Hồ Ka Zam tích nước: Hàng trăm hộ dân Ka Đô phải 'mua vé' vào rẫy mỗi ngày

2 giờ trướcBài gốc

Người dân phải ra vào khu vực rẫy bằng thuyền mỗi ngày. (Ảnh: Xuân Quý/TTXVN)

Những ngày này, tại xã Ka Đô, tỉnh Lâm Đồng, mặt nước hồ Ka Zam phẳng lặng trải dài giữa vùng rừng núi Lâm Đồng. Ít ai biết rằng bên dưới lớp nước yên ả ấy từng là tuyến đường dân sinh phục vụ hàng trăm hộ dân vào rẫy mỗi ngày.

Hồ Ka Zam - dự án thủy lợi quan trọng của tỉnh - đang ở giai đoạn hoàn thiện, nước đã dâng đến ngưỡng tràn sau đợt mưa lũ vừa qua. Thế nhưng, tuyến đường đi lại quanh hồ vẫn chưa được đầu tư, khiến nhiều hộ dân bị cô lập ngay trên chính đất sản xuất của mình.

Người dân di chuyển bằng thuyền

Suốt nửa năm qua, khi công trình thủy lợi hồ Ka Zam bắt đầu tích nước, gia đình ông Khúc Thừa Thành, xã Ka Đô phải di chuyển vào rẫy càphê, quýt, chanh dây của mình bằng thuyền do tuyến đường đi vào đã bị ngập nước.

Thời gian đầu, địa phương bố trí một chiếc thuyền để chở miễn phí người dân vào rẫy nhưng sau một thời gian ngắn, chiếc thuyền này không hoạt động nữa. Gia đình ông Thành cùng nhiều hộ dân khác buộc phải di chuyển vào rẫy bằng thuyền cá nhân của những hộ dân trong khu vực.

Từ những đợt mưa lớn gần đây, lượng nước đổ về hồ Ka Zam tăng đột biến khiến mực nước dâng cao, đạt ngưỡng tràn. Nước dâng đã làm ngập nhiều diện tích hoa màu và cắt đứt hoàn toàn tuyến đường vào rẫy của người dân.

Thay vì đi xe máy 10-15 phút như trước, hiện nay hàng trăm hộ dân có rẫy trong khu vực bị chia cắt buộc phải di chuyển bằng thuyền gần 1 km để vào khu sản xuất. Việc đi lại bằng thuyền chòng chành, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, đặc biệt đối với phụ nữ và người cao tuổi.

Không chỉ gây khó khăn trong di chuyển, việc đi lại bằng thuyền chỉ phù hợp với việc chở người và vài vật dụng nhỏ. Người dân không thể đưa các phương tiện sản xuất hạng nặng như máy cày, máy xới - những công cụ quan trọng để làm đất, trồng trọt qua hồ. Nhiều hộ vì thế không thể canh tác hoặc buộc phải làm thủ công với năng suất rất thấp.

Người dân phải đưa nông sản ra bên ngoài bằng thuyền với mức phí 20.000 đồng/chuyến. (Ảnh: Xuân Quý/TTXVN)

Anh Khúc Thừa Minh Vũ, xã Ka Đô, cho biết muốn vào rẫy phải đi xe máy đến bến thuyền từ sáng sớm để thuyền chở qua hồ. Bên bến, anh Vũ cũng phải để sẵn một chiếc xe máy để có phương tiện đi tiếp vào rẫy xa.

Do không phải hộ nào cũng có thuyền, nhiều người dân buộc phải thuê người chở với giá 20.000 đồng/lượt. Tính cả đi lẫn về, mỗi người mất khoảng 40.000 đồng/ngày, trong khi tiền công chỉ khoảng 350.000 đồng.

Với 20-25 ngày làm việc mỗi tháng, chi phí đi lại đã gần 1 triệu đồng - trở thành gánh nặng lớn đối với các hộ nghèo, nhất là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số.

Ông Hoàng Văn Mai, người dân tộc Tày, cho biết do tuyến đường bị chia cắt, gia đình không có con cái nên đành phải bỏ hơn 1 mẫu đất trồng càphê, bơ, chuối ở khu rẫy phía trên; chỉ canh tác phần đất phía dưới, nơi có thể đi bộ hoặc đi xe máy vào.

Hai vợ chồng ông phải mang theo gạo và đồ ăn để ở lại rẫy nhiều ngày, vì đường đi nay quá khó khăn so với trước.

Không chỉ đường sá, việc vận chuyển phân bón, vật tư hay nông sản cũng đội chi phí lên gấp 3-4 lần do phải trung chuyển nhiều chặng. Nhiều hộ dân cho biết họ buộc phải bỏ rẫy vì không đủ tiền thuê người chở và không thể đưa máy móc vào sản xuất. Những mảnh đất từng xanh tốt giờ cỏ mọc um tùm, năng suất giảm mạnh hoặc bị bỏ hoang hoàn toàn.

Công trình lớn còn nhiều “nút thắt” dân sinh

Hồ Ka Zam được đầu tư nhằm bảo đảm nước tưới và cấp nước sinh hoạt cho khu vực 4 xã thuộc huyện Đơn Dương cũ.

Đến nay, các hạng mục công trình như đập chính, đập phụ, kênh dẫn… đã đi vào bước hoàn thiện cuối cùng. Tuy nhiên, hạng mục đường dân sinh - nhu cầu thiết yếu của người dân vẫn chưa được triển khai đồng bộ, dẫn đến việc người dân bị cô lập khi hồ tích nước.

Trong đợt mưa lũ vừa qua, mực nước hồ Ka Zam dâng nhanh, đạt ngưỡng tràn, khiến nhiều hộ dân chịu thiệt hại nặng nề. Riêng gia đình ông Nguyễn Văn Đạt (người dân xã Ka Đô) có hơn 2.000 cây sim rừng - mỗi cây trị giá hơn 1 triệu đồng - cùng toàn bộ hệ thống ống tưới nhỏ giọt bị ngập sâu trong nước.

Toàn bộ diện tích này chưa được chính quyền tiến hành đền bù, khiến gia đình càng thêm khó khăn.

Ông Khúc Thừa Thành đưa tiền công chở vào rẫy cho người lái thuyền qua hồ Ka Zam mới mức giá 20.000 đồng/người/lượt. (Ảnh: Xuân Quý/TTXVN)

Theo ông Nguyễn Hữu Chi, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Ka Đô (tỉnh Lâm Đồng), khi xây dựng hồ Ka Zam, dự án có thiết kế một tuyến đường vành đai. Tuy nhiên, do còn vướng đền bù 69ha của 26 hộ dân nên đến nay tuyến đường này vẫn chưa thể triển khai.

Đợt mưa lớn vừa qua khiến nước dâng nhanh, gây thiệt hại cho nhiều hộ dân trong khu vực. Người dân cũng kiến nghị xây dựng thêm một tuyến đường vành đai khép kín để thuận tiện hơn trong việc đi lại và sản xuất.

Hiện, chính quyền địa phương đang phối hợp với Ban Quản lý dự án và các đơn vị liên quan để xây dựng phương án, dự kiến sẽ triển khai khi thời tiết thuận lợi.

Tuy vậy, đến thời điểm này, người dân vẫn chưa được thông báo thời hạn cụ thể cho việc hoàn thiện đường.

Việc hồ Ka Zam tích nước trước khi có đường dân sinh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế và an toàn của nhiều hộ dân xã Ka Đô. Không chỉ tốn thêm khoảng 40.000 đồng/ngày để vào rẫy, họ còn đối mặt nguy hiểm khi đi thuyền và không thể đưa máy móc hạng nặng vào sản xuất.

Một công trình thủy lợi chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi gắn với đời sống dân sinh. Người dân Ka Đô mong sớm có tuyến đường tạm hoặc giải pháp hỗ trợ để họ không phải tiếp tục “trả phí” cho việc mưu sinh trên chính mảnh đất của mình./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/ho-ka-zam-tich-nuoc-hang-tram-ho-dan-ka-do-phai-mua-ve-vao-ray-moi-ngay-post1080496.vnp