Dự luật mới của Ảrập Xêút: Hiện đại hóa cơ chế giải quyết tranh chấp

2 ngày trướcBài gốc

Nguồn: tamimi.com

Khi được thông qua và ban hành, luật mới sẽ thay thế toàn bộ luật hiện hành và bắt đầu áp dụng sau 30 ngày kể từ khi được đăng Công báo, mở ra chương mới trong hành trình quốc tế hóa hoạt động trọng tài của vương quốc.

Tăng cường hiệu lực phán quyết và mở rộng thẩm quyền trọng tài

Một trong những thay đổi quan trọng nhất của dự thảo luật là việc lần đầu tiên đưa ra định nghĩa rõ ràng về “phán quyết trọng tài”. Trong khi Luật Trọng tài hiện hành không đưa ra định nghĩa về “phán quyết”, dự thảo luật đã làm rõ khái niệm này, bao gồm mọi quyết định của hội đồng trọng tài về nội dung tranh chấp cũng như các biện pháp tạm thời, kể cả phán quyết từng phần hoặc phán quyết tạm thời, ngoại trừ các quyết định thuần túy về thủ tục. Dự thảo cũng quy định phán quyết có giá trị chung thẩm và được thi hành theo các điều kiện tương tự luật hiện hành, nhưng không còn yêu cầu các bên phải chứng minh đã nộp phán quyết lên tòa án trước khi yêu cầu cưỡng chế. Việc đưa rõ phán quyết tạm thời và từng phần vào định nghĩa chính thức đồng nghĩa với việc các quyết định này, như lệnh áp dụng biện pháp khẩn cấp, sẽ có thể được thi hành tại tòa án Ảrập Xêút.

Dự thảo cũng cho phép trọng tài viên có thể ký phán quyết ở bất kỳ nơi nào và ký điện tử, trừ khi có thỏa thuận khác. Cách tiếp cận này giúp bảo đảm hiệu lực phán quyết trong bối cảnh ngày càng phổ biến các hội đồng trọng tài có thành viên quốc tế làm việc từ xa. Dự thảo đồng thời bỏ thời hạn cứng 12 tháng để ban hành phán quyết. Thay vào đó, khi thỏa thuận trọng tài có quy định thời hạn, hội đồng có thể yêu cầu tòa án gia hạn và quyết định của tòa mang tính cuối cùng, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Một điểm tiến bộ khác là cơ chế sửa chữa sai sót để tránh việc phán quyết bị hủy. Tòa án theo dự thảo được quyền tạm đình chỉ thủ tục hủy phán quyết tối đa 60 ngày để hội đồng trọng tài có thể điều chỉnh, bổ sung hoặc sửa lại các nội dung bị xem là khiếm khuyết.

Dự thảo cũng đưa ra một định nghĩa mới về “Tòa Trọng tài”, bao gồm trọng tài viên duy nhất hoặc hội đồng trọng tài được chỉ định để giải quyết tranh chấp, và đặc biệt là có cả trọng tài viên khẩn cấp được bổ nhiệm theo quy tắc mà các bên đã thống nhất. Việc chính thức công nhận trọng tài viên khẩn cấp giúp dự thảo phù hợp với Quy tắc của Trung tâm trọng tài thương mại Ảrập Xêút (SCCA), đồng thời cho phép các bên nhanh chóng yêu cầu biện pháp khẩn cấp tạm thời khi cần.

Linh hoạt hơn trong cấu trúc hội đồng trọng tài, mở rộng phạm vi thỏa thuận trọng tài

Dự thảo bỏ yêu cầu trọng tài viên chính hoặc trọng tài viên duy nhất phải có bằng đại học về luật Hồi giáo Shari’a, vốn từng bị coi là hạn chế khả năng lựa chọn những chuyên gia kỹ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng, năng lượng hay tài chính. Khi rào cản này được gỡ bỏ, các bên có thể tự do bổ nhiệm trọng tài viên có kiến thức sát với vấn đề tranh chấp. Mặt khác, dự thảo cũng cho phép các bên tự thỏa thuận về quốc tịch của trọng tài viên sẽ chủ trì phiên tòa trọng tài của mình, một quy định mà luật cũ không đề cập.

Liên quan đến việc thành lập hội đồng trọng tài, dự thảo giữ nguyên nguyên tắc số lượng trọng tài viên phải là số lẻ nhưng làm rõ rằng thỏa thuận quy định số chẵn sẽ không bị vô hiệu. Thay vào đó, các bên chỉ cần bổ sung một trọng tài viên để bảo đảm số lượng lẻ theo luật. Nếu các bên không thỏa thuận, mặc định hội đồng sẽ chỉ có một trọng tài viên. Trong trường hợp hội đồng trọng tài không đạt được quyết định theo đa số, chủ tịch hội đồng có quyền đơn phương ban hành phán quyết, kèm với ý kiến bất đồng của các trọng tài viên còn lại, trừ khi các bên thống nhất phương án khác.

Một cải cách nền tảng khác là sự xuất hiện của nguyên tắc kompetenz-kompetenz, cho phép hội đồng trọng tài tự mình xem xét và quyết định các phản đối liên quan đến thẩm quyền của chính hội đồng, bao gồm các phản đối về việc chấm dứt, vô hiệu hoặc việc tranh chấp không thuộc phạm vi thỏa thuận trọng tài.

Ngoài ra, dự thảo luật quy định mới rằng, bất kể địa điểm trọng tài được xác định ở đâu, hội đồng trọng tài vẫn có thể họp “trực tuyến thông qua công nghệ hiện đại, trừ khi các bên có thỏa thuận khác. Quy định mới này mang lại sự linh hoạt và hiệu quả cao hơn trong thủ tục, đặc biệt đối với các tranh chấp xuyên biên giới hoặc trong trường hợp có hạn chế về mặt hậu cần.

Trong lĩnh vực thỏa thuận trọng tài, dự thảo tiếp tục yêu cầu thỏa thuận phải được lập “bằng văn bản” nhưng mở rộng khái niệm này bao gồm cả các cam kết được thể hiện qua lời nói, hành vi, trao đổi thư từ hoặc giao tiếp số. Điều này buộc các bên trong quá trình đàm phán phải thận trọng hơn để tránh vô tình hình thành cam kết trọng tài ngoài ý muốn. Ngoài ra, dự thảo quy định luật điều chỉnh thỏa thuận trọng tài sẽ là luật do các bên lựa chọn, hoặc nếu không lựa chọn, sẽ theo pháp luật của nơi đặt trụ sở trọng tài, thay vì trao quyền cho hội đồng tự quyết định như trước.

Một điểm tiến bộ đáng kể khác là lần đầu tiên Ảrập Xêút đưa vào luật quy định về sáp nhập bên thứ ba và hợp nhất vụ việc trọng tài nếu thỏa thuận trọng tài cho phép và tất cả các bên được bảo đảm quyền trình bày ý kiến. Bên cạnh đó, quy tắc về thông báo cũng được hiện đại hóa khi công nhận địa chỉ email như một địa chỉ hợp lệ và xem việc gửi thông báo qua phương tiện điện tử là thông báo có hiệu lực. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thời hạn phản đối vi phạm luật hoặc thỏa thuận trọng tài đã được rút ngắn xuống còn 15 ngày.

Linh Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-luat-moi-cua-arap-xeut-hien-dai-hoa-co-che-giai-quyet-tranh-chap-10399583.html