Nhà máy đốt rác thải phát điện phường Bỉm Sơn đang được thi công ép cọc và san gạt mặt bằng.
Dự án Nhà máy đốt rác thải phát điện tại phường Bỉm Sơn có quy mô hơn 90.691m2, được triển khai theo hai giai đoạn, mỗi giai đoạn có công suất xử lý 500 tấn rác/ngày và phát điện 9MW. Giai đoạn 1 tập trung xây dựng toàn bộ các hạng mục chính của nhà máy cùng hệ thống thiết bị công nghệ cốt lõi, dự kiến phải hoàn thành và đưa vào vận hành chậm nhất 12 tháng kể từ ngày được Nhà nước bàn giao đất. Sau đó, giai đoạn 2 tiếp tục được thực hiện nhằm nâng công suất xử lý lên mức đáp ứng nhu cầu rác thải ngày càng tăng của khu vực thị xã Bỉm Sơn trước đây và lân cận. Từ tháng 10/2022 đến tháng 5/2024, các thủ tục pháp lý quan trọng như giao đất, xác định đơn giá thuê đất, cấp phép xây dựng, ký hợp đồng thuê đất đã được hoàn tất. Việc khởi công vào ngày 15/5/2024 đánh dấu bước chuyển sang giai đoạn thi công thực tế, thể hiện kỳ vọng sớm hình thành một nhà máy xử lý rác hiện đại, giải quyết bài toán môi trường kéo dài của địa phương.
Tại khu vực thi công, những hạng mục đầu tiên của dự án đã dần thành hình, tạo nên diện mạo rõ ràng cho một tổ hợp nhà máy xử lý rác hiện đại tương lai. Khu lưu trữ chất thải nguy hại, bể dầu, trạm bơm tổng hợp, hệ thống xử lý nước tuần hoàn, nhà điều hành, nhà bảo vệ và các tuyến đường tạm đã cơ bản hoàn thiện phần kết cấu. Trên nền công trường rộng lớn, tiếng máy khoan ép cọc nhồi vang đều khi nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu nhà máy chính - hạng mục quan trọng nhất của dự án. Các đội thi công cũng đang gấp rút triển khai những công trình phụ trợ chuẩn bị cho việc lắp đặt dây chuyền thiết bị xử lý rác và phát điện.
Tuy vậy, tiến độ tổng thể vẫn chưa đạt theo kế hoạch. Địa hình khu đất vốn phức tạp, đặc biệt là phần phía Tây Nam - nơi xuất hiện một núi đá vôi lớn chắn toàn bộ không gian xây dựng. Chủ đầu tư buộc phải thuê đơn vị có chức năng khai thác khoáng sản để bóc tách, san gạt khối lượng đá khổng lồ này. UBND tỉnh đã cấp phép tận thu khoáng sản đến tháng 5/2025, nhưng thực tế thi công luôn gặp khó do địa chất cứng, mặt bằng hạn hẹp và phụ thuộc vào thời tiết.
Không chỉ khó khăn về địa hình, dự án còn bị ảnh hưởng bởi quá trình kéo dài của các thủ tục kỹ thuật. Do vậy, Công ty Tianyu - chủ đầu tư dự án cũng kiến nghị tỉnh hỗ trợ bổ sung tuyến đường dây truyền tải điện 110kV từ nhà máy đấu nối vào lưới điện quốc gia, nhằm bảo đảm nguồn điện ổn định cho toàn bộ hệ thống vận hành. Đồng thời, doanh nghiệp đề xuất được lắp đặt đồng thời hai lò đốt công suất 500 tấn/ngày để nhà máy có thể hoạt động liên tục, hạn chế tình trạng gián đoạn khi bảo trì hoặc xử lý kỹ thuật. Trước những yêu cầu thực tế của dự án, ngày 12/8/2025 UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2720/QĐ-UBND - là lần điều chỉnh thứ năm, kéo dài thời hạn hoàn thành và đưa nhà máy vào hoạt động chậm nhất đến tháng 12/2026. Đây vừa là áp lực, vừa là động lực thúc đẩy chủ đầu tư tập trung nguồn lực, tăng tốc thi công để đáp ứng đúng tiến độ theo cam kết với địa phương và kỳ vọng của người dân.
Để Dự án Nhà máy đốt rác thải phát điện tại phường Bỉm Sơn về đích đúng thời hạn và thực sự phát huy hiệu quả, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ phía chủ đầu tư, chính quyền địa phương đến các sở, ngành liên quan. Trước hết, nhiệm vụ quan trọng nhất là đẩy nhanh tiến độ san gạt nền khu vực phía Tây Nam, nơi còn tồn tại núi đá vôi lớn. Việc bóc tách đá cần được thực hiện theo đúng giấy phép tận thu khoáng sản, song song với bảo đảm an toàn lao động, hạn chế bụi, tiếng ồn phát sinh. UBND tỉnh và phường Bỉm Sơn cần tăng cường giám sát, kịp thời tháo gỡ các khó khăn phát sinh trong quá trình thi công, tránh để việc xử lý mặt bằng kéo dài ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi tiến độ.
Cùng với đó, các sở, ngành chức năng phải rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục liên quan, đặc biệt là thẩm định thiết kế, nghiệm thu thành phần, hoàn thiện hồ sơ môi trường, đấu nối điện 110kV và thỏa thuận cấp thoát nước. Những nội dung này đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan, nên cần cơ chế làm việc tập trung, tránh tình trạng “hồ sơ đi lại nhiều vòng” làm giảm tính chủ động của doanh nghiệp. Việc cập nhật tiến độ theo tháng, quý cũng cần được thực hiện nghiêm túc để kịp thời phát hiện điểm nghẽn.
Về phía chủ đầu tư, cần tăng cường năng lực thi công, bố trí đầy đủ nhân lực, máy móc và nhà thầu phụ để triển khai song song nhiều hạng mục. Dự án có đặc thù công nghệ cao, liên quan đến lò đốt, hệ thống thu gom - xử lý - phát điện, do đó doanh nghiệp phải chủ động đặt hàng thiết bị sớm, bảo đảm tiến độ nhập khẩu và lắp đặt, tránh tình trạng chậm vật tư ảnh hưởng đến chu kỳ thi công.
Địa phương cũng cần thực hiện mạnh mẽ các giải pháp giảm áp lực rác thải trong thời gian chờ nhà máy vận hành. Công tác tuyên truyền phân loại rác tại nguồn, kiểm tra các cơ sở gây ô nhiễm, quản lý tạm thời bãi rác núi Voi phải được siết chặt. Việc nâng cao ý thức cộng đồng không chỉ giúp giảm lượng rác tồn mà còn nâng chất lượng rác đầu vào, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình vận hành nhà máy sau này.
Cuối cùng, dự án chỉ có thể hoàn thành đúng hạn khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên. Đây không chỉ là nhiệm vụ riêng của chủ đầu tư, mà còn là trách nhiệm của chính quyền trong việc đồng hành, hỗ trợ, kiểm soát và tạo điều kiện. Khi các giải pháp được triển khai nhất quán, dự án sẽ tăng tốc.
Bài và ảnh: Trần Hằng