến hơn cả là chù ụ rang me.

Món này cũng từng lọt Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam 2021-2022 do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) công bố.

Chù ụ được chế biến thành nhiều món nhưng được ưa chuộng hơn cả là rang me. Ảnh: Tâm Võ Vlog

Theo chị Tuyền, để làm chù ụ rang me ngon, người ta sẽ sơ chế nguyên liệu sạch sẽ. Sau đó, chù ụ được thả vào chảo dầu đang sôi để chiên giòn, vớt ra để ráo.

Tiếp đến là công đoạn phi thơm hành tỏi rồi cho nước cốt me vào, nêm gia vị (đường, mắm, muối) vừa ăn. Khi hỗn hợp sôi lăn tăn, người ta đổ chù ụ chiên giòn vào, đảo đều cho ngấm.

“Chù ụ để nguyên con hoặc tách mai, khều lấy gạch và thịt xào riêng đều được. Mỗi kiểu rang lại có độ ngon khác nhau”, chị nói thêm.

Món chù ụ rang me ngon nhất khi ăn nóng. Những chiếc càng giòn rụm, chắc thịt và có vị ngọt thơm tự nhiên, không mùi tanh. Vị chua của me và vị ngọt, béo của chù ụ hòa quyện vào nhau tạo thành một món ăn hấp dẫn.

Chù ụ rang me được công nhận là đặc sản tỉnh Trà Vinh cũ. Ảnh: Tâm Võ Vlog

Từng có dịp thưởng thức chù ụ rang me vài lần ở Vĩnh Long, anh Đào Quân (TPHCM) nhận xét, món này có hương vị ấn tượng, nhất là phần càng của chù ụ đầy thịt, chắc và ngọt thơm.

Anh đánh giá chù ụ ăn ngọt và ngon hơn cua, vỏ giòn, có thể ăn hết cả vỏ.

“Chù ụ rang me là món nhậu khoái khẩu mà tôi luôn yêu thích mỗi khi đến Vĩnh Long. Món này phải ăn chậm, nhai kỹ mới cảm nhận trọn vẹn hương vị: chút quen thuộc của ba khía, vị mặn mòi đậm đà của cua biển, cùng thoang thoảng hương đặc trưng của chù ụ”, anh miêu tả.

Thảo Trinh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/dac-san-vinh-long-co-ten-buon-ruoi-ruoi-khach-sanh-an-khen-ngon-ngot-hon-cua-2468151.html