Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đề nghị xây dựng trường đại học chuẩn quốc tế tại Việt Nam. Ảnh: Quochoi.vn.
Chiều ngày 2/12/2025, thảo luận về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, cho rằng hiện nay giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp chưa thực sự đáp ứng đủ nhu cầu, thị trường lao động còn tụt hậu so với các nước phát triển và số lượng giáo dục, đào tạo của chúng ra rất hạn chế.
Đặc biệt, ông đề nghị cần xây dựng một trường đại học chuẩn quốc tế đào tạo giáo dục đại học. “Đây là một việc rất cần thiết. Tiêu chuẩn chúng ta đã đạt rồi tại sao không có Trung tâm đào tạo đại học quốc tế ở Việt Nam khiến con em chúng ta phải đi Singapore, Anh, Mỹ... để học, tốn ngân sách, tốn ngoại tệ rất nhiều. Trong khi đó, khả năng về trường, lớp chúng ta đạt được mà lại không xây dựng, không phát triển được”, đại biểu Phạm Văn Hòa góp ý.
Đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xây dựng một trung tâm đào tạo đại học quốc tế đạt chuẩn cấp khu vực ở Việt Nam. Từ đó, người Việt Nam có điều kiện học tại chỗ, có thể thuê giáo viên ở nước ngoài về dạy để không phải xuất ngoại.
Về nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất cho trường, lớp, đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm nguồn lực ở địa phương, nhất là đối với những địa phương thu ngân sách thấp, ví dụ như ở miền núi, Tây Nguyên, Đông Bắc, Tây Bắc, thậm chí cả đồng bằng ở Tây Nam Bộ.
Cũng quan tâm đến giáo dục đại học, đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên, cho biết chương trình có nêu về mục tiêu cụ thể đến năm 2030 có 8 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 200 trường đại học hàng đầu châu Á, và 1 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số ngành, lĩnh vực trọng điểm; hình thành 10 trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm.
Đại biểu cho rằng các nội dung này cũng phù hợp và được nêu trong Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị. Đây là định hướng cho các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu trong nước để phấn đấu phát triển vươn lên vị trí cao trong khu vực và trên thế giới với các bảng xếp hạng uy tín.
Đây cũng là một công việc cần có tính kỹ thuật và hoàn toàn có thể thực hiện khi có phương pháp quản trị chuyên nghiệp. Song, đại biểu đề nghị ngành Giáo dục và Đào tạo đưa ra giải pháp đột phá để thực hiện.
Ban soạn thảo chương trình cần xem xét lại mục tiêu đặt ra, đặc biệt khung chuẩn nào để lượng giá, từ đó có thể đầu tư nguồn lực cho phù hợp. Đặc biệt, thách thức lớn đặt ra là làm sao để thứ hạng này phải phản ánh đúng được thực chất chứ không rơi vào bẫy thành tích.
Đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên. Ảnh: Quochoi.vn.
Góp ý thêm, đại biểu Lê Minh Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ đề nghị cần nghiên cứu điều chỉnh phương thức quản lý nhà nước, quản trị hoạt động giáo dục nghề nghiệp và đào tạo đại học theo nguyên tắc thị trường có sự điều tiết và định hướng của Nhà nước một cách mạnh mẽ hơn.
Cơ quan quản lý nhà nước phải có đánh giá dự báo xu hướng và nhu cầu nhân lực bằng con số cụ thể, cả về tổng thể cũng như từng lĩnh vực.
Theo đại biểu, thực tiễn cho thấy nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực công khá ổn định nên dễ dự báo, nhưng thị trường lao động trong khu vực sản xuất, kinh doanh có sự biến động rất linh hoạt gắn với nhu cầu thị trường. Vì thế, khu vực này rất cần được quan tâm, phải xem là cung cấp cái thị trường cần chứ không phải là cái chúng ta có.
Theo đó, cơ quan quản lý nhà nước cũng phải khảo sát, thu thập và quản trị thông tin nhu cầu thị trường để kiến tạo, định hướng cung cấp nguồn nhân lực bằng các công cụ và chính sách phù hợp.
Đặc biệt, để đào tạo nghề hoặc là giáo dục đại học cũng cần một khoảng thời gian khá dài thì mới xong được chương trình. Nếu không quản trị hợp lý có thể dẫn đến tập trung đào tạo quá nhiều cho lĩnh vực mới so với nhu cầu, mà giảm bớt mức độ quan tâm với các lĩnh vực nền tảng về truyền thống, có lợi thế.
Vì vậy, phải xác định cơ cấu, quy mô giáo dục đào tạo hợp lý, tránh tình trạng thừa thầy, thiếu thợ, hoặc học xong không tìm được việc làm, hoặc phải làm trái ngành nghề.
Từ chủ trương của Đảng xác định cơ sở giáo dục đại học đóng vai trò nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của các vùng và địa phương, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu cho các ngành, lĩnh vực trọng điểm, đại biểu nhấn mạnh rất cần phân bổ nguồn lực và có chính sách phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng khu vực.
Phúc Minh