Đoàn lãnh đạo xã Hương Sơn kiểm tra việc tự giác giải tỏa công trình trong khu di tích, thắng cảnh chùa Hương ngày 9-12. Ảnh: Phạm Biên
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Hương Sơn Vương Trọng Đạo, khu vực di tích, thắng cảnh chùa Hương có khoảng 115 hàng quán vi phạm các quy định đất đai, trật tự xây dựng, bảo vệ di tích… Những công trình này không chỉ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho du khách. Vì vậy, xã Hương Sơn triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, hướng tới lập lại kỷ cương trong quản lý, xử lý dứt điểm tình trạng lấn chiếm, đồng thời tạo không gian thông thoáng, an toàn, xây dựng hình ảnh chùa Hương “xanh - sạch - đẹp - văn minh”, tiến tới mô hình quản lý du lịch bền vững theo quy hoạch.
Nhiều hộ dân tự giác tháo dỡ công trình, trả lại cảnh quan cho khu di tích, thắng cảnh chùa Hương. Ảnh: Phạm Biên
Thực hiện chủ trương đó, UBND xã Hương Sơn ban hành kế hoạch giải tỏa một số điểm kinh doanh dịch vụ bên trong khu di tích. Kế hoạch được chia làm 3 giai đoạn, triển khai từ ngày 15-11 đến ngày 31-12-2025. Cụ thể, từ ngày 15 đến ngày 25-11, xã rà soát, thống kê chi tiết các điểm vi phạm; từ ngày 25-11 đến ngày 5-12 tập trung họp dân, tuyên truyền, vận động các hộ tự tháo dỡ; từ ngày 5-12 đến cuối năm 2025 tiến hành cưỡng chế những trường hợp không chấp hành. Sau giải tỏa, địa phương tổ chức bàn giao mặt bằng, bố trí lực lượng bảo vệ, đồng thời duy trì kiểm tra để ngăn tái lấn chiếm.
Cảnh quan khu di tích, thắng cảnh chùa Hương sẽ đẹp hơn, thông thoáng hơn sau khi người dân tháo dỡ công trình. Ảnh: Phạm Biên
Công tác tuyên truyền được xác định là nhiệm vụ then chốt. Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Hương Sơn Trần Xuân Thăng cho biết, xã đã thành lập tổ tuyên truyền, nhằm bảo đảm thông tin đến người dân một cách đầy đủ, minh bạch. Tổ tuyên truyền triển khai nhiều hình thức: Phát thanh, niêm yết công khai, họp dân, đến từng hộ kinh doanh để vận động, giải thích rõ phạm vi, thời gian và lợi ích của việc chỉnh trang cảnh quan.
“Chúng tôi đi từng nhà, gặp từng hộ, thuyết phục bằng tinh thần trách nhiệm và lợi ích chung để người dân đồng thuận”, ông Trần Xuân Thăng chia sẻ.
Lực lượng chức năng của xã Hương Sơn hỗ trợ người dân tháo dỡ công trình, trả lại cảnh quan cho khu di tích, thắng cảnh chùa Hương. Ảnh: Phạm Biên
Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền và sự đồng lòng của nhân dân, công tác giải tỏa đạt kết quả tích cực. Phó Chủ tịch UBND xã Hương Sơn Vương Trọng Đạo cho biết, tính đến sáng 9-12 đã có 82/115 hộ kinh doanh tự giác tháo dỡ các hàng quán lấn chiếm, không nằm trong quy hoạch. Với những hộ gặp khó khăn, xã bố trí lực lượng quân sự, công an, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp phụ nữ hỗ trợ tháo dỡ, vận chuyển vật liệu.
Xã Hương Sơn khẳng định sẽ cưỡng chế những hộ dân không tự giác giải tỏa vi phạm để chùa Hương ngày càng đẹp hơn và an toàn cho du khách. Ảnh: Phạm Biên
Ghi nhận tại hiện trường, các chủ hộ kinh doanh đang khẩn trương giải tỏa dọc tuyến từ cột Lồng Đèn đến cổng động Hương Tích; tháo dỡ các quán tại khu vực Cửa Võng, am Phật Tích, Giải Oan, tuyến ga cáp treo số 1 đến ga số 3. Tại thung Phủ Mã, hành lang đường đi rộng 30m đang dần được trả lại cho du khách. Dọc tuyến từ Nhà điều hành Hợp tác xã Du lịchchùa Hương đến chân dốc Thiên Trù, máy móc cùng người dân phối hợp tháo dỡ khẩn trương. Khu vực núi Voi Phục, đường lên Hinh Bồng, Đại Binh… cũng đang được giải tỏa. Tại thung Mang bên suối Yến, hành lang rộng 10-13m đang được khôi phục.
Nhiều hộ kinh doanh bày tỏ sự ủng hộ. Ông Trần Quốc Tuấn, chủ cơ sở ăn uống chia sẻ, việc tự tháo dỡ ki ốt là hành động thể hiện tinh thần trách nhiệm và tình yêu đối với di sản. Ông Trịnh Tiến Dũng, chủ kinh doanh lưu niệm, cho biết việc trả lại không gian xanh - sạch - đẹp cho chùa Hương là đóng góp thiết thực để bảo tồn giá trị văn hóa, lịch sử và xây dựng hình ảnh quê hương văn minh, giàu bản sắc.
Phó Chủ tịch UBND xã Hương Sơn Vương Trọng Đạo khẳng định, thời gian tới, xã Hương Sơn tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để các hộ còn lại tự giác chấp hành, hoàn thành mục tiêu chỉnh trang cảnh quan, tạo diện mạo mới đón mùa lễ hội chùa Hương xuân 2026.
Kim Nhuệ