Văn kiện dày 22 trang vừa mới được ông D.Trump công bố không chỉ bao hàm sự điều chỉnh chiến lược trong chính sách mà còn là bước ngoặt chiến lược đối với nước Mỹ về đối ngoại và an ninh quốc gia. Nhiều nội dung trong đó đã và đang được ông D.Trump cùng cộng sự triển khai thực hiện và thời gian tới sẽ có thêm nhiều nội dung khác.
Chiến lược an ninh quốc gia mới này của Washington sẽ không chỉ có danh nghĩa thuần túy và tồn tại trên giấy như nhiều chiến lược an ninh quốc gia trước đó mà sẽ chi phối mạnh mẽ và dẫn dắt quan điểm chính sách và hành động cầm quyền của người đứng đầu Nhà Trắng trong thời gian tới.
Với chiến lược mới này, ông D.Trump đã định vị lại nước Mỹ trong thế giới hiện đại. Theo đó, nước Mỹ từ nay sẽ "không quản" hay "không bao đồng" tất tần tật mọi chuyện của thế giới mà chỉ tập trung vào những chuyện động chạm đến lợi ích của nước Mỹ theo tinh thần của khẩu hiệu "Nước Mỹ trước hết".
Trong chiến lược này, ông D.Trump thu hẹp phạm vi định nghĩa lợi ích cơ bản cho nước Mỹ, cụ thể là giờ chỉ còn bảo đảm an ninh nội địa, tự chủ chiến lược về kinh tế và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Một bước ngoặt chiến lược khác nữa trong chiến lược mới này là xác định lại ưu tiên khu vực địa lý trong chính sách đối ngoại và an ninh. Cụ thể ở đây là không dành ưu tiên chính sách cao như trước cho khu vực châu Âu và khu vực Trung Đông, vùng Vịnh mà chuyển sang dành trước hết cho khu vực Trung và Nam Mỹ, tiếp theo đó là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Bước ngoặt chiến lược này cũng là lý do chính để ông D.Trump xây dựng ra cái gọi là "Hệ luận Donald Trump" cho "Học thuyết Monroe".
Năm 1823, Tổng thống Mỹ James Monroe đưa ra học thuyết này nhằm biến khu vực Trung và Nam Mỹ, hay còn được gọi là khu vực Tây bán cầu, thành khu vực ảnh hưởng riêng của Mỹ, như "sân sau" của Mỹ để ngăn chặn các chính quyền thực dân ở châu Âu tái thuộc địa hóa khu vực Trung và Nam Mỹ. Năm 1904, Tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt đưa ra "Hệ luận Roosevelt" để Mỹ can thiệp quân sự trực tiếp vào các quốc gia trong khu vực Trung và Nam Mỹ. Năm 1965, Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson đưa ra "Hệ luận Johnson" để ngăn cản ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng sản ở khu vực này.
Bây giờ đến lượt ông D.Trump. "Hệ luận Donald Trump" nhằm mục đích không để cho Nga và Trung Quốc gây dựng, mở rộng ảnh hưởng ở khu vực Trung và Nam Mỹ. Ông D.Trump không những chỉ nhằm kiểm soát và khôi phục khu vực "sân sau của Mỹ" mà còn tạo cơ sở pháp lý, xây dựng nền tảng chính sách và chuẩn bị dư luận cho những hành động quân sự của Mỹ ở khu vực này, chẳng hạn như can thiệp quân sự vào Venezuela hay Colombia.
Trong chiến lược mới của ông D.Trump, Mỹ không còn coi Nga và Trung Quốc là kẻ thù hay địch thủ mà có tông điệu ôn hòa về họ, thể hiện Mỹ tranh thủ Nga, vừa cạnh tranh chiến lược, vừa thúc đẩy hợp tác với Trung Quốc. Đối với ông D.Trump, EU là mô hình liên kết gây hại cho thế giới và châu Âu là đối tác không có tương lai. Người đứng đầu nước Mỹ chủ ý chỉ trích EU về chính sách nhập cư để biện minh cho quan điểm và hành động rất quyết liệt trong vấn đề nhập cư ở Mỹ.
Chiến lược này làm thay đổi vị thế và ảnh hưởng của Mỹ trên thế giới, làm xáo trộn chính trị thế giới, buộc các đối tác phải có cách thích ứng sao cho bị tác động tiêu cực ít nhất và tận dụng lợi thế được nhiều nhất.
Đại sứ Trần Đức Mậu