ĐBQH Lâm Đồng đề xuất mở khóa dữ liệu phục vụ người dân

một giờ trướcBài gốc

Đại biểu chuyên trách Trịnh Thị Tú Anh góp ý tâm huyết cho dự thảo Luật Chuyển đổi số

Tham gia phát biểu, đại biểu chuyên trách Đoàn ĐBQH Lâm Đồng Trịnh Thị Tú Anh nêu quan điểm rõ ràng, sắc sảo về yêu cầu chấm dứt tình trạng phân mảnh hệ thống thông tin và thiết lập nền tảng thể chế thống nhất cho Chính phủ số.

Đại biểu Tú Anh cho rằng, dù chuyển đổi số thời gian qua đạt nhiều bước tiến, song thực tế vẫn còn kéo dài tình trạng mỗi bộ, ngành, địa phương một kiểu, hệ thống thông tin thiếu liên thông, thiếu chuẩn dùng chung. Cùng một loại dữ liệu nhưng cấu trúc khác nhau, cùng một quy trình nhưng vận hành trên nhiều nền tảng độc lập, khiến người dân phải khai báo lặp lại, còn cơ quan nhà nước không có bức tranh đầy đủ để ra quyết định.

Đại biểu nhấn mạnh: “Những vùng cát cứ dữ liệu không đơn thuần là vấn đề công nghệ mà là vấn đề thể chế và quản trị công”.

Trong bối cảnh đó, đại biểu đánh giá cao Điều 18 của dự thảo Luật - điều khoản đặt ra nguyên tắc kết nối, liên thông hệ thống thông tin phục vụ cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Theo đại biểu, đây không chỉ là quy định mang tính mô tả kỹ thuật mà chính là trụ cột nền tảng để hình thành một Chính phủ số vận hành thống nhất và minh bạch.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh phân tích sâu ba nhóm nguyên tắc quan trọng của Điều 18. Trước hết là vấn đề tuân thủ Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số.

Theo đại biểu, Khung kiến trúc được ví như “quy hoạch tổng thể” của hạ tầng số quốc gia. Nếu mỗi cơ quan tự xây một hệ thống không theo quy hoạch này thì chắc chắn dẫn tới phân mảnh, tốn kém và kéo lùi tiến trình chuyển đổi số.

Đại biểu cho rằng, việc luật hóa yêu cầu tuân thủ là bước chuyển quan trọng, biến định hướng thành nghĩa vụ pháp lý, tương tự kinh nghiệm của nhiều quốc gia tiên tiến.

Đối với vấn đề kết nối - liên thông phải dựa trên tiêu chuẩn, quy chuẩn thống nhất. Theo đại biểu, chuẩn là “ngôn ngữ chung” của bộ máy Nhà nước số. Khi không có chuẩn, dữ liệu không tương thích. Khi dữ liệu không tương thích, Nhà nước không thể vận hành như một hệ thống thống nhất. Các bộ tiêu chuẩn cần được tham chiếu với chuẩn khu vực và quốc tế vì chuyển đổi số mang tính xuyên biên giới.

Đối với vấn đề không thiết lập rào cản kỹ thuật trong kết nối, chia sẻ dữ liệu, đại biểu chỉ rõ, nhiều nền tảng hiện nay vẫn còn thiết kế theo hướng đóng, hạn chế API hoặc phụ thuộc vào nhà cung cấp, dẫn tới việc dữ liệu - vốn là tài sản công - bị “giữ lại” vì lợi ích cục bộ. “Không có vùng cấm kỹ thuật trong chia sẻ dữ liệu phục vụ quản lý nhà nước”, đại biểu nhấn mạnh.

Song song với mở rộng liên thông, dự thảo luật quy định chặt chẽ trách nhiệm về an toàn, an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và bí mật nhà nước. Đại biểu đánh giá đây là “điểm cân bằng cần thiết”, vì kết nối không thể đánh đổi bằng rủi ro và liên thông không thể đánh đổi bằng mất an toàn.

Quang cảnh Kỳ họp

Theo đại biểu Tú Anh, công nghệ ngày càng dễ tiếp cận, nhưng điều khiến hệ thống chậm thay đổi lại là kỷ luật phối hợp và cơ chế giám sát tuân thủ. Vì vậy, để Điều 18 thực thi hiệu quả, đại biểu đề nghị 3 giải pháp.

Đó là, xác định rõ cơ quan đầu mối xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn liên thông, kèm theo lộ trình áp dụng công khai; xây dựng cơ chế đánh giá, xếp hạng mức độ tuân thủ của từng bộ, ngành, địa phương, công khai định kỳ để Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân cùng giám sát; quy định chế tài với các hệ thống cố tình thiết kế theo hướng đóng, trì hoãn kết nối hoặc xây dựng trái Khung kiến trúc tổng thể.

Đại biểu cho rằng, nếu thực thi nghiêm túc các nguyên tắc của Điều 18 cùng cơ chế giám sát mạnh mẽ, Việt Nam có thể bước sang giai đoạn mới của dịch vụ công trực tuyến.

"Dữ liệu liên thông như dòng chảy thống nhất. Người dân chỉ cần cung cấp thông tin một lần. Mọi cơ quan Nhà nước vận hành như một hệ thống phục vụ lợi ích chung. Đó chính là tinh thần của một Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động và lấy người dân làm trung tâm", đại biểu khẳng định.

Nguyệt Thu

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/dbqh-lam-dong-de-xuat-mo-khoa-du-lieu-phuc-vu-nguoi-dan-406625.html