Hoàng Mai Thiệp đi tìm tiếng nói trong những khối kim loại

2 giờ trướcBài gốc

Không phải kiểu người hoạt ngôn hay thích xuất hiện trước ống kính, Thiệp chọn để tác phẩm lên tiếng thay mình – qua dáng hình, vật liệu và những chi tiết tỉ mẩn được anh gửi gắm. Tháng 11 này, anh mang đến triển lãm kỷ niệm 10 năm Art In The Forest tác phẩm mới nhất của mình mang tên “Nguồn”.

Chân dung nghệ sĩ Hoàng Mai Thiệp (Ảnh: Flamingo)

Người nghệ sĩ không vân tay

Sinh năm 1982 tại Hải Dương (nay là Hải Phòng), Hoàng Mai Thiệp tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 2009 và hoàn thành chương trình thạc sĩ chuyên ngành điêu khắc tại ngôi trường này năm 2012. Anh hiện là giảng viên Khoa Điêu khắc – Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, đồng thời là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam. Các tác phẩm của anh được trưng bày tại nhiều bảo tàng và góp mặt trong nhiều bộ sưu tập danh giá trong và ngoài nước.

Ấn tượng đầu tiên của tôi về Hoàng Mai Thiệp là sự giản dị đến mức gần như “quên mình”. Dáng người gầy, vầng trán rộng, râu chưa cạo, đôi mắt sáng nhưng luôn có chút bẽn lẽn khi ai đó giơ máy ảnh lên. Anh không giỏi nói về mình, càng không thích “diễn giải” tác phẩm. Anh tin rằng thứ cần nói, tác phẩm đã nói hộ rồi: bằng khối, bằng hình, bằng ánh sáng trượt qua bề mặt kim loại mà anh tỉ mẩn gò, mài, đánh.

Giới nghệ sĩ đồn nhau rằng Thiệp là người không có vân tay, không phải vì một tai nạn nghề nghiệp nào, mà vì… mài tác phẩm quá kỹ. Anh muốn mọi bề mặt phải trơn láng “đến mức ruồi đậu cũng trượt”, và có lẽ cũng chính từ sự cầu toàn ấy mà các tác phẩm của anh luôn có một thứ năng lượng rất riêng: bình tĩnh, kiệm lời nhưng nhiều sức gợi.

Anh làm việc cần mẫn, năm nào cũng có tác phẩm tham dự các triển lãm lớn nhỏ. Với anh, cảm hứng không phải là tia chớp, mà là kết quả của một quá trình rèn luyện đều đặn. “Nguồn sáng tạo xuất phát từ việc duy trì lao động liên tục, không ngắt quãng. Khi ấy nó tạo ra sự hứng thú sáng tạo và sự chủ động của người nghệ sĩ” – Hoàng Mai Thiệp chia sẻ.

Hoàng Mai Thiệp làm việc tại xưởng (Ảnh: Flamingo)

“Nguồn” – tác phẩm của khởi đầu và hồi sinh

Tại Art In The Forest 2025, Hoàng Mai Thiệp mang đến tác phẩm “Nguồn”, một cái tên ngắn gọn nhưng gợi mở. Anh cho biết, đây là một phần trong mạch sáng tác đã theo anh nhiều năm, gợi về “cội nguồn, về sự khởi đầu trong cuộc sống mới”.

“Nguồn” gồm ba cột trụ bằng nhôm tấm gò, cao khoảng ba mét, phần đỉnh hơi uốn cong. Hình khối tưởng như đơn giản, nhưng ẩn chứa những liên tưởng phong phú: những ngọn núi, những xoáy nước, chiếc áo quan hay một ngưỡng cửa mà khi vượt qua, con người bước sang một miền khác đánh dấu sự trưởng thành.

Để tạo ra tác phẩm này, anh phải dựng mẫu tỉ lệ thật, chia tấm, gò từng mảng, chỉnh từng độ cong rồi xử lý oxy hóa để nhôm lên màu xanh đen – sắc của núi, của rừng. Khi ánh nắng xuyên qua tán thông trăm tuổi, “Nguồn” ánh lên một vẻ lấp lánh huyền hoặc, như thể chính thiên nhiên đang tiếp lời cho khối kim loại.

Tác phẩm “Nguồn” được đặt giữa rừng thông Đại Lải hàng trăm năm tuổi (Ảnh: Flamingo)

Tác phẩm được đặt ở khoảng hở giữa những hàng thông rì rào: vị trí vừa vặn đến mức tưởng như tác phẩm sinh ra để đặt ở đó. Giữa không gian ấy, “Nguồn” không phô trương mà lặng lẽ, tựa như một biểu tượng của cội rễ: nơi bắt đầu mọi dòng chảy, nơi con người đi qua để tìm lại chính mình.

Hoàng Mai Thiệp thừa nhận điêu khắc là nghề “vất vả và khó sống”, nhưng anh không than phiền: “Nghề chọn mình chứ mình không chọn nghề. Được trải nghiệm với nghề, được sáng tạo, cũng là một niềm vui, một niềm hạnh phúc”.

Là gương mặt quen thuộc của Art In The Forest, lần gặp lại “cố nhân” này mang đến cho anh nhiều rung động. “Lần trước, tôi làm các tác phẩm vừa và nhỏ, phù hợp đặt trong phòng kín. Lần này, được thử sức với kích thước lớn đem lại cho tôi cảm xúc hào hứng hơn nhiều” - anh chia sẻ.

Với anh, Art In The Forest không chỉ là nơi trưng bày, mà là một không gian đối thoại: giữa nghệ sĩ và thiên nhiên, giữa người sáng tạo và người thưởng lãm. “Chương trình này rất có ý nghĩa, không chỉ với cá nhân tôi mà với nhiều tác giả khác. Art In The Forest cho chúng tôi cơ hội được thể hiện tác phẩm tốt nhất, trong không gian tốt nhất và điều kiện tốt nhất.”

Giờ đây, “Nguồn” sẽ ở lại vĩnh viễn trong khu rừng của Flamingo Đại Lải Resort – giữa mùi tinh dầu thông, ánh nắng ban mai và tiếng chim hót. Ở đó, tác phẩm tiếp tục trò chuyện lặng lẽ với người qua lại, kể câu chuyện về cội rễ, về sự hồi sinh và chuyển hóa.

Art In The Forest (AIF) là một chương trình nghệ thuật thị giác do Flamingo Holdings khởi xướng từ năm 2015 với mong muốn đưa nghệ thuật ra khỏi không gian trưng bày truyền thống, để hòa cùng thiên nhiên và đến gần hơn với công chúng. Dự án nhiều lần được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh trong Top 5 sự kiện mỹ thuật tiêu biểu toàn quốc, đồng thời góp phần giúp Flamingo Đại Lải Resort được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là “Khu resort có không gian nghệ thuật bên hồ lớn nhất Việt Nam.”

Năm 2020, AIF chuyển sang một giai đoạn mới, Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Flamingo (FCAM) - bảo tàng nghệ thuật đương đại đầu tiên tại Việt Nam được ra mắt, quy tụ hơn 120 tác phẩm thuộc nhiều loại hình. Nhân dịp kỷ niệm 10 năm hành trình (2015 - 2025), FCAM sẽ giới thiệu bộ sưu tập mới gồm 8 tác phẩm điêu khắc lớn của 8 nghệ sĩ tiêu biểu, tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong của Flamingo Holdings trong việc phát triển nghệ thuật đương đại Việt Nam.

CTV Anh Trâm/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/van-hoa/hoang-mai-thiep-di-tim-tieng-noi-trong-nhung-khoi-kim-loai-post1245236.vov