Phó Thủ tướng Lê Thành Long
Chiều 2/12, Quốc hội đã thảo luận về Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.
Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2035 gồm 5 dự án: bảo đảm cơ sở vật chất mầm non - phổ thông; hiện đại hóa giáo dục nghề nghiệp, hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng kỹ năng cao; tăng cường hạ tầng cho các đại học trọng điểm; phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và người học trong bối cảnh chuyển đổi số; cùng hệ thống kiểm tra, giám sát và đánh giá.
Đến năm 2030, chương trình hướng tới chuẩn hóa và kiên cố hóa toàn bộ trường lớp mầm non, phổ thông; hoàn thiện mạng lưới trường nội trú và nhà công vụ vùng khó khăn; 30% trường phổ thông có thiết bị dạy học STEM/STEAM bằng tiếng Anh. Giáo dục nghề nghiệp phấn đấu có 18 trường chất lượng cao; giáo dục đại học có ít nhất 8 cơ sở vào nhóm 200 trường hàng đầu châu Á và một số cơ sở vào top 100 thế giới theo lĩnh vực.
Cùng với đó, 95% giáo viên và 70% học sinh được bồi dưỡng năng lực số; tối thiểu 30% cơ sở giáo dục ứng dụng hiệu quả công nghệ số và AI. Tiếng Anh từng bước trở thành ngôn ngữ thứ hai với 30% trường phổ thông có giáo viên đủ năng lực dạy các môn khoa học bằng tiếng Anh; toàn bộ đại học sư phạm trọng điểm đủ năng lực đào tạo đội ngũ này.
Đến năm 2035, toàn bộ cơ sở mầm non và phổ thông đạt chuẩn cơ sở vật chất và đủ điều kiện dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Giáo dục nghề nghiệp đặt mục tiêu có 60 trường cao đẳng chất lượng cao đạt chuẩn ASEAN-4 và 6 trường tiệm cận nhóm G20; các cơ sở đại học công lập trong quy hoạch hoàn thiện hạ tầng và hình thành hệ thống trung tâm đổi mới sáng tạo.
Giải trình trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã phân tích cơ sở huy động tổng vốn hơn 580.000 tỷ đồng phục vụ mục tiêu hiện đại hóa cơ sở vật chất, nâng chất lượng đội ngũ và đáp ứng yêu cầu nhân lực khoa học - công nghệ cho giáo dục.
Trong đó, ngân sách trung ương hơn 349.000 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 115.000 tỷ đồng, vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục đại học và dạy nghề hơn 89.000 tỷ đồng; phần còn lại từ nguồn huy động hợp pháp khác. Giai đoạn 2026-2030, Nhà nước bố trí tối thiểu 174.673 tỷ đồng; giai đoạn 2031-2035 khoảng 405.460 tỷ đồng.
Theo Phó Thủ tướng, chương trình nhằm thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 71 năm 2025 về xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia mới trong giáo dục, tạo nền tảng lâu dài cho phát triển nhân lực chất lượng cao. Ông cho rằng nếu chia tổng vốn cho 54.000 cơ sở giáo dục, 1,6 triệu giáo viên và 25 triệu học sinh, sinh viên thì đây không phải con số quá lớn.
Dự kiến giai đoạn 2026-2030, vốn trung ương bố trí khoảng 100.000 tỷ đồng; địa phương 45.000 tỷ đồng; các trường đối ứng khoảng 20.000 tỷ đồng; vốn xã hội hóa khoảng 9.000 tỷ đồng. Bộ Tài chính khi thẩm định đã làm rõ cơ sở bố trí vốn. Các địa phương sẽ chịu trách nhiệm đầu tư cơ sở vật chất, những nơi chưa cân đối được ngân sách sẽ được trung ương hỗ trợ.
Chiều 2/12, Quốc hội thảo luận về chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035
Phạm vi chương trình: Chọn khâu đột phá, không dàn trải
Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho hay, sẽ còn nhiều chặng cần hoàn thành cho mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo. Sau khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, các bước tiếp theo sẽ được tiến hành, bao gồm việc ra quyết định đầu tư.
Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu để căn chỉnh, làm sao phù hợp nhất với khả năng bố trí vốn, nhiệm vụ đặt ra cũng như bối cảnh kinh tế hiện nay.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các chính sách được đề xuất tại dự thảo chủ trương đầu tư lần này tập trung vào một số khâu mang tính đột phá, còn những việc khác thì đã và đang làm ở chương trình khác hoặc chi thường xuyên.
Chẳng hạn đầu tư cho dạy tiếng dân tộc thiểu số hoặc tiếng của các nước biên giới như một số ý kiến nêu, việc này đã thực hiện theo các đề án riêng và chương trình chi thường xuyên. Việc xây trụ sở Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng thuộc đầu tư công bình thường. Chính phủ sẽ rà soát để tránh dàn trải, bảo đảm chương trình phù hợp, khả thi.