Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi): Rõ trách nhiệm, thống nhất đầu mối, bảo đảm công tác thi hành án liền mạch

2 giờ trướcBài gốc

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Quy định cụ thể quyền hạn của Công an cấp xã trong thi hành án tại cộng đồng

Thảo luận dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), các ĐBQH cho rằng, dự thảo Luật đã thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; thực hiện đúng chủ trương đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; khắc phục những hạn chế, khó khăn, vướng mắc, bất cập qua thực tiễn thi hành Luật Thi hành án hình sự năm 2019.

Quan tâm quy định về thực hiện quyết định thi hành án phạt tù đối với người bị kết án đang tại ngoại, ĐBQH Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) nhận thấy, tại khoản 4, Điều 17 quy định trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thi hành án, người chấp hành án phải có mặt tại trụ sở Công an cấp xã hoặc cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu được chỉ định trong quyết định thi hành án để làm thủ tục đi chấp hành án.

ĐBQH Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ rõ, quy định này chưa xác định rõ trách nhiệm của Công an cấp xã sau khi tiếp nhận người đến trình diện. Trong khi, thực tiễn cho thấy, sự thiếu rõ ràng này dẫn đến tình trạng lúng túng, thiếu thống nhất tại nhiều địa phương trong các khâu quan trọng như lập biên bản, tiếp nhận, hoàn thiện hồ sơ, đặc biệt là gây khó khăn trong việc bàn giao người, khiến hồ sơ bị chậm trễ, ảnh hưởng đến thời điểm chính thức bắt đầu chấp hành án.

Mặt khác, điều này có thể khiến mỗi địa phương áp dụng một quy trình khác nhau, gây mất tính đồng bộ trong toàn hệ thống, khó quản lý hồ sơ, tăng nguy cơ bỏ lọt hoặc thất thoát những đối tượng phải thi hành án, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình trật tự, an ninh, cũng như hiệu quả thi hành bản án.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của Công an cấp xã sau khi tiếp nhận người bị kết án đến chấp hành án tại địa bàn quản lý. “Cần quy định rõ Công an cấp xã có trách nhiệm lập biên bản tiếp nhận, hoàn thiện hồ sơ và bàn giao người cùng hồ sơ liên quan cho trại tạm giam hoặc phân trại tạm giam gần nhất để tổ chức thi hành án theo quy định. Việc bổ sung này sẽ làm rõ trách nhiệm, thống nhất đầu mối và bảo đảm công tác triển khai được liền mạch, hiệu quả”, đại biểu nói.

Cũng liên quan đến thẩm quyền của Công an xã, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh chỉ rõ, tại khoản 1 Điều 19 dự thảo Luật đã quy định trách nhiệm của các Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cấp quân khu trong việc thi hành quyết định hoãn chấp hành án. Tuy nhiên, dự thảo Luật hiện chưa quy định rõ trách nhiệm của Công an cấp xã trong công tác này.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Việc không rõ trách nhiệm của Công an cấp xã có thể làm quá trình thông báo quyết định hoãn, quản lý cư trú và giám sát người được hoãn thi hành án sẽ bị gián đoạn hoặc không có đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp tại cơ sở.

Điều này cũng sẽ gây khó khăn cho các cơ quan thi hành án cấp trên, dẫn đến sự áp dụng không thống nhất giữa các địa phương, làm mất đi tính logic nội tại của luật, khiến việc quản lý đối tượng hoãn thi hành án trở nên lỏng lẻo và kém hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro về an ninh, trật tự và giảm hiệu quả, hiệu lực của quyết định hoãn án do tòa án ban hành.

Do vậy, đại biểu đề nghị xem xét, bổ sung cụm từ "công an cấp xã" vào khoản 1 Điều 19 để bảo đảm tính logic của luật, phù hợp với phân cấp nhiệm vụ và tránh việc áp dụng khác nhau giữa các địa phương.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Làm rõ phạm vi áp dụng biện pháp lao động tại cộng đồng

Theo quy định tại khoản 2 Điều 87 và khoản 2 Điều 96 của dự thảo Luật, khi người chấp hành án treo, cải tạo không giam giữ khi vắng mặt tại nơi cư trú thì sẽ phải có đơn xin phép và được sự đồng ý của Công an cấp xã; trường hợp Công an cấp xã không đồng ý thì phải trả lời bằng văn bản.

ĐBQH Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) chỉ rõ, dự thảo Luật chỉ quy định trường hợp Công an cấp xã không đồng ý thì mới trả lời bằng văn bản, còn trường hợp đồng ý chưa rõ trả lời bằng hình thức nào? Theo đại biểu, quy định như vậy là chưa đầy đủ, chưa thể hiện ý chí của cơ quan quản lý, giám sát người chấp hành án treo, và có thể dẫn đến xác định vi phạm nghĩa vụ của người chấp hành án treo không chính xác.

ĐBQH Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung mọi trường hợp đồng ý hay không đồng ý của Công an cấp xã đều phải thể hiện bằng văn bản, làm căn cứ xác định người chấp hành án có vi phạm nghĩa vụ trong thời gian chấp hành án treo không.

Tại khoản 5, Điều 98 của dự thảo Luật quy định “Người chấp hành án không có việc làm hoặc bị mất việc làm trong thời gian chấp hành án thì phải thực hiện một số công việc lao động phục vụ cộng đồng”.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương nhận thấy, quy định này về cơ bản vẫn giữ như hiện hành. Nhưng, theo quy định tại khoản 3 Điều 36 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, 2025 (Cải tạo không giam giữ) thì trong thời gian chấp hành án, người bị kết án phạt cải tạo không giam giữ phải thực hiện một số nghĩa vụ theo các quy định về cải tạo không giam giữ và bị khấu trừ một phần thu nhập từ 05% đến 20% để sung quỹ nhà nước. Việc khấu trừ thực hiện hàng tháng. Trong trường hợp đặc biệt, Tòa án có thể cho miễn việc khấu trừ thu nhập, nhưng phải ghi rõ lý do trong bản án.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Với các quy định nêu trên, đại biểu cho rằng, không phải mọi trường hợp người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ đều bị khấu trừ thu nhập mà việc khấu trừ hay không khấu trừ sẽ được ghi rõ trong bản án. Quy định tại khoản 5, Điều 98 của dự thảo Luật nếu không làm rõ sẽ áp dụng cho tất cả người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ hay chỉ áp dụng đối với người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ bị khấu trừ thu nhập.

Cho rằng “không có việc làm hay bị mất việc làm có thể liên quan đến việc thực hiện khấu trừ thu nhập với người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ”, đại biểu Huỳnh Thanh Phương đề nghị xem xét bổ sung vào khoản 5 Điều 98 quy định rõ trường hợp người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ bị khấu trừ thu nhập, nhưng trong quá trình chấp hành án không có việc làm hoặc bị mất việc làm thì phải thực hiện một số công việc lao động phục vụ cộng đồng.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-thi-hanh-an-hinh-su-sua-doi-ro-trach-nhiem-thong-nhat-dau-moi-bao-dam-cong-tac-thi-hanh-an-lien-mach-10395346.html