Cuộc gặp vừa thể hiện sự trân trọng đối với giới trí thức, vừa cho thấy cách lãnh đạo thành phố tiếp cận nguồn tài nguyên tri thức một cách thực tế, bởi thông qua buổi gặp gỡ, nhiều vấn đề quan trọng không chỉ của riêng lĩnh vực giáo dục - đào tạo mà còn của kinh tế, tài chính, đô thị được nêu ra và gợi mở hướng giải quyết, phát triển.
Mô hình Nhà trường (viện) - Nhà nước - Nhà doanh nghiệp đã bước đầu hình thành những mối liên kết thực chất, hứa hẹn mang lại hiệu quả lâu dài. Các trường đại học trên địa bàn đã chủ động đề xuất nhiều chương trình mang tầm chiến lược: từ phát triển kinh tế biển, đào tạo nguồn nhân lực cho công nghệ cao, đến xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo tầm quốc gia và quốc tế, cũng như huy động các nguồn lực đầu tư mang tính căn cơ để xây dựng một số đại học tiệm cận đến quy mô và chất lượng toàn cầu.
Đặc biệt, sau quá trình sáp nhập, tài sản công dôi dư được lãnh đạo thành phố có chủ trương ưu tiên sử dụng, khai thác cho giáo dục và y tế; đồng thời tận dụng cơ hội này để tái cơ cấu, nâng cấp chất lượng phục vụ 2 ngành dân sinh thiết yếu.
Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM) là một trong những đại diện nhận lãnh trách nhiệm tham vấn chính sách cụ thể. Nói thêm, trường này nhờ nhận vốn vay 62 tỷ đồng từ Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TPHCM (HFIC) và hơn 20 tỷ đồng lãi vay được ngân sách thành phố cấp bù mà đã mở rộng thêm hơn 15.000m2 sàn, nâng tổng diện tích lên gần 40.000m2 như một khoản đầu tư chiến lược của thành phố cho tương lai của hàng chục ngàn sinh viên - một chính sách đặc thù mà chưa có địa phương nào khác làm được.
Như vậy, ngân sách và tài sản công đã được trưng dụng cho các trường và tính hữu ích ở chỗ với tư cách đối tác, các trường cũng phải chứng minh quá trình phân bổ, sử dụng và hiệu quả có được từ các nguồn này. Như cách Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Luật đúc kết: “Chỉ khi chính quyền và các nhà khoa học đồng hành từ đầu, nghiên cứu mới khả thi và có giá trị thực tiễn”.
Không chỉ đồng hành với chính quyền bằng chất xám mà các trường còn tận dụng chất xám ấy để huy động các nguồn lực xã hội thiết thực hơn như cách mà Trường Đại học VinUni phối hợp với các cơ quan tham mưu của thành phố xây dựng Đề án Chuyển đổi Xanh tổng thể (dự kiến sẽ trình UBND TPHCM vào cuối năm nay). Trong đó, để cụ thể hóa các khuyến nghị xanh, đại diện VinUni đã đề xuất thành lập “Ban Chỉ đạo và Quỹ Chuyển đổi Xanh TPHCM” - một đòn bẩy thể chế giúp điều phối 10 trụ cột chuyển đổi xanh của thành phố nhằm huy động vốn từ ngân sách công (chiếm khoảng 15%-20% tổng đầu tư xanh), khu vực tư nhân, ODA và trái phiếu xanh chiếm 80%-85% còn lại.
Một phép thử khá thành công từ 2 năm qua là mô hình viện nghiên cứu đa ngành của Viện Đại học Sydney Việt Nam (SVI) đã chứng minh sự hữu hiệu của nó khi đi vào nghiên cứu, cho ra phác đồ điều trị lao, bệnh phổi mãn tính và mở rộng ra các lĩnh vực “thời thượng” như tái chế nhựa, vật liệu xây dựng bền vững, thực tế ảo & AI (trí tuệ nhân tạo) cho quy hoạch chống ngập, robot và cảm biến cho nông nghiệp… Các lĩnh vực nhân văn - xã hội để góp phần giải quyết các “căn bệnh thị dân” như lão khoa, chăm sóc người cao tuổi, trẻ tự kỷ... cũng được các trường và tập đoàn giáo dục chú trọng đầu tư, phản ánh sự dịch chuyển tư duy đào tạo theo hướng thị trường và phục vụ cộng đồng.
Một cuộc gặp mà cả “chủ” lẫn “khách” đều thể hiện tinh thần cộng đồng trách nhiệm, cùng chung khát vọng đóng góp và đồng hành vì sự phát triển của thành phố, chính là biểu hiện sinh động của một chính quyền kiến tạo và một nền giáo dục phụng sự.
Khi mối quan hệ hợp tác này chuyển thành cam kết, hành động và kết quả cụ thể, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản trị công, đồng thời khẳng định vai trò, vị trí và trách nhiệm của đội ngũ trí thức, giới học thuật đối với sự phát triển bền vững của TPHCM, trung tâm tri thức, sáng tạo và đổi mới của cả nước.
CHÍNH TÂM