GS Hoàng Bảo Châu trong ký ức xúc động của học trò, đồng nghiệp

4 giờ trướcBài gốc

GS Hoàng Bảo Châu sinh năm 1929, quê gốc ở xã Tiên Thủy, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, nay là xã Quỳnh Phú, tỉnh Nghệ An. Ông đã từ trần hồi 19 giờ 8 phút ngày 23/11/2025, hưởng thọ 97 tuổi.

Năm 2022, TTND.GS.BS Hoàng Bảo Châu đã được vinh danh Trí thức Khoa học và công nghệ tiêu biểu. Ông là nhà khoa học lớn tuổi nhất được Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam vinh danh năm đó.

Mãi nhớ GS Hoàng Bảo Châu, tượng đài của nền Y học cổ truyền Việt Nam

Trong ký ức của nhiều thế hệ học trò và đồng nghiệp, TTND.GS.BS Hoàng Bảo Châu là một biểu tượng lớn của ngành Đông y Việt Nam. Ở ông hội tụ trọn vẹn hình ảnh nhà khoa học uyên bác, nhà giáo mẫu mực và người thầy thuốc tận tâm với bệnh nhân. Sự ra đi của ông khiến nhiều người bày tỏ niềm tiếc thương và tri ân sâu sắc.

Nhà khoa học uyên bác, nhà giáo mẫu mực, người thầy thuốc tận tụy

Trao đổi với Tri thức và Cuộc sống, TTND.PGS.TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, cho biết Thầy thuốc Nhân dân, Giáo sư, Bác sĩ Hoàng Bảo Châu là một trong những gương mặt tiêu biểu nhất của nền y học cổ truyền Việt Nam. Ông là người hiếm hoi cùng lúc đảm nhiệm ba vai trò: làm lâm sàng, tham gia nghiên cứu, giảng dạy và bền bỉ thúc đẩy con đường kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn ân cần thăm hỏi và tri ân GS.BS Hoàng Bảo Châu, 93 tuổi. Ảnh: SKĐS.

Ở Giáo sư Hoàng Bảo Châu hội tụ đầy đủ hình ảnh của ba nhà: nhà khoa học, nhà giáo và người thầy thuốc tận tụy. Điều gây ấn tượng mạnh mẽ nhất, theo PGS.TS Đậu Xuân Cảnh, là việc ông tiên phong trong khoa học hóa, chứng cứ hóa và hiện đại hóa nền Đông y Việt Nam. Hầu hết các bộ sách của ông đều được biên soạn theo tinh thần ấy, mở lối cho thế hệ sau tiếp cận Đông y bằng tư duy hệ thống, rõ ràng và hiện đại.

GS Hoàng Bảo Châu viết sách y học cổ truyền bằng ngôn ngữ dễ tiếp cận, góp phần chuẩn hóa tri thức và đưa người học đến gần hơn với y văn cổ. Các công trình tiêu biểu của ông có thể kể đến: Lý luận cơ bản Y học cổ truyền, Phương thuốc cổ truyền, Thuốc cổ truyền và ứng dụng lâm sàng, Kim quỹ bệnh học, Nội dung cơ bản của Nội Kinh… Không dừng ở giáo trình, ông còn tham gia biên soạn các bộ từ điển – bách khoa thư, góp phần định danh thuật ngữ và chuẩn hóa cách diễn đạt tri thức Đông y trong hệ thống học thuật.

Bên cạnh học thuật, y đức là nét sáng chói trong con người Giáo sư Hoàng Bảo Châu. Ông nổi tiếng tận tụy, trung thực và luôn đặt người bệnh ở vị trí trung tâm. Khác với ngoại khoa, người thầy thuốc Đông y phải đồng hành mỗi ngày, động viên, dìu dắt bệnh nhân từng bước. Giáo sư Châu luôn làm điều đó bằng sự kiên nhẫn và lòng trắc ẩn hiếm có.

“Hình ảnh quen thuộc của Thầy Châu là mỗi sáng, ngay đầu giờ làm việc, ông đi dọc các khoa phòng, hỏi han, động viên những bệnh nhân liệt nửa người do tai biến hay bại liệt trong các đợt dịch. Ông luôn khuyến khích họ kiên trì, vượt qua khó khăn. Y đức của thầy là sự tận tâm, tận tụy và nỗ lực không ngừng cùng người bệnh, kể cả trong những giai đoạn Đông y còn gặp nhiều hoài nghi và thiếu thốn”, PGS.TS Đậu Xuân Cảnh chia sẻ.

Người thầy truyền lửa cho nhiều thế hệ thầy thuốc Y học cổ truyền

Một câu chuyện về tấm lòng vì bệnh nhân của GS Châu được anh Nguyễn Thanh Hóa tại Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam kể lại. Có lần, một người phụ nữ tìm đến trung tâm để hỏi mua bằng được cuốn “Khí công” của GS Hoàng Bảo Châu sau khi thấy tên sách trong hồ sơ công trình nghiên cứu của ông. Chị đã tìm khắp các hiệu sách Hà Nội, nhờ người quen tìm cả ở TP.HCM nhưng vẫn không thể mua được. Thấy sự tha thiết của vị khách, anh Hóa đã tặng chị chính cuốn sách mà trước đó anh được giáo sư trao tặng.

GS Châu và các đồng nghiệp, học trò của Trung tâm Thuốc Dân Tộc. Ảnh: TT Thuốc Dân tộc.

Khi anh Hóa kể lại chuyện này với GS Hoàng Bảo Châu, GS mỉm cười hiền và nói rằng nếu làm được điều gì tốt cho người khác thì cứ làm, bởi giúp đỡ được một ai đó cũng là niềm vui của chính mình.

Trước sự ra đi của GS Hoàng Bảo Châu, nhiều học trò đã chia sẻ ký ức xúc động, bày tỏ niềm thương tiếc. Lương y Phùng Hải Đăng (Trung tâm Thuốc Dân Tộc) cho biết, có những người thầy mà hình ảnh và tấm gương của họ luôn đồng hành trong từng bước đường làm nghề, và với ông, GS. TTND. BS Hoàng Bảo Châu chính là một người như thế: một biểu tượng, một cây đại thụ, một bậc thầy về học thuật lẫn đạo nghề.

Lương y Đăng chia sẻ, với những người làm nghề bằng cái tâm trong nền Y học cổ truyền, khó ai không cúi đầu kính trọng trước người đã dành trọn đời cho sự phát triển của ngành. Trên cương vị Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông y (nay là Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương), GS Hoàng Bảo Châu đặt nền móng cho một nền Đông y chính thống, khoa học và nhân văn; nhiều bài thuốc được chuẩn hóa, giá trị cổ truyền được gìn giữ và những tư tưởng lớn được mở rộng tới cộng đồng.

Tinh thần của ông vượt khỏi phạm vi của người thầy thuốc, lan tỏa để mỗi thế hệ đều cảm nhận được. “Xin vĩnh biệt một người thầy lớn của ngành, người đã sống một đời đáng kính và cống hiến bền bỉ. Kính mong thầy an yên nơi miền thanh thản”, Lương y Phùng Hải Đăng bày tỏ.

ThS.BS Đỗ Thanh Hà chia sẻ, GS.TS Hoàng Bảo Châu không chỉ là một thầy thuốc tài năng mà còn là biểu tượng của y đức, trí tuệ và sự cống hiến bền bỉ cho nền Y học cổ truyền Việt Nam. Cả cuộc đời ông dành cho việc phát triển, bảo tồn tinh hoa Đông y và khẳng định vị thế của y học cổ truyền trong hệ thống y tế hiện đại, ở trong nước cũng như quốc tế. Tên tuổi của ông gắn liền với nhiều công trình nghiên cứu, bài giảng và những cuốn sách có giá trị nền tảng cho các thế hệ lương y.

Theo BS Hà, GS Hoàng Bảo Châu luôn là tấm gương sáng về y đức và sự tận tâm. Ông truyền lại cho học trò không chỉ kiến thức mà còn những bài học về kiên trì, khiêm nhường và tình yêu thương dành cho người bệnh. Mỗi ca bệnh với ông không chỉ là kê đơn hay lựa chọn phương pháp điều trị, mà còn là trao niềm tin và hy vọng cho những người đang đối diện bệnh tật.

Sự ra đi của ông để lại khoảng trống lớn với ngành Y học cổ truyền và với những học trò của ông. Những trước tác, công trình nghiên cứu và bài giảng của ông sẽ tiếp tục là kim chỉ nam cho mỗi bác sĩ, mỗi lương y trên con đường phục vụ cộng đồng.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục con đường thầy đã mở, góp phần bảo tồn và phát triển Y học cổ truyền Việt Nam, để tấm gương của thầy luôn sống trong sự nghiệp của những người làm nghề. Vĩnh biệt thầy, người đã truyền ngọn lửa nghề cho nhiều thế hệ thầy thuốc Y học cổ truyền”, BS Đỗ Thanh Hà bày tỏ.

GS. Hoàng Bảo Châu nguyên là Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa II, III, Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam nhiệm kỳ I, II, III, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Đông y Việt Nam nhiệm kỳ 1990-1995, Phó Chủ tịch Tổng hội Y Dược Việt Nam từ 2000 đến 2010, Tổng Biên tập Tạp chí Y học Việt Nam, và Phó Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng Viện Y học cổ truyền Việt Nam (nay là Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương).

Với những cống hiến, GS. Hoàng Bảo Châu đã được nhận Huân chương Lao động hạng Nhất (2012); Bằng khen của UBND thành phố Hà Nội về thành tích trong viết Bách khoa thư Hà Nội phần mở rộng - Tập Y tế (2017);

Giải thưởng Hải Thượng Lãn Ông (Bộ Y tế) năm 2011; Danh hiệu: “Thành tựu cống hiến cho hoạt động Hội Y học quốc gia” tại Hội nghị MASEAN 18 (Hội nghị Hội Y học các nước Đông Nam Á) - Giải thưởng Dr. M.K. Rajakumar do Hội Y học Malaysia tặng (2018).

Danh hiệu Trí thức tiêu biểu Tổng hội Y học Việt Nam lần thứ nhất năm 2019.

Mai Loan

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/gs-hoang-bao-chau-trong-ky-uc-xuc-dong-cua-hoc-tro-dong-nghiep-post1588857.html