Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
Tránh tiếp tục xử lý các sai phạm mới phát sinh
Trình bày tóm tắt Tờ trình, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nêu rõ, Nghị quyết được ban hành nhằm tạo cơ sở pháp lý để kịp thời xử lý những khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng kéo dài trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án có tình huống pháp lý tương tự trên toàn quốc, góp phần khơi thông nguồn lực đầu tư tồn đọng, khắc phục tình trạng lãng phí, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế tăng trưởng cao.
Phạm vi của dự thảo Nghị quyết là mở rộng đối tượng áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù tại các Điều 3, 4, 5, 6, 7, 8 tại Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án có tình huống pháp lý tương tự trên phạm vi toàn quốc.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp
Đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết tương tự tại Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024; bổ sung quy định đối với các dự án, đất đai được xác định thời điểm sai phạm, vi phạm trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành, tránh tiếp tục xử lý các sai phạm mới phát sinh.
Trình bày tóm tắt Báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, Thường trực Ủy ban nhất trí với sự cần thiết, cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn của việc ban hành Nghị quyết như Tờ trình của Chính phủ.
Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết (Điều 1), Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng quy định tại dự thảo Nghị quyết.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung trình bày tóm tắt Tờ trình
Đồng thời, đề nghị làm rõ quy định tại khoản 3 về việc áp dụng Nghị quyết “đối với các dự án, đất đai được xác định thời điểm sai phạm, vi phạm trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành”, vì có thể dẫn đến cách hiểu khác nhau về thời điểm có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án nhất là đối với những dự án đất đai đang trong quá trình thanh tra, kiểm tra hoặc đang trong quá trình tiến hành tố tụng hình sự.
Xác định rõ thời điểm áp dụng đối với các sai phạm, vi phạm
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, Chính phủ cần quan tâm đến phạm vi mở rộng cho các trường hợp có tình huống pháp lý tương tự trên phạm vi cả nước.
Trước hết là xác định danh mục dự án đất đai cụ thể được áp dụng theo Nghị quyết; làm rõ nội hàm “tình huống pháp lý tương tự”. Bên cạnh đó, quy định chi tiết hướng dẫn thi hành việc áp dụng cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết số 170/2024/QH15 cho các trường hợp được mở rộng áp dụng.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày tóm tắt Báo cáo thẩm tra sơ bộ
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ có cơ chế kiểm soát chặt chẽ việc áp dụng Nghị quyết, bảo đảm đúng đối tượng; không để phát sinh tranh chấp, khiếu kiện, khiếu nại; không hợp thức hóa vi phạm, không làm phát sinh mới; không để xảy ra trục lợi chính sách, lợi ích nhóm, thất thoát, lãng phí. Các cơ quan chức năng phải vào cuộc tháo gỡ điểm nghẽn, giải quyết tồn đọng để các doanh nghiệp, người dân và kinh tế - xã hội phát triển.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết và thống nhất trình Quốc hội thảo luận, xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười về nội dung mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trên phạm vi cả nước theo trình tự, thủ tục rút gọn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất đề xuất đưa vào Nghị quyết Kỳ họp thứ Mười.
Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan tham gia thẩm tra để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười.
Các đại biểu tham dự phiên họp
Trong đó, lưu ý xác định rõ thời điểm áp dụng đối với các sai phạm, vi phạm trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án; rà soát các nguyên tắc thực hiện bảo đảm không trùng lắp, mâu thuẫn hoặc gây ra cách hiểu khác nhau đối với các nguyên tắc đã được quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 170/2024/QH15; xác định rõ thời điểm có hiệu lực thi hành để bảo đảm tính khả thi; xác định danh mục dự án cụ thể, tình huống tương tự được mở rộng, cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đúng đối tượng, không để trục lợi chính sách, lợi ích nhóm.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Kinh tế và Tài chính chủ trì, phối hợp với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội hoàn thiện Báo cáo thẩm tra chính thức, bảo đảm chất lượng trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười.
Minh Trang; Ảnh: Quang Khánh