Đồng minh không ngờ đến của Nga trong cuộc chiến UAV

8 giờ trướcBài gốc

Nga từ lâu đã xem thời tiết khắc nghiệt như một đồng minh phòng thủ. Vào năm 1812, hoàng đế Napoleon chỉ huy quân đội Pháp tấn công Nga, nhưng đại quân của ông đã bị đánh bại khi mùa đông ập đến khiến mặt đất trở nên lầy lội, không thể di chuyển, và hệ thống hậu cần cho quân đội sụp đổ.

Tương tự, Chiến dịch Barbarossa của Hitler trong giai đoạn 1941-1942 cũng bị những cơn mưa lớn, bùn lầy sâu và sau đó là cái lạnh cắt da, chặn đứng.

Ngày nay, trong cuộc chiến ở Ukraine, đặc biệt là cuộc chiến chống máy bay không người (UAV), Nga lại một lần nữa tìm đến đồng minh cũ - thời tiết khắc nghiệt, theo tờ The Conversation.

Lữ đoàn Cơ giới số 67 của Ukraine chuẩn bị phóng UAV. Ảnh: X

Vai trò của UAV với Ukraine

Việc Ukraine sử dụng rộng rãi các loại UAV nhỏ, giá rẻ đã làm thay đổi hoàn toàn chiến lược tấn công và phòng thủ trên toàn tuyến đầu.

Theo Viện Chiến tranh Hiện đại, khoảng 70% thương vong của Nga trên chiến trường là do UAV gây ra.

Ngoài việc tấn công trực tiếp, các UAV cỡ nhỏ còn đóng vai trò then chốt trong trinh sát, giám sát và thu thập tình báo. Nhờ vũ khí này, các đơn vị Ukraine có thể xác định mục tiêu và phối hợp tác chiến trên mặt đất với độ chính xác cao hơn nhiều. Hình ảnh từ trên không theo thời gian thực giúp các đơn vị pháo binh điều chỉnh hỏa lực nhanh chóng, khiến các đợt pháo kích trở nên chính xác hơn.

UAV đã trở thành “đôi mắt” và ngày càng là “đôi tay” của lực lượng mặt đất Ukraine, giúp tăng hiệu quả phòng thủ trước quân Nga, vốn đông hơn và thường được trang bị tốt hơn. Việc Ukraine sử dụng đại trà UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) và UAV cảm tử đã nâng cao đáng kể khả năng phòng thủ, làm suy yếu các đợt tấn công quy mô lớn của Nga nhờ dữ liệu ngắm bắn theo thời gian thực và các đòn đánh chính xác.

Cả hai bên trong cuộc chiến đều thường xuyên triển khai gây nhiễu điện tử, khiến các FPV điều khiển bằng sóng vô tuyến không thể hoạt động. Nga đã trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này.

Các biện pháp gây nhiễu làm gián đoạn liên kết vô tuyến và luồng hình ảnh mà phi công dựa vào để điều hướng và ngắm bắn. Điều này khiến lực lượng Ukraine - vốn phụ thuộc nặng nề vào UAV để bù đắp cho lợi thế của Nga - rơi vào thế bất lợi đáng kể.

Thời tiết xấu ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả UAV

Khi thời tiết xấu kết hợp với gây nhiễu điện tử, tác động đối với Ukraine trở nên nghiêm trọng hơn nhiều. Tuyết, sương mù, gió và giá lạnh vốn đã làm giảm khả năng hoạt động và tầm nhìn của UAV, qua đó thu hẹp đáng kể lợi thế công nghệ của Ukraine trong trinh sát trên không và tấn công chính xác bằng UAV trên chiến trường.

Ngược lại, Nga lại có lợi thế tương đối trong những điều kiện như vậy. Các hệ thống vũ khí cũ, nặng và đặt trên mặt đất của Nga - như xe tăng, pháo binh và xe bọc thép - chịu đựng thời tiết khắc nghiệt tốt hơn.

Chiến trường trong điều kiện ấy trở thành nơi chiến lược chiến tranh tiêu hao của Nga phát huy hiệu quả.

Các UAV bốn cánh quạt cỡ nhỏ nhẹ của Ukraine có thời gian bay hạn chế và dễ bị ảnh hưởng do thời tiết. Chẳng hạn, dòng DJI Mavic 3 được nhiều đơn vị Ukraine dùng để trinh sát tiền tuyến chỉ hoạt động hiệu quả trong khoảng nhiệt độ từ –10°C đến 40°C và gió dưới khoảng 12 mét/giây. Gió giật mạnh hoặc thời tiết đóng băng có thể nhanh chóng khiến loại UAV nhỏ này lệch khỏi đường bay.

Những hệ thống tiên tiến hơn của Ukraine, như UAV cánh cố định Shark, có thể hoạt động trong khoảng –15°C đến 45°C và chịu được gió lên tới 20 mét/giây. Tuy vậy, ngay cả UAV này cũng bị giới hạn trong điều kiện khô ráo, mưa hoặc tuyết có thể khiến Shark phải ngừng bay.

Trong điều kiện lạnh, pin cạn nhanh hơn, làm giảm cả thời gian bay lẫn phạm vi hoạt động. Hiện tượng đóng băng có thể khiến hàng loạt UAV phải nằm đất vì lớp băng khiến cánh quạt của UAV dày hơn, nặng hơn và kém khí động học hơn.

Các UAV cánh cố định cũng có thể bị đóng băng ở đầu cánh, làm thay đổi đặc tính bay, chẳng hạn giảm lực nâng, tăng lực cản, dễ mất lực nâng và giảm khả năng điều khiển. Sương mù và tuyết còn làm giảm tầm nhìn, khiến việc phát hiện hoặc theo dõi mục tiêu trở nên khó khăn.

Mưa và tuyết có thể làm giảm khả năng điều hướng hoặc khiến UAV bị rơi hoàn toàn. Ảnh: Madeleine Kelly/ZUMA/Alamy Live News

Cuộc tấn công của Nga

Trong tháng 10, Nga đã tính toán thời điểm tiến hành nhiều đợt tấn công quy mô lớn trên bộ trùng với thời tiết xấu. Chiến thuật này tận dụng điều kiện khiến khả năng phòng thủ bằng UAV của Ukraine suy giảm rõ rệt.

Sương mù, mưa và mây dày khiến các UAV trinh sát cỡ nhỏ hoạt động thiếu ổn định, thậm chí không thể cất cánh. Tầm nhìn giảm đến mức các đòn tấn công vào từng binh sĩ riêng lẻ trở nên kém hiệu quả hơn hẳn.

Về lý thuyết, các đồng minh của Ukraine có thể bù đắp phần nào thiệt hại này nhờ tình báo vệ tinh. Vệ tinh trinh sát của Mỹ vẫn có thể thu thập dữ liệu giá trị trong những ngày nhiều mây bằng cách sử dụng radar khẩu độ tổng hợp để phát hiện chuyển động trên mặt đất. Tuy nhiên, ngay cả những hệ thống tiên tiến này cũng không thể quan sát trực quan xuyên qua các tầng mây dày đặc hay những cơn mưa lớn.

Mùa đông vẫn chưa đến, nhưng cả các nhà hoạch định quân sự Ukraine lẫn Nga đều đang dõi theo thời tiết. Năng lực ứng phó của Ukraine sẽ tiếp tục bị thử thách trong những tháng sắp tới.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/dong-minh-khong-ngo-den-cua-nga-trong-cuoc-chien-uav-post878666.html