Những dấu ấn
Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII diễn ra trong thời điểm có ý nghĩa hết sức quan trọng, khi mà Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX vừa thành công tốt đẹp, quyết định đường hướng phát triển của tỉnh trong nhiệm kỳ 2025-2030. Do vậy, kỳ họp không chỉ đơn thuần là đánh giá kết quả, hạn chế trong năm 2025, quyết nghị các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển năm 2026 như ở kỳ họp thường lệ cuối của những năm trước. Mà quan trọng hơn, đó là kỳ họp mang tính chất bản lề, vừa khép lại nhiệm kỳ đã qua, vừa hoạch định chính sách, kiến tạo hành lang pháp lý phát triển cho nhiệm kỳ mới với nhiều động lực, niềm tin về một tương lai phát triển không ngừng của quê hương, đất nước.
Nhìn lại hành trình đã đi qua, năm 2025 thị trường thế giới có nhiều biến động do xung đột vũ trang, thương mại, làm đứt gãy nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu. Từ đầu năm đến nay, Thanh Hóa cũng bị thiệt hại nặng nề do thiên tai khiến nhiều diện tích hoa màu, tài sản của Nhân dân và Nhà nước bị cuốn trôi, hư hỏng. Đó là còn chưa nói đến khối lượng công việc rất lớn, khó khăn, phức tạp và chưa từng có tiền lệ khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp...
Song với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, đặt phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân lên trên hết, trước hết, cả hệ thống chính trị trong tỉnh đã tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các giải pháp và đạt kết quả toàn diện trên các lĩnh vực. Nổi bật nhất là, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) ước đạt 8,27%, xếp thứ 15/34 tỉnh, thành phố cả nước. Quy mô GRDP ước đạt 333.617 tỷ đồng, cao nhất các tỉnh vùng Bắc Trung bộ. Thu ngân sách Nhà nước tăng trưởng tích cực, vượt kế hoạch Trung ương giao và đứng đầu các tỉnh Bắc Trung bộ, ước đạt gần 55.000 tỷ đồng. Hoạt động đối ngoại, xúc tiến đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đạt kết quả tích cực; các dự án đầu tư tồn đọng, kéo dài được quan tâm chỉ đạo quyết liệt...
Cùng với đó, thể chế tiếp tục được hoàn thiện, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai quyết liệt, đồng bộ gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo tiền đề cho tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị. Sau khi đi vào vận hành, tỉnh đã tập trung hoàn thiện và kiến nghị hoàn thiện thể chế, triển khai cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI); đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số chuyển biến tích cực.
Đồng thuận và phấn khởi trước những kết quả đạt được, Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII ghi nhận sự thẳng thắn, khách quan, công tâm của nhiều đại biểu khi nói thẳng, nói thật và nói trúng vào những tồn tại, hạn chế, có mặt yếu kém cần sớm tập trung khắc phục. Cụ thể là tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp so với kế hoạch. Môi trường đầu tư kinh doanh chưa thực sự thông thoáng, hấp dẫn; chưa thu hút thêm được nhiều nhà đầu tư chiến lược vào đầu tư tại tỉnh. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của một bộ phận doanh nghiệp còn khó khăn, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp chậm được cải thiện. Cùng với đó là tình trạng khan hiếm nguồn cung vật liệu xây dựng và giá vật liệu xây dựng tăng cao khiến việc triển khai các công trình dự án gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó là những vấn đề mới phát sinh sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, cần thêm biện pháp và thời gian để tháo gỡ, như việc bàn giao, tiếp nhận các dự án đầu tư công do cấp huyện, cấp xã (cũ) quyết định đầu tư còn chậm; việc tổ chức thực hiện một số nội dung về phân cấp, phân quyền ở một số ngành, lĩnh vực còn lúng túng; việc xử lý cơ sở nhà, đất, tài sản công dôi dư sau sáp nhập đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp còn chậm...
Không tô hồng thành tựu, không bôi đen tồn tại, hạn chế, kỳ họp đã khẳng định tinh thần nhìn thẳng, nói thật, trách nhiệm và cầu thị cao trước cử tri và Nhân dân trong giám sát việc triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của tỉnh. Trên cơ sở đó phân tích, đánh giá chính xác, khách quan, toàn diện các vấn đề, quyết nghị phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, hiệu quả trong thời gian tới.
Hiến kế tăng trưởng
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, trách nhiệm cao, các đại biểu HĐND tỉnh đã thảo luận, đi sâu phân tích tồn tại, hạn chế và thông tin phong phú về thực tiễn đời sống xã hội để lý giải nguyên nhân. Trên cơ sở đó, đề xuất nhiều giải pháp thể hiện trí tuệ, tầm nhìn chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Như trong tầm nhìn quy hoạch, Giám đốc Sở Tài chính Lê Trọng Thụ cho rằng: Bên cạnh 4 trung tâm kinh tế động lực, 3 trụ cột phát triển đã được xác định, cần mở rộng không gian phát triển đối với các cực tăng trưởng vệ tinh tại các cụm xã, phường mới có tiềm năng gắn với 6 hành lang kinh tế, nhằm thúc đẩy liên kết ngành. Cùng với 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh phát triển hành lang ven biển Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh dựa trên sự phát triển bổ trợ, cộng hưởng giữa 3 Khu Kinh tế Nghi Sơn - Đông Nam và Vũng Áng, hướng tới trở thành trung tâm công nghiệp, tiểu vùng động lực Bắc Trung bộ trong không gian phát triển các vùng động lực tăng trưởng của cả nước.
Đại biểu cũng kiến nghị, để đạt mục tiêu tăng trưởng từ 11%/năm trở lên trong năm 2026, tỉnh cần huy động khoảng 168.000 tỷ đồng cho đầu tư phát triển. Trong đó, vốn đầu tư công tối đa chỉ đạt khoảng 8%, vốn FDI khoảng 6%, phần còn lại là vốn từ xã hội, từ khu vực tư nhân vẫn chiếm tỷ trọng chính. Do vậy, ngoài phát huy hiệu quả việc sử dụng nguồn lực từ ngân sách theo hướng bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, tỉnh cần quyết tâm cải thiện mạnh mẽ hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh thực sự thông thoáng, thuận lợi, minh bạch và có sức cạnh tranh để thúc đẩy, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp trong toàn tỉnh. Để làm được điều này, quan trọng trước hết vẫn phải là nâng cao năng lực nội tại của chính các doanh nghiệp trong tỉnh.
Hay giải pháp của Giám đốc Sở Tư pháp Mai Xuân Bình đó là, chủ động rà soát toàn diện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tham mưu xử lý kịp thời các bất cập, tháo gỡ điểm nghẽn để tạo hành lang pháp lý thông suốt, minh bạch, phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội.
Còn là ý kiến của đại biểu khách mời Nguyễn Văn Thủy, Trưởng Thuế Thanh Hóa: Cần mở rộng nguồn thu thông qua thu hút đầu tư mới, phát triển sản xuất, kinh doanh và nuôi dưỡng khu vực kinh tế tư nhân. Việc kết hợp đồng bộ giữa cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ, nâng cao trách nhiệm cán bộ và tăng cường phối hợp liên ngành được kỳ vọng sẽ tạo chuyển biến mạnh mẽ, góp phần hoàn thành các mục tiêu tăng thu ngân sách năm 2026.
Bên cạnh các giải pháp mang tính chiến lược, nhiều đại biểu đã kiến nghị UBND tỉnh quan tâm giải quyết nhiều vấn đề vướng mắc phát sinh từ thực tiễn đời sống xã hội. Trong đó, các vấn đề phát sinh sau thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp được nhiều đại biểu đề xuất. Như kiến nghị của đại biểu Nguyễn Văn Biện, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Hạc Thành: Tỉnh cần quan tâm tăng cường nguồn lực cho cấp xã, phường - nơi trực tiếp giải quyết phần lớn công việc liên quan đến người dân. Trong đó, cần bảo đảm bố trí đủ cán bộ theo vị trí việc làm; nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu theo từng lĩnh vực; đầu tư đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Sau vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều xã ở khu vực miền núi đang gặp khó khăn về cơ sở vật chất hạ tầng, đội ngũ cán bộ, cũng như trình độ dân trí... Đánh giá thực trạng, phân tích vướng mắc, khó khăn, đại biểu Hà Văn Ca, Bí thư Đảng ủy xã Trung Lý kiến nghị: Tỉnh cần ưu tiên đầu tư hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin tại một số xã vùng sâu, vùng xa, vùng giáp biên và tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Đồng thời quan tâm điều động, biệt phái cán bộ, công chức ở các sở, ngành và các xã miền xuôi có cán bộ, công chức dôi dư lên công tác tại các xã miền núi. Trong đó chú trọng công chức có chuyên môn sâu về các lĩnh vực đầu tư xây dựng, tài chính - kế hoạch, quản lý đất đai...
Phần thảo luận tại kỳ họp còn là những phân tích, đánh giá của các cơ quan có chuyên môn sâu như Chi cục Thống kê, Dân tộc và Tôn giáo... Qua đó mang đến bức tranh tổng thể về tình hình phát triển kinh tế - xã hội cũng như cơ hội, thách thức, khó khăn phía trước. Nhưng trên hết đó là tinh thần nhìn thẳng nói thật, là trách nhiệm, tâm huyết, trí tuệ, là quyết tâm bứt phá xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Tạo dựng hành lang phát triển
Với tinh thần đồng thuận rất cao, Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII đã thông qua 28 nghị quyết để tháo gỡ điểm nghẽn, hoàn thiện thể chế, tạo dựng hành lang pháp lý sau thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, khơi thông nguồn lực, tăng tốc xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa. 28 nghị quyết đã bao quát hầu khắp các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, với các nhóm vấn đề: Về phát triển kinh tế - xã hội; về kế hoạch đầu tư công; về phân bổ nguồn vốn; về cơ chế, chính sách; về chủ trương đầu tư các dự án; về nghị quyết thường niên và các nội dung khác. Nhiều nghị quyết sau khi được HĐND thông qua đã giúp tháo gỡ ngay “nút thắt” cơ chế, hay khắc phục những bất cập do chính sách lạc hậu đang là rào cản kéo lùi sự phát triển. Đặc biệt, nhiều quyết sách tầm vĩ mô sẽ tạo tiền đề căn bản và quan trọng để thúc đẩy đà tăng trưởng và đặt nền móng để Thanh Hóa hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng.
Nhiều nghị quyết đã kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, để bứt phá phát triển. Cụ thể là nghị quyết về bảng giá đất năm 2026 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; nghị quyết về danh mục các công trình, dự án thu hồi đất; quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đợt 7, năm 2025; nghị quyết về chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị giám sát hành trình tàu cá... Hay nghị quyết về sửa đổi, bổ sung Điều 3 Nghị quyết số 40/2024/NQ-HĐND ngày 15/10/2024 của HĐND tỉnh quy định các tiêu chí để quyết định thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa...
Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII đã thành công trên nhiều phương diện, cả về nội dung, cách thức tổ chức điều hành linh hoạt, sáng tạo, trí tuệ, tinh thần, trách nhiệm cao của đại biểu trước yêu cầu thực tiễn đặt ra trong hành trình phát triển đi lên của tỉnh. Qua đó, vừa khẳng định vai trò cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của tỉnh, quyền và trách nhiệm của từng đại biểu HĐND tỉnh đối với những vấn đề mà cử tri và Nhân dân quan tâm. Đó còn là nơi khẳng định quyết tâm cụ thể hóa, đưa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đi vào cuộc sống ở ngay năm đầu tiên của nhiệm kỳ với khí thế và niềm tin tất thắng.
Và để biến quyết tâm ấy thành hiện thực, vấn đề còn lại là ở tinh thần cách mạng tiến công của mỗi cấp ủy, chính quyền và toàn thể Nhân dân.
Đỗ Đức