Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi): Cắt giảm thủ tục, đổi mới tư duy quản lý xây dựng

7 giờ trướcBài gốc

Tiêu chí minh bạch, không tạo kẽ hở cho tiêu cực

So với Luật hiện hành, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã quy định miễn giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình, giảm “tiền kiểm”, tăng “hậu kiểm” trong quản lý công trình xây dựng.

Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) chỉ ra thực tế, tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, xây vượt tầng, thay đổi công năng… đang diễn ra ở nhiều nơi. Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi công trình đã xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị phát hiện và xử lý. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ chuyên môn về xây dựng ở cấp xã hiện còn mỏng, phần lớn là kiêm nhiệm, không có đủ lực lượng để giám sát, phát hiện kịp thời vi phạm. Do vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung các cơ chế tăng cường “hậu kiểm”.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đánh giá cao tinh thần tăng hậu kiểm của dự thảo Luật, ĐBQH Lê Thu Hà (Lào Cai) nhấn mạnh, chuyển mô hình quản lý không chỉ là sửa thủ tục mà phải "tái thiết" tư duy quản lý theo hướng quản trị rủi ro, gắn trách nhiệm nhiều hơn cho người quyết định đầu tư, chủ đầu tư và nhà thầu.

Theo đại biểu Lê Thu Hà, cần quy định rõ tiêu chí áp dụng đối với từng trường hợp miễn giấy phép để tránh diễn giải khác nhau giữa các địa phương. Mở rộng miễn giấy phép để thuận lợi nhưng phải đi kèm các tiêu chí minh bạch để không tạo kẽ hở cho tiêu cực. Hậu kiểm chỉ hiệu quả khi có năng lực thực thi. Hiện nay, năng lực cán bộ cấp xã – cấp trực tiếp chịu trách nhiệm về trật tự xây dựng còn rất hạn chế. "Việc coi UBND cấp xã là cơ quan chuyên môn về xây dựng cần được quy định đi kèm tiêu chuẩn, điều kiện bảo đảm. Phân cấp mà không phân chuẩn sẽ tạo rủi ro lớn hơn là lợi ích", đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Lê Thu Hà (Lào Cai) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Cùng với đó, đại biểu đề nghị, cần tăng mạnh chế tài xử lý vi phạm, đặc biệt với hành vi không thông báo khởi công, không cập nhật dữ liệu hoặc thi công sai hồ sơ, bởi cơ chế hậu kiểm mà chế tài không đủ mạnh sẽ dẫn đến buông lỏng quản lý.

Từ các phân tích cụ thể nêu trên, đại biểu Lê Thu Hà đề nghị sửa đổi Điều 43 để bổ sung rõ tiêu chí miễn giấy phép xây dựng khi công trình đáp ứng đồng thời tiêu chí về loại công trình, quy mô, khoảng lùi, an toàn phòng cháy, chữa cháy, phù hợp quy hoạch và nghĩa vụ cập nhật dữ liệu trước khi khởi công.

Đồng thời, sửa đổi Điều 47 tăng chế tài và gắn hậu kiểm với dữ liệu, trường hợp không thực hiện nghĩa vụ thông báo khởi công hoặc cập nhật dữ liệu, chủ đầu tư và nhà thầu bị xử phạt theo khung tăng nặng và bị đình chỉ thi công cho đến khi hoàn thành nghĩa vụ. Sửa đổi Điều 20 làm rõ thẩm quyền chuyên môn, Ủy ban nhân dân cấp xã chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng, thẩm quyền chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh tùy theo loại công trình.

ĐBQH Nguyễn Thị Lệ Thủy (Vĩnh Long) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Để tăng cường năng lực cho địa phương trong thẩm định, cấp phép và quản lý trật tự xây dựng, ĐBQH Nguyễn Thị Lệ Thủy (Vĩnh Long) đề nghị cần có cơ sở dữ liệu số liên thông về cấp phép xây dựng, về địa phương quản lý chặt chẽ những công trình, dự án được Bộ Xây dựng cấp phép trên địa bàn. Đồng thời, tăng cường năng lực về thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi của cơ quan chuyên môn về xây dựng, nhất là đối với nội dung về đánh giá giải pháp thiết kế về phòng cháy chữa cháy quy định tại điểm c khoản 3 Điều 27 của dự thảo Luật, vì đây là lĩnh vực đặc thù đòi hỏi chuyên môn sâu và rủi ro pháp lý cao cho cán bộ thẩm định.

Chỉ bỏ thủ tục cấp phép, không bỏ quản lý trật tự xây dựng

Ở góc độ khác, ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) cũng nêu thực tế ở nhiều nơi đang có các công trình xây dựng dở dang, thậm chí nhiều công trình xây dựng đã hoàn thành nhưng không đưa vào sử dụng. Hay có những công trình xây dựng ở các bờ biển, ở các khu vực sai quy định, sai quy hoạch hoặc đúng quy hoạch, sau đó điều chỉnh quy hoạch thì lại phải di dời, đập vỡ, đập bỏ dẫn đến sự lãng phí nghiêm trọng. Do đó, theo đại biểu, trong lĩnh vực xây dựng, thực hiện tiền kiểm, hậu kiểm hay trung kiểm đều rất quan trọng, không chỉ ưu tiên cho hậu kiểm.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Từ ghi nhận phản ánh của cử tri, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng chỉ rõ, người dân chưa hẳn vui vì được miễn giấy phép xây dựng với công trình nhà ở cấp 4, trong khu vực nông thôn hay trong quy hoạch, vì họ sợ nhất khâu hoàn công để xin quyền sở hữu sẽ bị ách tắc, gây lãng phí trong xây dựng. Nếu Luật Xây dựng (sửa đổi) miễn giấy phép xây dựng với những công trình nêu trên mà người dân cần xin phép thì có cấp giấy phép cho họ không? Đặt vấn đề này, đại biểu đề nghị, chỉ nên bỏ giấy phép đối với việc sửa chữa mà không làm ảnh hưởng đến kết cấu của dự án trước đây.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu làm rõ các nội dung được ĐBQH quan tâm. Ảnh: Hồ Long

Phát biểu làm rõ các nội dung được ĐBQH quan tâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thừa nhận bất cập hiện nay là người dân, doanh nghiệp phải xin giấy phép xây dựng, trong khi ở các bước quy hoạch, thẩm định dự án, thiết kế kỹ thuật, cơ quan quản lý đều đã kiểm soát đầy đủ yêu cầu về quy mô, mục tiêu đầu tư, kết cấu, an toàn phòng cháy, chữa cháy. “Đến bước cuối cùng lại phải xin thêm giấy phép là vô lý”, Bộ trưởng nêu rõ.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu làm rõ các nội dung được ĐBQH quan tâm. Ảnh: Quang Khánh

Để khắc phục bất cập này, Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định chỉ cấp phép đối với các công trình ngoài phạm vi quy hoạch hoặc có quy mô công trình lớn hơn 7 tầng. Với các công trình dự án đặc biệt, dù vẫn cần có tư vấn thiết kế, nhưng thủ tục thực hiện được đơn giản hóa, không yêu cầu hồ sơ phức tạp, cầu kỳ, nên thời gian thực hiện sẽ rút ngắn từ 30 ngày xuống còn từ 7- 10 ngày.

"Các công trình này vẫn phải bảo đảm an toàn theo quy định tại Nghị định 06/2021 về an toàn kết cấu, kiến trúc, phòng cháy chữa cháy, điện, nước, tức là bỏ giấy phép xây dựng nhưng không bỏ quản lý, nhất là quản lý trật tự xây dựng, để bảo đảm chất lượng công trình", Bộ trưởng khẳng định.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-xay-dung-sua-doi-cat-giam-thu-tuc-doi-moi-tu-duy-quan-ly-xay-dung-10395667.html