Gợi mở từ khu đất số 1 Lý Thái Tổ

2 giờ trướcBài gốc

Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đang lấy ý kiến người dân cả nước về ý tưởng xây dựng công viên cây xanh và Đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19 tại khu đất số 1 Lý Thái Tổ (phường Vườn Lài). Đây là khu đất rộng hơn 4 ha, từng là Nhà khách Chính phủ và hiện còn lưu giữ cụm biệt thự cổ gắn với gia tộc Hui Bon Hoa.

Công trình được định hướng hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2026 với ba thông điệp cần thể hiện: Sự hồi sinh thần tốc của thành phố sau đại dịch; Tri ân tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng; Lời nhắc nhở cho tương lai. Trong quá trình góp ý, nhiều ý kiến đề xuất quy hoạch nơi đây thành một tổ hợp công viên văn hóa - giáo dục - ký ức, có không gian dành riêng cho thư viện cộng đồng và hoạt động văn hóa đọc.

Không gian để phát triển văn hóa đọc

Từ khi nghe tin khu đất số 1 Lý Thái Tổ sắp được chỉnh trang, xây dựng không gian công cộng, Thanh Phi (23 tuổi, sống tại phường Cầu Ông Lãnh, quận 1) đều chậm lại một nhịp mỗi lần đi ngang. Trước đây khu đất này là khu biệt thự “kín cổng cao tường” nhưng giờ đây cổng đã mở, công nhân đang thi công hạng mục cảnh quan.

Phi nói anh tưởng tượng nơi đây một ngày sẽ có không gian xanh, có đường dạo bộ và đặc biệt, có một góc đọc sách yên tĩnh cho người trẻ giữa thành phố.

“Ở trung tâm TP.HCM, việc tìm được nơi nào vừa thoáng mát, vừa có cây xanh lại vừa có không gian để ngồi yên đọc sách không dễ chút nào. Nếu công viên này có thêm khu vực sách như một thư viện mở, một gian hàng sách nhỏ hay khu đọc sách dã ngoại thì sẽ sống động và đáng ghé đến hơn nhiều”, anh gợi ý.

Tác giả Trung Nghĩa, Đại sứ Văn hóa đọc TP.HCM 2023-2024, cho rằng cần tích hợp văn hóa đọc vào các không gian công cộng như công viên. Ảnh: NVCC.

Theo tác giả Trung Nghĩa, Đại sứ Văn hóa đọc TP.HCM 2023-2024, việc tích hợp văn hóa đọc vào các không gian công cộng như công viên là hướng đi khả thi và cần thiết.

Anh nhấn mạnh: “Bất cứ một không gian sách nào phục vụ cộng đồng ra đời cũng đều mang ý nghĩa, giá trị nhất định cho thành phố và đời sống văn hóa đô thị. Tôi nghĩ rằng ở những công viên nhiều cây xanh, không gian thoáng mát, rộng rãi nếu có khu vực cố định hoặc di động làm điểm hẹn lý tưởng cho người yêu sách, bạn đọc mê sách, phụ huynh và con em vui cùng sách thì góp phần làm phong phú thêm đời sống giải trí văn hóa tinh thần của người dân”.

Theo anh, vấn đề ở đây là không gian dành cho sách đó cần hài hòa về vị trí, thiết kế, mô hình… Mặt khác, cảnh quan kiến trúc tổng thể cũng phải phù hợp với công năng chung của toàn bộ khu công viên để phát huy tối đa tiềm năng của khu đất.

Đại sứ Văn hóa đọc Trung Nghĩa cho rằng TP.HCM có thể tham khảo mô hình thành công của Đường Sách, nơi không chỉ bán sách mà còn tổ chức sự kiện theo mùa, các hoạt động tương tác, sân khấu nghệ thuật, khu vực check-in…

Cần thay đổi tư duy về “công viên”

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, cả TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn và nhà nghiên cứu Trần Hữu Phúc Tiến đều cho rằng, khu đất số 1 Lý Thái Tổ có thể tích hợp nhiều chức năng văn hóa cộng đồng, trong đó có không gian văn hóa đọc và thư viện.

Ông Ngô Viết Nam Sơn đề xuất nên tận dụng các biệt thự cổ còn lại để chuyển đổi công năng, trong đó một căn có thể cải tạo thành thư viện - cà phê học thuật. Khu đất này có nhiều tiềm năng trở thành nơi phục vụ hoạt động đọc sách, nghiên cứu, hội thảo quy mô nhỏ và gặp gỡ chuyên đề.

“Đây là cơ hội để tạo ra một công viên văn hóa - không gian xanh quý giá giữa lòng đô thị đông đúc, giúp cải thiện chất lượng sống và sức khỏe tinh thần cho người dân. Thứ hai, khu đất nằm giữa các trục giao thông lớn và gần các cơ sở giáo dục như Đại học Sài Gòn, trường Lê Hồng Phong…, nên có thể trở thành trung tâm kết nối văn hóa - giáo dục, phục vụ cộng đồng sinh viên và cư dân địa phương”, ông nhận định.

TP.HCM đang chỉnh trang khu đất số 1 Lý Thái Tổ để xây dựng công viên và Đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19. Ảnh: Khương Nguyễn.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu, tác giả nhiều bộ sách về Sài Gòn - TP.HCM Trần Hữu Phúc Tiến nhấn mạnh công viên ngày nay không chỉ là nơi trồng hoa và cây xanh cùng các ghế đá để nghỉ ngơi. Theo ông, công viên hiện đại trong không gian lớn ở đô thị có thể được xây dựng như một ‘phức hợp’ bao gồm các công trình sinh thái, văn hóa, lịch sử và giải trí.

Ông gợi ý chia công năng các biệt thự cho đa dạng nhóm nhu cầu, trong đó một biệt thự có thể là nhà lưu niệm lịch sử đọc sách ở Sài Gòn - TP.HCM, giới thiệu các phong trào văn hóa, báo chí, xuất bản gắn liền với đô thị hơn 300 năm tuổi.

“Khu số 1 Lý Thái Tổ còn nằm rất gần các trường trung học (Lê Hồng Phong, Thực Nghiệm, Bùi Thị Xuân, Năng khiếu...) và các Đại học Tự nhiên, Sư phạm, Sài Gòn..., cũng như các chợ Bàn Cờ, Vườn Chuối, Bà Hạt, Bàu Sen… Đặt công viên và đài tưởng niệm ở khu này, chắc chắn sẽ tạo thêm không gian giáo dục lịch sử, sinh hoạt thể chất và tinh thần cho các bạn trẻ, nhà giáo, dân cư, tiểu thương, người mua hàng đến từ nhiều nơi khác nhau”, ông kết luận.

Đức An - Khánh Linh

Nguồn Znews : https://znews.vn/goi-mo-tu-khu-dat-so-1-ly-thai-to-post1602133.html