Vàng được trưng bày tại ngân hàng Deutsche Bundesbank ở Frankfurt am Main, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN
Tờ Đông phương nhật báo của Malaysia ngày 9/12 cho biết trong báo cáo rà soát quý mới nhất, công bố hôm 8/12, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cảnh báo giá vàng và thị trường chứng khoán Mỹ đã xuất hiện các đặc điểm của bong bóng, bao gồm “sự lạc quan thái quá” từ nhà đầu tư nhỏ lẻ, định giá tăng vọt và truyền thông thổi phồng.
Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã tăng tổng cộng 60%, đánh dấu mức tăng tốt nhất trong một năm kể từ 1979.
Cùng thời gian, được dẫn dắt bởi một số ít các tập đoàn công nghệ lớn hưởng lợi từ làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI), thị trường chứng khoán Mỹ đang hướng đến mức tăng hai chữ số trong năm nay khi chỉ số S&P 500 đã tăng 17%, còn Chỉ số Nasdaq tăng 22%.
Với nhiều người trong giới tài chính, việc BIS gióng lên hồi chuông cảnh báo đối với thị trường vàng đặc biệt đáng chú ý, bởi đây là tổ chức được mệnh danh “ngân hàng của các ngân hàng trung ương”, nổi tiếng kín tiếng và thường thực hiện giao dịch vàng cũng như lưu giữ vàng cho các ngân hàng trung ương.
Truyền thông phi chính thống góp phần thổi phồng
BIS cho biết trong đợt hồi phục thị trường gần đây, chứng khoán Mỹ và giá vàng đã tăng vọt cùng lúc. Sự tăng giá nhanh chóng của hai loại tài sản này, cùng với việc chúng ngày càng được nhắc đến nhiều trên các kênh truyền thông phi truyền thống đã thu hút lượng vốn lớn từ nhà đầu tư nhỏ lẻ chảy vào, làm dấy lên tranh luận về nguy cơ bong bóng tài sản.
Theo BIS, đặc trưng của bong bóng là giá tăng và tốc độ tăng nhanh kiểu bùng nổ, nhưng sau đó là đợt điều chỉnh mạnh.
BIS cảnh báo: “Trong vài quý vừa qua, lần đầu tiên trong ít nhất 50 năm, vàng và cổ phiếu cùng tiến vào vùng tăng mang tính bùng nổ như vậy. Sau giai đoạn bùng nổ, bong bóng thường sẽ vỡ bằng với sự xuất hiện của những đợt điều chỉnh nhanh và mạnh”.
Hiệu ứng bầy đàn là thủ phạm chính?
Số liệu của BIS cho thấy trong 3 tháng qua, dòng vốn chảy vào các quỹ đầu tư vàng và cổ phiếu Mỹ chủ yếu đến từ nhà đầu tư nhỏ lẻ. Trong khi đó, nhà đầu tư tổ chức lại liên tục giảm nắm giữ cổ phiếu Mỹ và giữ nguyên lượng vàng nắm giữ.
Báo cáo của BIS nhấn mạnh rằng do nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng bầy đàn, nên nếu xảy ra làn sóng bán tháo, mức độ biến động giá sẽ càng mạnh hơn; sự gia tăng ảnh hưởng của nhóm này trong cả hai thị trường “có thể đe dọa sự ổn định thị trường trong tương lai”.
Theo dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), dòng vốn đổ vào các quỹ hoán đổi danh mục vàng (ETF vàng), bao gồm vốn của cả nhà đầu tư nhỏ lẻ và tổ chức trong năm nay có khả năng lập kỷ lục lịch sử.
Trong vài tháng qua, giá vàng quốc tế dù đã giảm so với mức kỷ lục 4.381 USD/oz xác lập hồi tháng 10, nhưng vẫn duy trì ở vùng cao và giá vàng giao ngay ngày 9/12 được giao dịch quanh mức 4.200 USD.
Đà tăng của vàng trong năm nay được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm việc các ngân hàng trung ương mua vào nhằm đa dạng hóa dự trữ và giảm nắm giữ USD. Lo ngại của nhà đầu tư về lạm phát và mức nợ công cũng khiến vàng càng hấp dẫn như một tài sản trú ẩn.
Trong lịch sử, thị trường vàng từng trải qua nhiều chu kỳ hưng thịnh và suy thoái mạnh, ví dụ như đỉnh năm 1980 do lạm phát và khủng hoảng dầu mỏ Iran; sau khủng hoảng tài chính 2008, giá vàng lại tăng vọt và đạt đỉnh 1.830 USD/ouncevào tháng 9/2011, nhưng hai năm sau đã giảm hơn 30%.
Liên quan đến thị trường chứng khoán Mỹ, BIS cảnh báo rằng sự tăng giá của nhóm cổ phiếu công nghệ lớn đang làm dấy lên lo ngại về định giá quá cao, và việc điều chỉnh giá có thể gây tác động lan rộng đến toàn bộ thị trường cũng như nền kinh tế.
Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc