Trước giờ G
Ngày 13/11 được xem là thời điểm mang tính quyết định đối với LĐBĐ Malaysia (FAM), cũng như tương lai đội tuyển.
Đây là hạn chót để FAM chính thức yêu cầu FIFA gửi toàn bộ hồ sơ và căn cứ pháp lý liên quan đến vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch gây tranh cãi.
Bóng đá Malaysia đối mặt giờ phút căng thẳng. Ảnh: FAM
Chỉ sau khi nhận được tài liệu chi tiết, FAM mới có thể xem xét việc kháng cáo án phạt của FIFA lên Tòa Trọng tài Thể thao (CAS), bước đi cuối cùng nếu muốn bảo vệ quyền lợi và tránh nguy cơ bị cấm tham dự 2 kỳ Asian Cup.
Vụ việc bắt đầu khi FIFA mở cuộc điều tra về tính hợp lệ của một nhóm cầu thủ nhập tịch Malaysia, theo đơn tố cáo bí ẩn.
Theo quyết định của FIFA, một vài hồ sơ trong nhóm này không đáp ứng đầy đủ quy định về quốc tịch thể thao để có thể đại diện cho một đội tuyển – theo điều 5 và 6 của Bộ luật FIFA, liên quan đến “mối quan hệ gốc gác hoặc cư trú thực tế”.
Đối với các cầu thủ bị xác định là không đủ điều kiện, mọi trận đấu mà họ tham dự cho đội tuyển có thể bị xử thua 0-3, đồng thời FAM đối mặt với án phạt tài chính và nguy cơ bị cấm tham dự các giải quốc tế ở cấp độ châu lục.
Đây chính là lý do FAM đang gấp rút chuẩn bị hồ sơ, trước khi quyết định có đưa vụ việc lên CAS hay không.
Cơ quan tối cao CAS
Trong hệ thống thể thao quốc tế, Tòa Trọng tài Thể thao (CAS) là cơ quan xét xử độc lập có trụ sở tại Lausanne (Thụy Sĩ), chuyên giải quyết các tranh chấp liên quan đến FIFA, UEFA, AFC hay Ủy ban Olympic.
FAM xem xét về khả năng đưa vụ việc lên CAS. Ảnh: VFF
Mỗi vụ việc tại CAS thường được xét xử bởi một hội đồng ba trọng tài, gồm đại diện của các bên và một chủ tịch trung lập.
Về nguyên tắc, chỉ sau khi hoàn tất toàn bộ quy trình khiếu nại nội bộ của FIFA thì FAM mới được phép kháng cáo lên CAS, và thời hạn thường chỉ kéo dài 21 ngày kể từ khi nhận được quyết định chính thức.
CAS không tự động hoãn thi hành án của FIFA hay AFC, trừ khi FAM có đơn xin tạm hoãn và được chấp thuận.
Theo các chuyên gia luật thể thao châu Á, tỷ lệ các liên đoàn đảo ngược thành công quyết định của FIFA tại CAS là rất thấp – phần lớn các án phạt đều được giữ nguyên nếu bằng chứng về sai phạm rõ ràng.
Bóng ma lơ lửng
Giới chuyên môn vẫn nhắc lại vụ Timor-Leste năm 2017 như một ví dụ điển hình. Khi đó, AFC phát hiện Liên đoàn nước này sử dụng nhiều cầu thủ gốc Brazil với giấy tờ giả.
Kết quả là Timor-Leste bị loại khỏi vòng loại Asian Cup 2023, nộp phạt hàng chục nghìn USD, cùng án cấm 3 năm đối với Tổng thư ký Amandio de Araujo Sarmento.
Từ đó, AFC và FIFA đã tăng cường kiểm tra hồ sơ nhập tịch của các liên đoàn thành viên.
Rất khó để Malaysia lật ngược án phạt. Ảnh: Malaysia NT
Vì vậy, nếu FAM không chứng minh được sự minh bạch và tính hợp pháp trong quy trình nhập tịch, án phạt tương tự hoàn toàn có thể lặp lại.
Ở thời điểm này, khả năng FAM thắng kiện phụ thuộc vào 3 yếu tố: tính hợp pháp của hồ sơ quốc tịch, bao gồm giấy tờ dân sự, hộ chiếu và thời gian cư trú thực tế của cầu thủ; quy trình đăng ký thi đấu; chiến lược pháp lý, FAM cần chứng minh FIFA có sai sót trong quy trình ra quyết định.
Nếu không tìm được cơ sở pháp lý đủ mạnh, FAM nhiều khả năng sẽ phải chấp nhận án phạt từ FIFA và AFC, đồng nghĩa với việc đội tuyển Malaysia có thể bị gạch tên khỏi Asian Cup 2027, nặng hơn là thêm kỳ 2031.
Đồng hồ đang đếm ngược, FAM – hiện cũng bị điều tra bởi Ủy ban Liêm chính các Cơ quan Thực thi Pháp luật (EAIC) – phải chạy đua với thời gian và uy tín của bóng đá Malaysia.
Dù chọn hướng kháng cáo CAS hay không, vụ việc vẫn là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc cho Malaysia và các nền bóng đá khác về sự minh bạch pháp lý.
Ngọc Huy