Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường sắt sẽ kế thừa có chọn lọc những quy định trong lĩnh vực đường sắt còn phù hợp của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP và Nghị định số 123/2021/NĐ-CP; khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện công tác xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đường sắt; bảo đảm mọi hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đường sắt phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm minh.
Đề xuất tăng mức phạt với hành vi ném đất đá lên tàu trong dự thảo nghị định về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đường sắt.
Dự thảo nghị định gồm 4 chương và 52 điều. Để bảo đảm phù hợp với các quy định tại Luật Đường sắt 2025 và phù hợp với tổ chức bộ máy theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Xử lý vi phạm hành chính 2025, Luật Thanh tra 2025 dự thảo Nghị định sửa đổi, hoàn thiện các quy định.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung một số hành vi vi phạm thi công, bảo trì công trình trong phạm vi đất dành cho kết cấu hạ tầng đường sắt; Tăng mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm về vận chuyển quá số người được phép chở; Sửa đổi, bổ sung thẩm quyền xử phạt phù hợp với tổ chức chính quyền hai cấp, về tổ chức, hoạt động của thanh tra gồm: phân định cụ thể thẩm quyền xử phạt của: Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Cảnh sát giao thông, Cảnh sát cơ động, Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn Công an, Trưởng trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất, Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam, Giám đốc Sở Xây dựng, Trưởng đoàn kiểm tra của Bộ Xây dựng, Trưởng đoàn kiểm tra của Cục Đường sắt Việt Nam.
Đồng thời quy định chi tiết về thủ tục xử phạt như cụ thể hóa quy trình xử lý vi phạm phát hiện qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ. Đồng thời đã bổ sung nguyên tắc xử phạt đối với các hành vi vi phạm trùng nhau. Cụ thể, bổ sung một số hành vi vi phạm về đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống đường sắt; Xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn đường sắt đối với đường sắt đô thị.
Dự thảo Nghị định lược bỏ quy định xử phạt các hành vi vi phạm quy định về quản lý an toàn đường sắt đô thị do Luật Đường sắt 2025 không quy định về Giấy chứng nhận thẩm định hồ sơ an toàn hệ thống đường sắt đô thị mà chỉ quy định về quản lý an toàn hệ thống đường sắt.
Với hành vi vi phạm quy định về số người được phép chở, tải trọng cho phép chở của phương tiện giao thông đường sắt, tải trọng cho phép khai thác của cầu đường, tại Điều 32 đề xuất tăng mức xử phạt. Cụ thể, tại khoản 2 đề xuất nâng mức xử phạt tiền từ 3-5 triệu đồng lên 4-6 triệu đồng, để tăng cường tính tuân thủ pháp luật đồng thời loại trừ việc tính toán đến lợi ích khi doanh nghiệp xếp hàng quá tải trọng cho phép so với mức xử phạt khi phát hiện xử phạt đối với hành vi này. Khoản 3 đề xuất tăng mức phạt từ 5-10 triệu lên 10-20 triệu. Khoản 4 đề xuất tăng mức phạt từ 10-20 triệu đồng lên 40-50 triệu đồng. Đồng thời bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả. Buộc phải hạ tải trọng hàng hóa đã xếp lên toa xe, đúng theo công lệnh tải trọng đang áp dụng hiện hành để đảm bảo an toàn công trình đường sắt và an toàn giao thông đường sắt trong quá trình chuyên chở
Với các hành vi vi phạm quy định khác có liên quan đến an ninh, trật tự, an toàn giao thông đường sắt cũng đề xuất tăng mức phạt, thể hiện ở Điều 40. Cụ thể, phạt tiền từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với cá nhân có hành vi bán hàng rong trên tàu, dưới ga; Không chấp hành nội quy đi tàu; Ném đất, đá hoặc vật khác từ trên tàu xuống. Phạt tiền từ 400 nghìn đồng đến 600 nghìn đồng đối với cá nhân gây mất trật tự, an toàn trên tàu, dưới ga; Đổ, để rác thải sinh hoạt lên phương tiện giao thông đường sắt;Mang theo động vật có dịch bệnh vào ga, lên tàu... Phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng đối với cá nhân thực hiện hành vi ném gạch, đất, đá, cát hoặc các vật thể khác vào tàu. Phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng đối với cá nhân thực hiện hành vi đe dọa, xâm phạm sức khỏe của hành khách, nhân viên đường sắt đang thi hành nhiệm vụ.
Về thẩm quyền xử phạt của UBND các cấp cũng có sự điều chỉnh phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp đồng thời điều chỉnh nâng mức thẩm quyền xử phạt để phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính, Nghị định 189/2025/NĐ-C quy định về thẩm quyền xử phạt. Tại Điều 43 về thẩm quyền xử phạt của Công an nhân dân cũng đề xuất tăng mạnh, lên đến 75 triệu đồng...
Vũ Vũ