Du khách chụp ảnh một rào chắn chống tăng được sơn màu cờ Ukraine ở Kiev, Ukraine, ngày 24/8. Ảnh: Getty.
Trong khi ngành du lịch của Ukraine bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc xung đột với Nga, một số hướng dẫn viên năng động đã tìm thấy một nguồn thu nhập mới - đưa những khách du lịch phương Tây tò mò đi tham quan các chiến trường và địa điểm ném bom, đôi khi với mức phí cắt cổ.
Theo nhiều báo cáo của phương tiện truyền thông phương Tây trong năm qua, có khoảng một chục công ty như vậy phục vụ cho thị trường được gọi là “du lịch đen”. Một trong những công ty đó, WarTours Ukraine, đã nói với hãng thông tấn AFP của Pháp tuần này rằng họ đã có khoảng 30 khách hàng kể từ tháng 1, chủ yếu là người Mỹ và người châu Âu.
Theo trang web của mình, WarTours sẽ cho du khách xem "thiết bị quân sự bị phá hủy" và "hậu quả của các cuộc tấn công bằng tên lửa" xung quanh thủ đô Kiev với giá 150 EUR (158 USD). Với giá 250 EUR, công ty sẽ đưa khách du lịch đến các thị trấn Irpin và Bucha để xem "nghĩa trang xe hơi bị phá hủy" và nghe những câu chuyện về chiến tranh.
Với mức phí không được tiết lộ, WarTours sẽ đưa du khách đến Kharkov, nơi quân đội Nga đã tiêu diệt ít nhất 40 chiến binh nước ngoài của đơn vị dân tộc chủ nghĩa Ukraine Kraken khét tiếng trong một cuộc tấn công bằng tên lửa vào tuần trước.
Mỗi tour đều có thành phần tuyên truyền, trong đó WarTours hứa hẹn sẽ có những cuộc gặp gỡ với "các nhân chứng về tội ác của Nga" và "hướng dẫn viên được chứng nhận [người] sẽ cho bạn biết mọi thứ bạn cần biết về chiến tranh".
Người đồng sáng lập WarTours Dmitry Nikiforov nói với AFP rằng công việc kinh doanh của ông "không phải vì tiền, mà là về việc tưởng niệm chiến tranh".
Các công ty lữ hành khác cũng đồng tình với tuyên bố của ông, trong đó Capital Tours có trụ sở tại Kiev nói với hãng thông tấn Pháp rằng gói du lịch có tên “Những nỗi kinh hoàng của sự chiếm đóng của Nga” trị giá 120 EUR của họ nhằm mục đích "ngăn chặn điều này xảy ra một lần nữa". Cả hai công ty đều quyên góp một phần thu nhập của họ cho quân đội Ukraine.
Chính phủ Ukraine dường như đã nhận ra giá trị tuyên truyền của việc đưa xe buýt chở đầy du khách phương Tây đến các địa điểm mà họ cho là xảy ra tội ác chiến tranh.
Mariana Oleskiv, người đứng đầu Cơ quan Phát triển Du lịch Quốc gia, nói với AFP rằng cơ quan của bà cung cấp chương trình đào tạo cụ thể cho hướng dẫn viên và đang chuẩn bị "các tour du lịch tưởng niệm" tại Kiev và các vùng xung quanh.
Nga khẳng định rằng vụ thảm sát dân thường mà Ukraine cáo buộc xảy ra tại Bucha vào tháng 3/2022 là một hoạt động đánh lạc hướng của Ukraine nhằm phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra tại Istanbul vào thời điểm đó.
Moscow khẳng định rằng các vụ giết người diễn ra sau khi lực lượng của họ rời khỏi thị trấn và đã kêu gọi Liên hợp quốc điều tra vụ việc. Nga cáo buộc Ukraine âm mưu một hoạt động tương tự ở Irpin trước khi lực lượng của họ rời khỏi thành phố vào tháng 4/2022.
Vài ngày sau khi Nga rút quân, quân đội Ukraine tuyên bố đã tìm thấy hàng trăm thi thể, mà Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã được kéo ra khỏi nhà xác và vứt trên đường phố để truyền thông phương Tây đưa tin.
Trong khi WarTours và Capital Tours tính một khoản phí khiêm tốn cho các dịch vụ của họ và tránh đi đến tiền tuyến, các công ty khác lại ít thận trọng hơn.
Một công ty được The Telegraph liên hệ vào tháng 8 cung cấp "chuyến tham quan chiến tranh" kéo dài một tuần với giá 3.600 EUR, trong khi những công ty khác được AFP liên hệ tổ chức các chuyến tham quan kéo dài nhiều ngày đến khu vực diễn ra cuộc phản công thất bại năm 2023 của Ukraine với giá 3.300 EUR.
Một công ty khác trước đây từng tổ chức tour tham quan Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl (NPP) đã thông báo rằng họ đã nhận đặt chỗ cho các chuyến tham quan Nhà máy điện hạt nhân Kursk, mặc dù cơ sở này nằm sâu bên trong khu vực Kursk của Nga. Quân đội Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ vào khu vực Kursk vào tháng 8.
Mặc dù Nhà máy điện hạt nhân Kursk vẫn nằm dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nga, công ty này tuyên bố rằng họ đã nhận được đơn đặt tour du lịch đến thăm nhà máy từ khách du lịch ở Mỹ và Vương quốc Anh.
Huyền Chi