Để hồ chứa không còn là nỗi lo

9 giờ trướcBài gốc

Toàn tỉnh hiện có 211 hồ chứa nước, trong đó khu vực phía đông có 127 hồ (26 hồ chứa lớn, 35 hồ chứa vừa và 66 hồ chứa nhỏ).

Công tác vận hành hồ chứa luôn được tỉnh đặc biệt quan tâm, nhất là công tác vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Trà Khúc đối với hồ thủy điện Đăkđrinh, hồ thủy lợi Nước Trong.

Công tác chỉ đạo, phối hợp kịp thời

Khi có mưa lớn, trên cơ sở dự báo của cơ quan chuyên môn, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), Sở Công thương đã tham mưu Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh yêu cầu các chủ hồ chứa thủy điện chủ động vận hành hạ mực nước, đảm bảo dung tích phòng lũ.

Trong đợt lũ từ ngày 26 - 31/10, nhờ có sự chỉ đạo kịp thời nên đơn vị quản lý hồ chứa thủy điện Đăkđrinh và hồ Nước Trong đã vận hành điều tiết cắt, giảm lũ cho hạ du 135,6 triệu mét khối nước.

Hồ thủy lợi Nước Trong do Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi quản lý. Trong đợt mưa lớn từ ngày 26 - 31/10 công ty đã chủ động điều tiết xả tràn hồ chứa, để sẵn sàng đón lũ nhằm cắt, giảm lũ cho hạ du.

Ngày 4/11, để chủ động ứng phó với mưa lũ sau bão số 13, tỉnh yêu cầu đơn vị quản lý 2 hồ chứa trên vận hành đưa mực nước hồ về mực nước đón lũ thấp nhất trước 8 giờ ngày 5/11. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị liên quan sẵn sàng kịch bản vận hành đối với hồ Đăkđrinh, Nước Trong theo các phương án dự báo lượng mưa cũng như dự kiến thời điểm vận hành giảm lũ cho hạ du.

Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi Hà Thế Vinh cho biết, lúc 16 giờ ngày 18/11, mực nước hồ chứa nước Nước Trong đang ở cao trình trên 123m, thấp hơn mực nước dâng bình thường khoảng 6,5m.

Tuy nhiên, để đảm bảo mục tiêu cắt, giảm lũ cho hạ du, công ty xả tràn điều tiết hồ với lưu lượng trên 212m3/s. Việc chủ động hạ mực nước để khi xảy ra mưa lớn, công ty sẽ đóng tràn để cắt lũ, góp phần giảm lượng nước đổ về hạ du, hạn chế tình trạng lũ lên đột ngột hạ lưu sông Trà Khúc.

Thời điểm này, mực nước tại hồ chứa thủy điện Đăkđrinh đang ở cao trình trên 408,4m, thấp hơn mực nước dâng bình thường 1,6m, cũng chủ động điều tiết xả tràn với lưu lượng gần 228m3/s.

“Sự chủ động xả tràn điều tiết hồ chứa để sẵn sàng đón lũ, đảm bảo an toàn công trình cũng như cắt, giảm lũ hạ du là hết sức cần thiết”, ông Hà Thế Vinh thông tin.

"Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng thì việc ứng dụng công nghệ hỗ trợ vận hành hồ chứa thủy lợi là yêu cầu cấp thiết. Việc đầu tư các thiết bị tự động đo mưa, radar, cảm biến đo nhiệt độ, gió, mực nước, lưu tốc hay dịch chuyển đất đá... gắn với xây dựng và chuẩn hóa hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung và thống nhất, chia sẻ từ trung ương đến các địa phương và cơ quan, đơn vị liên quan. Qua đó, góp phần đảm bảo mục tiêu “kép” của hồ chứa thủy lợi, thủy điện là an toàn công trình - cắt lũ hiệu quả cho hạ du và tích nước tối đa phục vụ sản xuất, dân sinh”.

Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh VÕ ĐOÀN

Vẫn còn những “khoảng trống”

Theo đánh giá của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, trong các đợt mưa lũ vừa qua, đơn vị quản lý hồ thủy điện Đăkrinh và hồ thủy lợi Nước Trong đã cơ bản vận hành hiệu quả, tuân thủ và bám sát Quy trình vận hành liên hồ được ban hành kèm theo Quyết định số 911/QĐ-TTg ngày 25/7/2018.

Vì vậy, trong thời gian xảy ra mưa lũ, trên địa bàn tỉnh không ghi nhận sự cố lớn liên quan đến hồ chứa thủy điện, thủy lợi. Tuy nhiên, quy trình vận hành hồ chứa vẫn thiếu linh hoạt.

Cụ thể là, lưu lượng điều tiết có biên độ quá rộng và được điều chỉnh tùy theo diễn biến mưa lũ thực tế, dễ dẫn đến tình trạng nước gia tăng đột ngột.

Đồng thời, chưa quy định thời gian tối đa cho phép để chủ hồ thực hiện việc đưa dần mực nước về cao trình mực nước đón lũ thấp nhất của các hồ trong mùa mưa lũ, khi Cục Khí tượng Thủy văn dự báo có mưa, lũ hoặc xuất hiện lũ.

Gắn mã định danh cho từng công trình thủy lợi

Để quản lý các công trình thủy lợi, hồ đập chặt chẽ, minh bạch, khoảng 50% trong số hơn 86 nghìn công trình thủy lợi đã được Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ NN&MT) gắn mã định danh, để hoàn thiện chuẩn cơ sở dữ liệu ngành, trước hết là với các hồ chứa. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung, với định dạng thống nhất để các địa phương cùng cập nhật và một phần mềm hỗ trợ dùng chung cho quản lý, vận hành hồ chứa, góp phần giảm thiểu chi phí và rủi ro.

Một thực tế khác cũng rất đáng lo ngại mỗi khi có mưa lũ là công tác đảm bảo an toàn hồ chứa thủy lợi, nhất là nhóm hồ chứa vừa và nhỏ do địa phương quản lý (103/127 hồ).

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh, nhóm hồ này không chỉ hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, mà còn thiếu trang thiết bị đo mưa, thủy văn, nên có nguy cơ gây mất an toàn công trình và hạ du.

Ngoài 5 hồ chứa có van điều tiết đã được lắp đặt thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng và 22 hồ có tràn tự do lắp đặt trạm đo mưa lưu vực, còn lại hầu hết các hồ không thực hiện quan trắc, hoặc thiết bị quan trắc bị hư hỏng.

Hiện tại, có 74/122 hồ chưa được kiểm tra an toàn đập, hồ chứa lần đầu và định kỳ dù đã đến hạn nhưng cũng chỉ có 23/122 hồ lập phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, bao gồm bản đồ ngập lụt vùng hạ du đập.

MỸ HOA

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/de-ho-chua-khong-con-la-noi-lo-70239.htm