Không chấp nhận 'ngoại lệ' cho việc sản xuất, xuất khẩu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

một giờ trướcBài gốc

P.V: Thưa bà, quay lại thời điểm ngày 30.11.2024, Quốc hội Việt Nam bấm nút thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 . Xin bà cho biết, phản ứng cộng đồng quốc tế lúc đó như thế nào?

- Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, TS Angela Pratt: Kể từ khi bỏ phiếu thông qua lệnh cấm cách đây gần 1 năm, Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận về vai trò tiên phong trong việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Đây là một quyết định có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong việc bảo vệ sức khỏe và tương lai của thế hệ trẻ.

Hành động quyết liệt của Việt Nam trong năm 2024 nhận được sự biểu dương của Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus tại Đại hội đồng Y tế thế giới vào tháng 5.2025.

Mặc dù việc triển khai và thực thi lệnh cấm của Quốc hội đối với các sản phẩm thuốc lá mới vẫn đang trong giai đoạn đầu, nhưng những bằng chứng hiện có cho thấy lệnh cấm bước đầu đã tạo ra các tác động tích cực một cách rõ rệt.

Theo số liệu từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, số ca cấp cứu liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm này - đặc biệt ở giới trẻ - đã giảm gần 70% trong 10 tháng sau khi lệnh cấm được ban hành so với cùng kỳ giai đoạn trước đó. Bên cạnh đó, nhờ lệnh cấm mạnh mẽ được Quốc hội ban hành, hoạt động quảng cáo cho các sản phẩm này bởi những người nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng dường như đã chấm dứt.

. Vậy bà có thể cho biết, Việt Nam cần làm gì để tiếp tục thực thi lệnh cấm của Quốc hội một cách hiệu quả?

- Để lệnh cấm của Quốc hội đối với các sản phẩm nguy hại này có thể được thực thi hiệu quả, cần phải đảm bảo rằng việc kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng phải được đưa vào danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi (Điều 6) đang được Quốc hội bàn thảo và dự định sẽ được thông qua trong những ngày tới.

Đồng thời, không nên có bất kỳ ngoại lệ nào cho việc sản xuất linh kiện hay thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam. Điều này là cần thiết để bảo vệ những thành tựu về sức khỏe cộng đồng đã đạt được. Bên cạnh đó, củng cố uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế với tư cách là một quốc gia tiên phong bảo vệ sức khỏe cho người dân.

. Thưa bà, “ngoại lệ” mà bà nhắc đến là các doanh nghiệp của ngành công nghiệp thuốc lá đã được cấp phép sản xuất trước thời điểm Nghị quyết 173 được ban hành. Nếu không chấp nhận “ngoại lệ” thì WHO có khuyến nghị gì cho Việt Nam?

- Việt Nam không nên chấp nhận bất kỳ ngoại lệ nào, bao gồm việc cho phép sản xuất các sản phẩm thuốc lá mới để xuất khẩu, vì điều này có thể làm suy yếu mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng và các mục tiêu xã hội khác của lệnh cấm, đồng thời tạo ra những thách thức đáng kể trong công tác thực thi pháp luật.

Việc cho phép sản xuất để xuất khẩu tiềm ẩn nhiều rủi ro: làm suy yếu cơ sở lý luận về bảo vệ sức khỏe và xã hội của lệnh cấm, đồng thời gây ra sự thiếu nhất quán trong hệ thống pháp luật, tạo cơ hội cho việc buôn lậu và rò rỉ nguồn hàng ra thị trường nội địa, cùng với đó đặt ra gánh nặng lớn trong việc kiểm soát và thực thi pháp luật.

Lệnh của Quốc hội là cao nhất và các Bộ, ngành cần có những điều chỉnh các văn bản pháp lý cho phù hợp. WHO tại Việt Nam khẳng định lập trường đồng hành cùng với Bộ Y tế trong việc kêu gọi lệnh cấm đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng theo Nghị quyết 173/2024/QH15 sẽ được đưa vào trong tất cả các văn bản pháp luật có liên quan, bao gồm cả các đề xuất sửa đổi Luật Đầu tư hiện đang được xem xét.

. Xin cám ơn bà!

QUỲNH HOA (thực hiện)

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/khong-chap-nhan-ngoai-le-cho-viec-san-xuat-xuat-khau-thuoc-la-dien-tu-thuoc-la-nung-nong-185259.html