Gỡ nút thắt hoàn thuế GTGT, không để người mua chịu trách nhiệm thay người bán

4 giờ trướcBài gốc

Khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT 2024 quy định, cơ sở kinh doanh thuộc trường hợp hoàn thuế theo quy định phải đáp ứng ba điều kiện, trong đó có điều kiện người bán đã kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) theo quy định đối với hóa đơn đã xuất cho cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế. Tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Chính phủ đề xuất bỏ điều kiện này.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh). Ảnh: Media Quốc hội.

Tham gia thảo luận, đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) cho rằng, đề xuất trên sẽ giải phóng cho các doanh nghiệp một trách nhiệm nhiều khi là bất khả thi và rủi ro. Đó là trách nhiệm phải kiểm tra tình trạng tuân thủ thuế của người bán hàng cho mình, nhắc nhở họ kê khai, nộp thuế để sau đó mình được hoàn thuế, dù hồ sơ, chứng từ và việc thanh toán của mình đã đầy đủ, rõ ràng và đúng quy định.

Ông nhấn mạnh, quy định hiện nay vô lý và thực tế gây khó khăn, rủi ro cho doanh nghiệp vì người bán và người mua là hai chủ thể thuận mua vừa bán.

"Người mua không có quyền và trách nhiệm can thiệp vào hoạt động kinh doanh của người bán. Trong thực tế, người mua không có công cụ để kiểm tra và yêu cầu người bán thực hiện nghĩa vụ thuế của họ. Do đó, không thể phải chịu trách nhiệm về sự tuân thủ của người khác và chỉ được nhận tiền mình được hưởng khi người bán kê khai nộp thuế. Bởi trách nhiệm thu thuế là của cơ quan thuế", đại biểu Hậu nói.

Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) đồng tình bãi bỏ điều kiện hoàn thuế cho cơ sở kinh doanh tại dự thảo luật. Tuy nhiên, việc bãi bỏ cần đi đôi cơ chế phòng ngừa rủi ro như kiểm soát hóa đơn đầu vào, xác minh nguồn gốc hàng hóa; xây dựng cơ chế lưu trữ hồ sơ và trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM). Ảnh: Media Quốc hội.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) cho rằng, bãi bỏ quy định trên đồng nghĩa không đặt điều kiện hoàn thuế phụ thuộc việc người bán đã khai, nộp thuế hay chưa và điều này là phù hợp. Thực tế người mua hàng đã chịu và nộp thuế GTGT, được tính vào giá mua hàng và nộp ngân sách Nhà nước.

"Việc người bán có nộp thuế đúng hay không là trách nhiệm của cơ quan thuế và cơ quan quản lý Nhà nước, không thể chuyển gánh nặng đó sang người mua", ông Tuấn nhấn mạnh.

Theo đại biểu, việc quản lý thuế đối với người bán hiện còn hạn chế, nếu tiếp tục duy trì điều kiện hoàn thuế cho cơ sở kinh doanh phụ thuộc việc người bán đã nộp thuế hay chưa, vô hình trung buộc người mua phải chịu rủi ro và trách nhiệm thay cho người bán. Điều này là không phù hợp.

Ông dẫn chứng báo cáo tờ trình của Bộ Tài chính cho thấy, vướng mắc trong công tác hoàn thuế thời gian qua rất lớn, đặc biệt đối với những mặt hàng xuất khẩu chủ lực như cà phê, hồ tiêu, hạt điều (chiếm tới 90 - 95% sản lượng xuất khẩu).

"Khi doanh nghiệp xuất khẩu phải phụ thuộc việc người bán có nộp thuế hay không mới được hoàn thuế, vốn lưu động của doanh nghiệp bị hạn chế, thậm chí bị chiếm dụng, ảnh hưởng trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh", đại biểu đoàn TP.HCM nói.

Từ đó, ông Trần Anh Tuấn tái khẳng định bỏ điều kiện trên là cần thiết nhằm nâng cấp phương pháp quản lý thu - hoàn thuế, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp được hoàn thuế nhanh hơn, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất kinh doanh.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) nêu rõ, điều kiện "người bán phải kê khai và nộp thuế GTGT đối với hóa đơn đã xuất cho cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế" là yếu tố mà người mua hoàn toàn không thể biết, không kiểm soát được. Từ đó, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng phải chờ đợi việc được hoàn thuế.

Vì vậy, đại biểu ủng hộ bãi bỏ điều kiện trên nhằm gỡ bỏ vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình hoàn thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Cuối phiên thảo luận, giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, quy định điều kiện hoàn thuế tại Luật Thuế GTGT năm 2024 được xác định là một trong những giải pháp tăng cường quản lý thuế trong bối cảnh Luật Quản lý thuế chưa được sửa đổi.

Đến nay, dự thảo Luật Quản lý thuế trình Quốc hội tại kỳ họp này đã bổ sung nhiều quy định mới nhằm siết chặt quản lý đối với người nộp thuế và công tác kiểm tra thuế, qua đó khắc phục nguy cơ phát sinh khoảng trống pháp lý trong hoàn thuế giá trị gia tăng.

Các nội dung bổ sung bao gồm phân tích, đánh giá mức độ rủi ro thuế; đánh giá mức độ tuân thủ của người nộp thuế; quy định thêm các biện pháp kiểm tra thuế và trách nhiệm của người nộp thuế…

Trong quá trình triển khai quy định hiện hành, Bộ Tài chính nhận được nhiều ý kiến từ doanh nghiệp cho rằng, việc kê khai, nộp thuế là trách nhiệm của bên bán, còn hoàn thuế là quyền lợi chính đáng của bên mua. Vì vậy, quy định yêu cầu bên mua chỉ được hoàn thuế khi bên bán đã kê khai, nộp thuế GTGT là không phù hợp. Thực tế, bên mua không thể xác minh hay chứng minh bên bán đã thực hiện nghĩa vụ thuế hay chưa, dẫn đến nhiều khó khăn trong thực hiện.

Nếu bỏ quy định này, cán bộ thuế sẽ vất vả hơn và có thể phát sinh rủi ro trong quản lý. Nhưng nếu giữ, trách nhiệm thuộc về cơ quan thuế lại bị chuyển sang cho doanh nghiệp, gây bất cập.

"Do đó, cần dứt khoát bỏ quy định này để bảo đảm công bằng và phù hợp thực tiễn", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.

Yến Chi

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/go-nut-that-hoan-thue-gtgt-khong-de-nguoi-mua-chiu-trach-nhiem-thay-nguoi-ban-192251209170707658.htm