Làm rõ hơn về vấn đề này, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) TP.HCM cho hay Nghị quyết 98/2023/QH15 đã quy định nhà đầu tư chiến lược có nghĩa vụ giải ngân vốn đầu tư trong thời hạn 5 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư.
Theo đó, Bộ KH&ĐT yêu cầu nhà đầu tư chiến lược trong dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ có nghĩa vụ hoàn tất đầu tư toàn bộ bến cảng và giải ngân toàn bộ tổng vốn đầu tư đăng ký (không thấp hơn 50.000 tỷ đồng) trong vòng 5 năm để đáp ứng yêu cầu tại Nghị quyết 98.
Thực tế, tổng mức đầu tư dự án do Liên danh CTCP Cảng Sài Gòn và Terminal Investment Limited Holding S.A lập và được Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư là hơn 113.500 tỷ đồng, tương đương 4,8 tỷ USD. Thời gian thực hiện là 22 năm, bao gồm tổng cộng 15-19 cầu cảng và 4 bến sà lan.
Trong đó, giai đoạn 1 đến năm 2030 đầu tư xây dựng 2-4 cầu cảng và 2 bến sà lan với kinh phí 38.500 tỷ đồng.
Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 cũng định hướng khu bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đến 2030 sẽ hoàn tất 2-4 bến cảng, đáp ứng nhu cầu hàng hóa từ 28,8 đến 57,6 triệu tấn (2,4-4,8 triệu TEUs).
"Việc yêu cầu nhà đầu tư hoàn tất đầu tư tất cả giai đoạn của dự án và giải ngân toàn bộ vốn đầu tư trong 5 năm sẽ dẫn đến nguy cơ phá vỡ quy hoạch chi tiết nói trên, phá vỡ phương án tài chính của dự án, không phù hợp với nhu cầu, khả năng hấp thụ của thị trường và ảnh hưởng trực tiếp đến việc hoạt động của các cảng lân cận đã được tính toán trong quy hoạch được duyệt", Sở KH&ĐT khẳng định.
Tại Văn bản giải trình hồi tháng 10/2024, liên danh nhà đầu tư cũng chỉ cam kết trong 5 năm hoàn tất việc đầu tư giai đoạn I và II, gồm 4 bến cảng, với tổng mức đầu tư 34.432 tỷ đồng (khoảng 1,5 tỷ USD).
Bộ KH&ĐT cũng nhận định yêu cầu giải ngân toàn bộ vốn đầu tư của dự án trong vòng 5 năm như vậy sẽ tạo áp lực tài chính và tiến độ giải ngân đối với nhà đầu tư.
Do đó, để đảm bảo cơ sở triển khai, Thủ tướng đã giao UBND TP.HCM tổng hợp các vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện theo Nghị quyết 98 (nếu có), đặc biệt liên quan đến tiến độ giải ngân vốn và báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội nghiên cứu, xem xét, sửa đổi, bổ sung Nghị quyết nhằm phù hợp với thực tế triển khai.
Vì vậy, trên cơ sở tham khảo Nghị quyết về cơ chế đặc thù của Đà Nẵng (đối với dự án bến cảng Liên Chiểu), Sở KH&ĐT TP.HCM đang phối hợp với các sở ngành, tham mưu UBND TP có văn bản báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội nghiên cứu, xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98.
Chủ trương đầu tư dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ tại cù lao Gò Con Chó, huyện Cần Giờ, TP.HCM quy mô khoảng 571 ha được phê duyệt vào tháng 1 vừa qua. Thủ tướng giao UBND TP.HCM chỉ đạo cơ quan chuyên môn xác định cụ thể tổng vốn đầu tư của dự án theo đề xuất của nhà đầu tư, song vốn dự kiến không thấp hơn 50.000 tỷ đồng.
Nhà đầu tư dự án sẽ được lựa chọn theo các quy định hiện hành. Thời gian hoạt động của dự án là 50 năm kể từ ngày có quyết định chủ trương đầu tư. Nhà đầu tư cũng không được chuyển nhượng dự án trong thời gian 5 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Lan Anh