ĐBQH: Nhiều công trình 'mọc lên' sai quy hoạch nhưng việc xử lý rất khó khăn

2 giờ trướcBài gốc

Sáng 14/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).

Hậu kiểm phải thực chất, phải tiến hành từng phần

Tham gia thảo luận, dẫn chứng một số vụ việc xây nhầm nhà trên đất người khác tại Hải Phòng, Tp.HCM trong thời gian qua, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nói rằng, điều này thể hiện sự bất cập trong chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm hoặc hậu kiểm từng phần.

"Các vụ việc trên cho thấy việc không kiểm tra đầy đủ ngay từ đầu đã dẫn đến xây dựng nhầm vị trí, kéo theo hệ lụy nghiêm trọng", ông nói và nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong hậu kiểm là hết sức quan trọng.

Đại biểu Phạm Văn Hòa phát biểu tại hội trường (Ảnh: Media Quốc hội).

Ông Hòa cho rằng, ngay khi công dân báo tin khởi công, chính quyền phải cử cán bộ đến hậu kiểm, đôn đốc, nhắc nhở, không chờ đến khi hoàn thành mới hậu kiểm. Có như vậy mới đảm bảo hiệu quả của hậu quả, hạn chế các tình huống gây tốn kém, tranh chấp cho người dân.

"Tôi đồng tình với chủ trương chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nhưng hậu kiểm phải thực chất, phải tiến hành từng phần, theo tiến độ thi công, với sự giám sát thường xuyên của cơ quan quản lý. Thực tế hiện nay ở các đô thị lớn, nhiều công trình cao tầng "mọc lên" vượt giấy phép, sai quy hoạch, nhưng việc xử lý rất khó khăn", đại biểu đoàn Đồng Tháp nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) đánh giá, sovới Luật Xây dựng hiện hành, dự thảo Luật lần này quy định miễn giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình, theo hướng giảm "tiền kiểm", tăng "hậu kiểm" trong việc quản lý các công trình xây dựng.

"Đây là nội dung phù hợp với mục tiêu cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp", đại biểu Nga nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bà Nga cũng thẳng thắn chỉ ra tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, xây vượt tầng, thay đổi công năng,… vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi công trình đã xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị phát hiện và xử lý.

Trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đội ngũ cán bộ chuyên môn về xây dựng ở cấp xã còn mỏng, phần lớn là kiêm nhiệm, không có đủ lực lượng để thực hiện giám sát, phát hiện kịp thời vi phạm; ở một số địa phương còn thiếu cán bộ có chuyên môn sâu về xây dựng.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu (Ảnh: Media Quốc hội).

Đại biểu đoàn Tp.Hải Phòng lo ngại trong kiểm tra, giám sát các công trình xây dựng trên thực tế. Từ đó, bà đề nghị song song với việc cắt giảm "tiền kiểm", miễn giấy phép xây dựng một số công trình, cần bổ sung các cơ chế tăng cường "hậu kiểm" để phát hiện và xử lý các sai phạm về xây dựng kịp thời.

Đồng thời quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm các quy định xây dựng ngay từ giai đoạn đầu; bổ sung chế tài xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu không phát hiện hoặc xử lý kịp thời các sai phạm về công trình xây dựng.

Mặt khác, nghiên cứu bố trí lực lượng hỗ trợ quản lý xây dựng ở cấp cơ sở để khâu "hậu kiểm" thực sự kịp thời và đạt hiệu quả; tránh tình trạng mở cơ chế "hậu kiểm" nhưng không có đủ nguồn nhân lực, con người để thực hiện "hậu kiểm".

Cần chế tài với người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm xây dựng kéo dài

Cũng góp ý, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Tp.HCM) cho biết, dự thảo Luật đã phân cấp mạnh mẽ khi giao cấp xã quản lý trật tự xây dựng gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7/2025 đến nay.

Tuy nhiên, ông đề nghị quy định cụ thể hơn nhằm tạo thuận lợi khi thực hiện, đơn cử như ủy quyền cho UBND cấp xã kiểm tra hiện trường, lập biên bản vi phạm, tạm dừng thi công đối với công trình nhà ở riêng lẻ và các công trình nhỏ lẻ.

Thực hiện tiếp nhận, trả kết quả một số thủ tục đơn giản theo cơ chế một cửa điện tử liên thông với cấp tỉnh. Đồng thời, có chế tài trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng kéo dài.

"Việc này sẽ rút ngắn khoảng cách quản lý, phát huy hiệu quả của chính quyền địa phương cơ sở, đặc biệt là cấp xã", đại biểu Hùng nói.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).

Trong khi đó, đại biểu Khương Thị Mai (đoàn Ninh Bình) kiến nghị để tăng cường tính minh bạch trong quá trình cấp phép có thể nghiên cứu chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang hình thức điện tử, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về xây dựng.

Tất cả các thủ tục hành chính, kể cả thủ tục đấu nối giao thông, xin ý kiến của các cơ quan chuyên môn về xây dựng đều thực hiện qua cơ chế một cửa và chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang điện tử. Đồng thời, công khai các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức xây dựng để doanh nghiệp và người dân dễ tiếp cận.

Đại biểu cũng đề nghị xem xét quy định tạo điều kiện để doanh nghiệp tự đánh giá, tự điều chỉnh trong phạm vi cho phép của công trình xây dựng, đơn cử như điều chỉnh quy hoạch, thiết kế thi công một hạng mục nhỏ,… không ảnh hưởng đến môi trường, phòng cháy chữa cháy. Chủ đầu tư chỉ cần thông báo tới cơ quan quản lý việc điều chỉnh nhằm cải thiện hiệu quả đầu tư, phù hợp với tiến độ được cấp phép.

Nguyễn Thu Huyền

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/dbqh-nhieu-cong-trinh-moc-len-sai-quy-hoach-nhung-viec-xu-ly-rat-kho-khan-204251114095658229.htm