Drone cáp quang Nga 50 km đe dọa hậu cần Ukraine

3 giờ trướcBài gốc

Ukraine xác nhận Nga đã đưa vào chiến trường các drone FPV điều khiển qua cáp quang với tầm hoạt động tới 50 km. Theo Phó thủ tướng thứ nhất kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi số Mykhailo Fedorov, các hệ thống này ảnh hưởng nghiêm trọng tới mạng lưới hậu cần của Ukraine do gần như miễn nhiễm với gây nhiễu vô tuyến.

Thông số và công nghệ điều khiển bằng cáp quang

Drone cáp quang là loại FPV giá vài trăm USD, có thể mang lượng thuốc nổ đủ phá hủy mục tiêu giá trị cao như xe tăng. Thay vì liên kết vô tuyến vốn dễ bị gây nhiễu trên chiến trường, chúng dùng cuộn dây cáp quang mảnh và dài để duy trì tín hiệu điều khiển ổn định, nhờ đó gần như miễn nhiễm trước các biện pháp tác chiến điện tử.

Fedorov cho biết tầm 50 km vượt xa phần lớn các mẫu drone cáp quang từng ghi nhận trước đây. Trên thực tế, loại này thường có tầm 10–25 km, song cả Nga và Ukraine đều tìm cách mở rộng phạm vi.

Ông Mykhailo Fedorov thông báo Nga đã đưa drone cáp quang tầm xa ra chiến trường - Ảnh: Getty Images

Tác chiến điện tử và vì sao cáp quang là lựa chọn

Tác chiến điện tử sử dụng năng lượng điện từ (sóng vô tuyến, radar, tín hiệu liên lạc…) để gây nhiễu, đánh lừa hoặc vô hiệu hóa hệ thống điện tử đối phương, đồng thời bảo vệ hệ thống của mình. Khi gây nhiễu vô tuyến trở nên phổ biến, liên kết radio giữa phi công và drone FPV dễ bị cắt, buộc các bên tìm giải pháp cáp quang để duy trì điều khiển.

Tác động chiến thuật tới hậu cần Ukraine

Fedorov cho hay sự xuất hiện của các drone cáp quang tầm xa “ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống hậu cần”. Một số khu vực tiền tuyến buộc phải che phủ các tuyến tiếp tế bằng lưới ngụy trang để giảm nguy cơ bị tấn công từ trên không. Theo ông, các vụ việc về drone tầm 50 km xuất hiện rải rác, chủ yếu tại Donetsk, trong đó có Pokrovsk.

Về phòng vệ trực tiếp, cách thường được nêu là dùng súng ngắn bắn hạ, nhưng đòi hỏi phát hiện sớm, phản ứng nhanh và độ chính xác cao.

Drone cáp quang được nối với người điều khiển bằng cuộn dây cáp dài và mảnh - - Ảnh: Getty Images

Điểm yếu và thách thức vận hành

Fedorov đánh giá các drone này “dễ bị gió ảnh hưởng, nặng nề và gặp nhiều chướng ngại vật”. Cuộn cáp lớn làm giảm tốc độ, tăng nguy cơ vướng và rối; dây lại rất mỏng nên dễ hư hỏng. Trọng lượng cáp buộc phải giảm kích thước đầu đạn; nếu tăng kích thước khung để gánh tải, drone sẽ kém linh hoạt và chi phí cao hơn. Một quan chức am hiểu đổi mới quân sự của Ukraine cũng lưu ý dây cáp dài làm tăng rủi ro va chạm với chướng ngại vật trên đường bay.

Tháng 10, Viện Nghiên cứu Chiến tranh từng ghi nhận nhà phát triển Nga giới thiệu biến thể 50 km, nhưng chi tiết khi đó chưa được xác thực. Theo Fedorov, Ukraine mới nghe về các ca 50 km trong vài tuần gần đây và việc sử dụng chưa thường xuyên vì khó vận hành.

Dây cáp quang rất mỏng và dễ bị rối trên chiến trường - Ảnh: Getty Images

Đối sách của Ukraine và xu hướng tự động hóa

Fedorov cho biết Ukraine đang thử nghiệm thiết bị đánh chặn va chạm trực tiếp, phục kích và cắt đứt cáp để làm rơi drone. Ông cho rằng quá trình đối phó có thể đẩy chiến trường tiến tới giai đoạn drone tự động, nơi trí tuệ nhân tạo điều hướng và ra quyết định mà không cần điều khiển trực tiếp.

Nỗ lực tăng tầm bay từ phía Ukraine

Tháng 8, công ty Fold giới thiệu drone cáp quang có thể bay 100 km, gấp đôi nhiều mẫu hiện nay. Đồng sáng lập Volodymyr nói tiền tuyến đã giãn cách, mục tiêu giá trị cao lùi sâu, nên tầm 10–15 km không còn đủ; Fold đang nghiên cứu các phiên bản 40–50 km và thế hệ 50–100 km trong vài tháng tới. Trước đó, hãng từng phát triển các mức 5 km, 15 km và 25 km.

Chuyên gia Samuel Bendett (Trung tâm Phân tích Hải quân) cho biết cả Nga và Ukraine đều nghiên cứu cuộn cáp 40 km và có bằng chứng tiền tuyến cho thấy các đòn tấn công như vậy. Tuy nhiên, ông cảnh báo việc mở rộng tầm bay sẽ kéo theo thách thức kỹ thuật và môi trường đáng kể.

Drone cáp quang chống gây nhiễu của Nga bay xa 50 km, đe dọa hậu cần Ukraine (1)

Đánh giá khách quan

Drone cáp quang mang lại ưu thế kháng gây nhiễu và mở rộng tầm tác chiến với chi phí nền tảng thấp, nhưng phải đánh đổi tốc độ, tính cơ động và uy lực đầu đạn do ràng buộc bởi dây cáp. Các tuyên bố về tầm 50–100 km đang dần xuất hiện song vẫn đi kèm thách thức vận hành. Cả hai phía đều vừa triển khai vừa thử nghiệm đối sách, cho thấy chiến trường tiếp tục là nơi thúc đẩy nhanh vòng đời công nghệ drone.

CTVX

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/drone-cap-quang-nga-50-km-de-doa-hau-can-ukraine-402680.html