Đề xuất lộ trình để 100% tài xế công nghệ chạy bằng xe điện

9 giờ trướcBài gốc

Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM đã hoàn thành dự thảo Đề án chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ chạy xăng sang chạy điện. Dự kiến, đề án sẽ trình UBND thành phố trong tuần này để lấy ý kiến các đơn vị liên quan, hoàn thiện đề xuất chính sách.

Tính chiến lược

ThS Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế - Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM, cho biết TP HCM mới có khoảng 400.000 xe máy chạy xăng đang phục vụ chở khách, giao hàng qua nền tảng công nghệ.

Xe điện được kỳ vọng góp phần xây dựng giao thông xanh nhưng vẫn cần thêm chính sách hỗ trợ .Ảnh: HUỲNH NHƯ

Đây là nhóm đối tượng có tần suất di chuyển 80 - 120 km/ ngày, cao hơn nhiều so với xe máy phục vụ mục đích cá nhân, tỉ lệ phát thải ra môi trường cao. Ngoài ra, việc chuyển đổi xe xăng sang xe điện sẽ giúp tài xế tiết kiệm chi phí nhiên liệu và bảo trì. Trung bình mỗi xe có thể tiết kiệm 1 - 1,3 triệu đồng/tháng.

Theo nhóm nghiên cứu, việc chuyển đổi 400.000 xe máy của tài xế xe công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để bảo đảm trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất và đội ngũ tài xế.

Để thực hiện, nhóm nghiên cứu đề xuất lộ trình chuyển đổi được chia thành các mốc kỹ thuật bắt buộc, có giải pháp khuyến khích rõ ràng - vừa bảo vệ quyền lợi tài chính của tài xế như thu đổi xe cũ, cho vay mua xe mới vừa thúc đẩy đầu tư hạ tầng sạc. Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ tài xế như miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe máy điện do tài xế xe công nghệ mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1-2026 đến 12-2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng…

Đề xuất ngừng ký hợp đồng với tài xế xe máy xăng không phải bắt buộc ngay từ tháng 1-2026 với tất cả tài xế. Theo đó, từ tháng 1-2026, khi áp dụng những chính sách ưu đãi sẽ ngừng ký hợp đồng mới đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Riêng các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước ngày 1-1-2026 vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

"Từ tháng 1-2027, hạn chế xe xăng công nghệ hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp. Từ tháng 1-2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12-2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ" - ông Hải nói.

Cần đánh giá sự tác động

Với đề xuất này, TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM, cho rằng với đô thị lớn và đông dân như TP HCM, việc chuyển đổi xanh là cần thiết nhưng cần nêu rõ lợi ích, các tác động kinh tế - xã hội khi thực hiện.

Thực tế, khi chuyển sang xe máy điện, tài xế xe công nghệ có thể tiết kiệm 60.000 - 80.000 đồng/ngày cho biên độ di chuyển 150 km - 200 km/ngày. Chưa kể, đây là nhóm phương tiện lưu thông trên đường thường xuyên, khi chuyển sang xe điện sẽ giúp giảm phát thải ô nhiễm ra môi trường.

Ngoài nhóm xe máy công nghệ cần chuyển đổi sang xe điện theo lộ trình đặt ra, TP HCM cần tập trung chuyển đổi các nhóm có biên độ di chuyển thường xuyên trên đường gồm: taxi, xe buýt, xe tải chở hàng và cả xe công vụ. Lộ trình chuyển đổi trung bình 10 - 20 năm. "Sau thời gian thực hiện thí điểm, thành phố cần đánh giá thực tế xem tác động đến người dân ra sao, lợi ích mang lại thế nào để triển khai mở rộng" - TS Thuận nói.

Trong khi đó, các hãng xe công nghệ có một số ưu đãi cho đối tác tài xế xe 2 bánh có cơ hội mua xe điện. Chẳng hạn, Grab đang có ưu đãi cho đối tác tài xế mua xe máy điện Dat Bike được trả chậm lên đến 15 tháng. Tài xế xe điện này được kích hoạt dịch vụ GrabBike Plus với giá cước cao hơn so với dịch vụ GrabBike thông thường và còn nhận thưởng đến 1 triệu đồng.

Hãng xe Be kết hợp với ngân hàng để cung cấp dòng xe điện cho đối tác tài xế với mức giá giảm 4% so với giá niêm yết. Tài xế được vay mua xe điện với lãi suất 0% hoặc đối tác tài xế mua xe máy điện Selex được giảm giá và giảm phí đổi pin.

Đại diện Be Group cho biết hiện nay, mạng lưới tài xế Be đang hoạt động với khoảng 500.000 người trên toàn quốc. Về phía tài xế, họ có quyền được lựa chọn phương tiện kinh doanh cũng như vùng hoạt động tùy theo khả năng và nhu cầu khai thác dịch vụ của mỗi người.

Mới nhất, Be đã chủ động triển khai sáng kiến hỗ trợ tài xế toàn diện, giúp tài xế tiếp cận các gói vay, thuê, mua xe. Đồng thời, Be cũng đang tiếp tục nghiên cứu, triển khai thêm các giải pháp mới để đồng hành với xã hội vì một tương lai giao thông xanh.

Tuy nhiên, các hãng xe công nghệ cho rằng lộ trình chuyển đổi này quá cận kề và sẽ gây khó khăn đáng kể đến hoạt động của xe công nghệ. Do vậy, lộ trình thực hiện cần có thêm thời gian để các hãng xe công nghệ triển khai từng bước nhằm tránh ảnh hưởng các đối tác tài xế.

Quyết định không dễ dàng

Anh Nguyễn Văn Hưng (ngụ xã Hưng Long, TP HCM) là một trong những tài xế xe công nghệ tiên phong chuyển sang xe điện. Trước đây, anh chạy hơn 100 km/ngày bằng xe xăng, tiêu tốn gần 2 triệu đồng/tháng cho xăng và bảo dưỡng.

"Từ khi đổi sang xe điện, chi phí vận hành chỉ còn khoảng 300.000 - 400.000 đồng/tháng. Không phải thay nhớt, xe ít hư hỏng, tôi tiết kiệm được hơn 1 triệu đồng/tháng" - anh Hưng chia sẻ. Nhưng anh cũng thừa nhận chi phí đầu tư ban đầu là rào cản lớn với tài xế xe công nghệ.

Với những người đang tìm hiểu nghề như chị Lê Thị Kim Ngân (30 tuổi; ngụ phường Đông Hưng Thuận, TP HCM), việc lựa chọn giữa xe điện và xe xăng là một bài toán kinh tế. Sau khi nghỉ việc ở nhà máy, chị đang cân nhắc chuyển sang làm tài xế xe công nghệ. "Xe điện hiện đại, tiết kiệm nhưng giá mua lại cao.

Nếu được miễn lệ phí trước bạ, giảm thuế và có chính sách vay - trả góp hợp lý thì tôi sẵn sàng chọn xe điện" - chị Ngân nói. Tuy nhiên, bên cạnh chi phí, còn nhiều bất tiện khiến chị e ngại. Chị kỳ vọng các nền tảng gọi xe có thể hỗ trợ thêm như: ưu tiên đơn hàng, trợ giá sạc hoặc liên kết phát triển hệ thống trạm sạc gần khu dân cư.

Hiện nhiều tài xế vẫn chờ đợi chính sách rõ ràng hơn trước khi quyết định. Việc đổi xe với họ không đơn thuần là thay phương tiện, mà là thay cả cách kiếm sống, một quyết định không hề dễ dàng.

Anh Đặng Minh Thùy (ngụ phường Bình Phú, TP HCM) chia sẻ: "Với nhiều người, chạy xe công nghệ không còn là việc tạm thời mà là nguồn sống của cả gia đình. Đổi xe không chỉ là thay phương tiện mà là thay đổi cả sinh kế. Nếu không kịp chuyển đổi, tôi sợ sẽ bị khóa tài khoản, mất đơn tức là mất luôn nguồn sống".

Lộ trình chuyển đổi chia 4 giai đoạn: Giai đoạn 1, đến tháng 1-2026 phấn đấu đạt 120.000 xe xăng chuyển sang xe điện; giai đoạn 2, đến tháng 12-2026 đạt 200.000 xe chuyển sang xe điện (50%); giai đoạn 3 đạt 320.000 xe chuyển sang xe điện (80%); giai đoạn 4 đạt 400.000 xe chuyển sang xe điện (100%).

Nhiều lo lắng

Ông Lê Tấn Lưu - Chủ tịch Nghiệp đoàn Xe ôm, xe công nghệ Bình Tân (TP HCM) - cho biết 2 ngày qua, ông tiếp nhận rất nhiều ý kiến của đoàn viên nghiệp đoàn là tài xế xe công nghệ. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện liên quan nhiều vấn đề khác nhau. Đó là có bảo đảm đủ trạm sạc; doanh nghiệp cung ứng, sản xuất xe điện có cam kết được phụ tùng thay thế nhanh chóng, giá cả phù hợp hay không? Bởi thực tế, nhiều tài xế xe điện đang gặp nhiều hạn chế do phụ tùng thay thế có chi phí cao; không có đội ngũ xử lý sự cố kịp thời, trong khi rất nhiều cửa hàng sửa xe hiện nay từ chối sửa xe điện…

Chủ trương của nhà nước thì phải tuân thủ nhưng ông Lưu cho rằng đa số tài xế xe công nghệ đều khó khăn, nhiều người đang trả góp cho chiếc xe dùng để mưu sinh hiện tại, vì vậy khi thực hiện chuyển đổi, cần chính sách hỗ trợ phù hợp. Ông đề xuất Chính phủ có chính sách đổi hoặc mua xe điện với giá ưu đãi. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị cung cấp và sản xuất xe điện phải bảo đảm an toàn chất lượng sản phẩm và kéo dài thời gian bảo hành…

T.Nga

THU HỒNG - NGUYỄN HẢI - HUỲNH NHƯ

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/de-xuat-lo-trinh-de-100-tai-xe-cong-nghe-chay-bang-xe-dien-196250718204857127.htm